Για να είναι μια πόλη «έξυπνη» χρειάζονται έξυπνοι πολίτες. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει η ετήσια έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για τη βιωσιμότητα των αστικών κέντρων. Αυτό τον ισχυρισμό υιοθέτησε η ομάδα ECOTHESS, αναλαμβάνοντας να ευαισθητοποιήσει την κοινωνία των πολιτών της Θεσσαλονίκης απέναντι σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα.
Με βάση έρευνα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου και στοιχεία του ΟΟΣΑ, η αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο στη Θεσσαλονίκη διαμορφώνεται σε 2,14 τ.μ., τη στιγμή που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί πως η ελάχιστη αναλογία πρασίνου στις πόλεις δεν θα πρέπει να είναι κάτω από 9 τ.μ./κάτοικο.
Η ιδέα για τη δημιουργία της ομάδας γεννήθηκε από τον Ορέστη Τρασανίδη, κατά την εκπόνηση της διπλωματικής του εργασίας στο τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών ΑΠΘ, πάνω στη βιώσιμη αστική ανάπτυξη. Γρήγορα συμφοιτητές και φίλοι δημιούργησαν το 2015 τη μη κυβερνητική οργάνωση και ξεκίνησαν τις δράσεις στον αστικό ιστό της πόλης.«Πιστεύουμε ότι ο πολίτης είναι η λύση στα προβλήματα των πόλεων. Να καταλάβουμε ότι οι πιο άμεσες και αποτελεσματικές λύσεις έρχονται από τις πρωτοβουλίες των ίδιων των κατοίκων. Πρέπει να φτάσουμε σε “bottom-up” μοντέλα λήψης αποφάσεων και επίλυσης προβλημάτων, γι’ αυτό πρέπει να έχουμε έξυπνους πολίτες», λέει στην «Κ» ο 26χρονος Ορέστης. Προσπαθώντας να αποσαφηνίσουμε τον όρο «έξυπνος πολίτης» αναφέρει ότι είναι αυτός ο οποίος έχει πρόσβαση στην πληροφορία και συνδέεται ενεργά με την κοινωνία του, «ο πολίτης πρέπει να αισθάνεται σίγουρος για τις γνώσεις του και τη διάσταση των προβλημάτων στην περιοχή του» προσθέτει. «Πιστεύουμε πως οι πολίτες πρέπει να έχουν πρόσβαση στην πληροφορία και να συνδέονται πολύπλευρα με την τοπική κοινωνία και φορείς, επιδιώκοντας καλύτερη ποιότητας ζωής και προστασία του περιβάλλοντος».
Μία από τις σημαντικότερες δράσεις ήταν η τεχνολογική αναβάθμιση του παραμελημένου πάρκου στο κέντρο της πόλης, απέναντι από την ΕΡΤ3, που θα το καθιστούσε «έξυπνο». «Στόχος μας ήταν να φτιάξουμε ένα πάρκο με φιλικά προς το περιβάλλον υλικά και τεχνολογίες», λέει ο νεαρός αρχιτέκτονας Ανδρέας Μπατσίλας, μέλος της ομάδας. Για δύο μήνες περίπου 40 άτομα δούλευαν για 8-9 ώρες. Τριάντα νέοι μηχανολόγοι και μηχανικοί εργάστηκαν εθελοντικά για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση του έργου. Τα παγκάκια αναβαθμίστηκαν, παρέχοντας τη δυνατότητα να φορτίζει κάποιος το κινητό του αξιοποιώντας την ηλιακή ενέργεια. Επιπλέον, η συσσωρευμένη ηλιακή ενέργεια διοχετεύεται στις γύρω λάμπες. Τα ποδήλατα απαγορεύονται στο πάρκο και έτσι η ομάδα δημιούργησε ποδηλατοστάσια από παλέτες. «Πήραμε το πάρκο σε συνεννόηση με τον Δήμο Θεσσαλονίκης και έγινε η παρέμβαση ώστε να δημιουργηθεί ευχάριστο περιβάλλον για τους κατοίκους της περιοχής αλλά και να προσελκύσει κόσμο και από άλλες περιοχές», εξηγεί στη «Κ» η αρχιτέκτονας Ελισάβετ Χαραλαμπίδου. «Είναι ένα πρότυπο για το πώς θα πρέπει να είναι τα πάρκα σήμερα στη Θεσσαλονίκη και ολόκληρη τη χώρα», προσθέτει.
Υπαίθρια έκθεση
Η έκθεση φωτογραφίας νέων, ερασιτεχνών και επαγγελματιών, φωτογράφων της πόλης, που διοργανώθηκε για δεύτερη χρονιά, σημείωσε επιτυχία. Η θεματική αφορούσε την καθημερινότητα και το αστικό τοπίο της Θεσσαλονίκης. Η ιδιαιτερότητα της διοργάνωσης έγκειται στην υπαίθρια εναλλακτική επιλογή του χώρου έκθεσης.
Οπως κάθε πρωτοβουλία στα αρχικά στάδια, η ομάδα «ECOTHESS» δυσκολεύθηκε να χρηματοδοτήσει τα έργα της, αλλά εν τέλει οι χορηγοί εμπιστεύθηκαν και στήριξαν την ιδέα. Το μυστικό ήταν η σοβαρότητα, ο επαγγελματισμός και η στοχευμένη παρέμβαση αναφέρουν στην «Κ» τα μέλη της ομάδας Στελλα Σισκου και Κωσταντινα Μπικου, προσθέτοντας ότι τόσο το Τεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης όσο και ιδιωτικές εταιρείες αγκάλιασαν την πρωτοβουλία.
Η αναβάθμιση του πάρκου δυστυχώς δεν κράτησε για πολύ, αφού μερικές ημέρες μετά την παράδοσή του στον δήμο, βανδαλίστηκε από αγνώστους. Το ελπιδοφόρο είναι ότι δύο άλλοι δήμοι έχουν παραγγείλει σχέδια στους νέους μηχανικούς για τη δημιουργία των δικών τους έξυπνων πάρκων.