Πριν από μία εβδομάδα, δημοσιεύθηκε η νέα έρευνα της Στατιστικής Αρχής για τον κίνδυνο φτώχειας που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι αυτής της χώρας. Η έρευνα γίνεται στη βάση των εισοδημάτων του έτους 2014. Το έτος αυτό σηματοδοτεί το τέλος της μακράς μνημονιακής περιόδου, ενώ είναι και το χρονικό σημείο επιστροφής σε μικρή ανάκαμψη. Το ποσοστό του πληθυσμού που αντιμετωπίζει τον κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού ήταν στο 35,7%, λίγο χαμηλότερα από το 36% του 2013.
Σημειώστε τώρα ότι το χαμηλότερο επίπεδο αποκλεισμού και φτώχειας καταγράφεται στο 27,6% και αντιστοιχεί στο καλύτερο, ως προς το μέγεθος του ΑΕΠ, έτος από τότε που υπάρχει το κράτος, δηλαδή το 2007-2008.
Είναι νομίζω εύκολο να κατανοήσουμε γιατί, όταν μάλιστα ενσκήπτει μια τόσο βαριά κρίση, η οικτρή αυτή αναλογία αφορά 1 σε κάθε 2,8 άτομα, σχεδόν ένας στους τρεις: 3.828.500 άτομα.
Η πραγματικότητα είναι πολύ χειρότερη και απ’ την ως άνω καταγραφή. Ο υπολογισμός του κινδύνου φτώχειας έχει γίνει αφότου μετρήθηκαν οι μεταβιβάσεις που γίνονται από το δημόσιο ταμείο προς όσους είτε έχουν κάποια ειδικά χαρακτηριστικά, είτε είναι συνταξιούχοι.
Πριν λοιπόν υπολογιστούν τα επιδόματα και η σύνταξη, ο κίνδυνος φτώχειας αφορά το 53% του πληθυσμού. Με δυο λόγια, η αναλογία μεταξύ όσων αντιμετωπίζουν τη φτώχεια και των άλλων που κατέχουν μικρότερη ή μεγαλύτερη ευμάρεια είναι σχεδόν «μισό-μισό». Είναι αυτονόητο ότι η κοινωνική κατάσταση που απορρέει είναι βαθύτατα προβληματική.
Με την τελευταία αυτή έρευνα συνθηκών διαβίωσης επιβεβαιώνεται ο καθοριστικός ρόλος των συντάξεων. Ο κίνδυνος φτώχειας πέφτει στο 25,5% όταν υπολογιστούν τα εισοδήματα από συντάξεις. Δυστυχώς, όμως, μικρή μόνον περαιτέρω μείωση εξασφαλίζουν τα κοινωνικά επιδόματα, αφού το ποσοστό φτωχών κατεβαίνει από το προηγούμενο επίπεδο στο 21,4% μετά τις μεταβιβάσεις.
Είναι, τέλος, ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι η μέτρηση της φτώχειας είναι σχετική με το επίπεδο των εισοδημάτων που διαθέτει ο πληθυσμός. Πράγματι, στα χρόνια της κρίσης το επίπεδο του εισοδήματος κάτω του οποίου θεωρείται κανείς στατιστικά φτωχός μειώνεται συνεχώς. Ηταν 6.480 ευρώ ανά άτομο και 13.608 ευρώ για μια οικογένεια δύο γονέων με δύο παιδιά, το 2008. Είναι σήμερα 4.512 ευρώ ανά άτομο και 9.475 για την οικογένεια. Η μείωση ανέρχεται σε 30%. Αν, πάντως, κάνουμε τον υπολογισμό συγκριτικά με το εισόδημα που είχαμε πριν από την κρίση, ας πούμε το 2008, τότε αντί οι φτωχοί να αναλογούν στο 21,4% θα ήσαν το 48% του πληθυσμού, ακόμη και μετά τις κρατικές μεταβιβάσεις.
Είναι απολύτως προφανές ότι καμία κρατική υποστήριξη δεν μπορεί να διασφαλίσει ένα «αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης». Χρειαζόμαστε κατεπειγόντως ευκαιρίες δουλειάς και παραγωγής πρόσθετου, μεγαλύτερου, πλούτου.