Εδώ και πολλά χρόνια ο γράφων υποστηρίζει το δικαίωμα των ομογενών να ψηφίζουν και να εκπροσωπούνται στην Ελλάδα. Στους σοβαρούς και καλοπροαίρετους σχολιαστές που εγείρουν εύλογες ενστάσεις, η απάντηση που έρχεται αβίαστα στη σκέψη είναι ότι οι ομογενείς είναι και Ελληνες. Ενδιαφέρονται, αγαπούν, πονούν την Ελλάδα, συχνά περισσότερο από τους Ελληνες που διαμένουν στη χώρα. Ακούγεται κλισέ, αλλά το έχω βιώσει. Είναι η πραγματικότητα.
Τώρα, ποιοι Ελληνες απόδημοι θα ψηφίζουν και πώς, αυτές είναι ορθές ερωτήσεις που απαιτούν απαντήσεις. Είναι μια συζήτηση που πρέπει να γίνει. Προφανώς δεν μπορούν να ψηφίζουν οι πάντες.
Πώς θα προσδιορίζονται οι δικαιούχοι; Να έχουν ελληνικό διαβατήριο; Να διαθέτουν περιουσία στην Ελλάδα; Να πληρώνουν φόρο εισοδήματος και στην Ελλάδα για ενοίκια ή συμμετοχή σε επιχειρηματικές δραστηριότητες; Ολες αυτές οι πτυχές μπορούν κάλλιστα να αποτελέσουν το αντικείμενο μιας ειλικρινούς διαβούλευσης.
Ηδη, χιλιάδες Ελληνες του εξωτερικού συγκεντρώνουν υπογραφές διεκδικώντας το δικαίωμα της ψήφου. Η πρωτοβουλία Brain Gain αναφέρει ότι «οι 427 χιλιάδες Ελληνες που έφυγαν στο εξωτερικό λόγω κρίσης τα τελευταία χρόνια πρακτικά δεν έχουν σήμερα δικαίωμα ψήφου», γι’ αυτό ζητούν από την ελληνική κυβέρνηση να εντάξει στη σχετική συζήτηση για τον νέο εκλογικό νόμο και το θέμα της ψήφου των αποδήμων. «Οι πολίτες 25 ευρωπαϊκών κρατών μπορούν να ψηφίζουν όπου κι αν βρίσκονται, γιατί όχι και εμείς;» ρωτούν. Η πλειονότητα όσων έφυγαν την τελευταία πενταετία επιθυμεί να επιστρέψει στην Ελλάδα. Η δυνατότητα συμμετοχής στις εκλογές σε όσους είναι ήδη εγγεγραμμένοι στα δημοτολόγια και στους εκλογικούς καταλόγους της χώρας, είτε με επιστολική ψήφο είτε με τη δυνατότητα ψηφοφορίας στις πρεσβείες και τα προξενεία, όχι μόνο είναι δημοκρατική υποχρέωση που προκύπτει από το Σύνταγμα, αλλά και διασφαλίζει ότι η γενιά του brain drain μπορεί να γίνει γενιά του Brain Gain για την Ελλάδα.
Πιστεύω ειλικρινά ότι οι καλύτεροι Ελληνες ζουν εκτός των συνόρων. Είμαστε από τους λίγους λαούς που έχουν την τύχη να διαθέτουν τόσο μεγάλη, αναλογικά με τον πληθυσμό της χώρας, ομογένεια. Ο Ελληνισμός είναι πραγματικά οικουμενικός. Είναι μια πραγματικότητα που οφείλουμε να αξιοποιήσουμε. Ενας τρόπος είναι η ενίσχυση των δεσμών μέσα και από τη συμμετοχή στα κοινά.
Μήπως θα έπρεπε να ξεκινήσουμε από τη συμμετοχή τους σε δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, εκεί που ενδεχομένως να διαθέτουν περιουσία; Ο αντίλογος εδώ είναι ότι πρέπει να γίνει το αντίστροφο. Να μην συμμετέχουν στις εκλογές τοπικής αυτοδιοίκησης αφού διαμένουν αλλού. Ολα αυτά είναι προς συζήτηση. Και όχι μόνο στο στενό πλαίσιο της ψήφισης του νέου εκλογικού νόμου. Εάν πρόκειται να αναθεωρήσουμε το Σύνταγμα, οφείλουμε να δούμε και την πτυχή της ψήφου, και γενικότερα του ρόλου, των ομογενών.