«Το καλοκαίρι στη Θεσσαλονίκη είναι μαγευτικό», λέει στην «Κ» ο 23χρονος Γιασίν, που μοιράζει τον χρόνο του μεταξύ δουλειάς, φροντίδας του μικρού του αδελφού, αλλά και μύησης στον ελληνικό τρόπο ζωής.
«Χθες το βράδυ ήμουν έξω με Ελληνες φίλους μου και πίναμε ρακές», λέει από την Αθήνα ο Αντέλ, συνομήλικος του Γιασίν. Oι δύο νεαροί πρόσφυγες κατόρθωσαν χάρη στο υψηλό επίπεδο των αγγλικών τους να βρουν δουλειά ως διερμηνείς από αραβικά σε αγγλικά, μια ειδικότητα που έχει γίνει περιζήτητη. Οι δύο Σύροι κερδίζουν το ψωμί τους λειτουργώντας ως μια νοητή γέφυρα μεταξύ δύο κόσμων φαινομενικά μακρινών, αποδεικνύοντας ότι η διαδικασία της ενσωμάτωσης κάποιες φορές δεν αργεί να ξεκινήσει.
«Με το που έφτασα στη Λέρο δήλωσα πρόθυμος να εργαστώ εθελοντικά ως διερμηνέας», διηγείται ο Γιασίν, που είναι απόφοιτος της Αγγλικής Φιλολογίας. Το εφόδιο του Γιασίν μετατράπηκε σε σανίδα σωτηρίας για πολλούς συμπατριώτες του, που τους τελευταίους μήνες μπόρεσαν να κάνουν γνωστά τα προβλήματά τους μέσω εκείνου. «Ζητούν στέγη, φάρμακα και γιατρούς, προσπαθούμε πολύ να βοηθήσουμε», εξηγεί ο Γιασίν, που πλέον εργάζεται ως επίσημος μεταφραστής στο κέντρο αλληλεγγύης του Solidarity Now στη Θεσσαλονίκη. «Είχε έρθει το πλήρωμα του χρόνου, όταν προέκυψε η πρόταση για έμμισθη διερμηνεία», συμπληρώνει στην «Κ» ο «θετός» του πατέρας εν Ελλάδι, ο Θεσσαλονικιός οικογενειάρχης που φιλοξενεί τον Γιασίν και τον αδελφό του από τα τέλη Φεβρουαρίου. Η γνωριμία έγινε στην Ειδομένη και η πρόταση για φιλοξενία ήρθε αυθόρμητα, προτού εγκαινιασθεί τα αντίστοιχο πρόγραμμα. «Η επικοινωνία μας είναι άριστη», προσθέτει ο Ελληνας οικοδεσπότης.
Τα σχέδια
Ο 23χρονος πτυχιούχος, όπως ομολογεί, χάρη στη δουλειά νιώθει τώρα ανεξάρτητος και αρκετά δυνατός, ώστε να βοηθήσει τον αδελφό του. Τα δύο αδέλφια έφυγαν πρώτα από τη Συρία, καθώς λόγω φύλου και ηλικίας ήταν οι αδύναμοι κρίκοι. «Επικοινωνώ όσο είναι εφικτό με τους δικούς μου, καθώς στην πόλη μου (Λαττάκεια) τα σπίτια έχουν ηλεκτρικό μία ή δύο ώρες την ημέρα…». Τι σχέδια κάνει, λοιπόν, για το μέλλον;
«Εκανα αίτηση μετεγκατάστασης, αν γίνω δεκτός σε κάποια χώρα, όπως η Ολλανδία ή η Γαλλία, θα μετακομίσω, αλλιώς θα μείνω στην Ελλάδα».
«Οι ιστορίες των συμπατριωτών μου, που καλούμαι να μεταφράσω, με επηρεάζουν συναισθηματικά», διηγείται στην «Κ» ο 20χρονος Σύρος Αντέλ, που δουλεύει και αυτός ως διερμηνέας στην κινητή μονάδα που λειτουργεί στον Πειραιά, το SolidarityNow μαζί με τη UNICEF, σε συνεργασία με το ΕΚΚΑ. Τον δύσκολο ρόλο του μεσολαβητή, βέβαια, ο 20χρονος Σύρος παίζει ατύπως από την αρχή της προσωπικής του περιπέτειας.
«Πέρασα από τη Σμύρνη στη Μυτιλήνη στις 8 Φεβρουαρίου και έχω περάσει από όλους τους καταυλισμούς της ηπειρωτικής Ελλάδας –επίσημους και μη– μέχρι και στην Ειδομένη, όπου όμως όταν έφτασα ήταν αργά», περιγράφει σε άπταιστα αγγλικά. Η αδυναμία συνεννόησης μεταξύ της πλειονότητας των προσφύγων και των τοπικών αρχών δυσχεραίνει έτι περαιτέρω τη δύσκολη καθημερινότητα στα κέντρα φιλοξενίας και επιβραδύνει την πορεία των γραφειοκρατικών διαδικασιών. Οι ισορροπίες εντός των κέντρων φιλοξενίας είναι δύσκολες. «Οι Αφγανοί με τους Σύρους συχνά έχουν κόντρα, οι μεν κατηγορούν τους δε ως υπεύθυνους για το κλείσιμο των συνόρων», περιγράφει ο Αντέλ, «ταυτόχρονα η στάση των Ευρωπαίων έχει απογοητεύσει πολλούς συμπατριώτες μου, που δηλώνουν με πικρία έτοιμοι να επιστρέψουν στην Τουρκία ή ακόμα και στη Συρία. Πολλοί, μάλιστα, το κάνουν».
Και ο ίδιος έχει ζήσει μερικούς μήνες στην Τουρκία, «όπου μπαίνεις στον φαύλο κύκλο της μαύρης εργασίας, καθώς για να βγάλεις άδεια εργασίας, χρειάζεσαι πολλά χρήματα, που τα εξασφαλίζεις εργαζόμενος –αναγκαστικά– μαύρα…». Εξ ου και για αυτόν δεν υπάρχει δρόμος γυρισμού.
Απαξ και βρήκε την «πόρτα» προς την Ευρώπη κλειστή, ο πάλαι ποτέ φοιτητής Oικονομικών στο Χαλέπι έκανε αίτηση μετεγκατάστασης. Διακαής πόθος του ήταν να φτάσει στη Γερμανία, όπου ζει ο καλύτερός του φίλος. Oμως, «κληρώθηκε» να πάει στη Ρουμανία, την οποία απέρριψε. «Εχει ελάχιστες διαφορές από την Ελλάδα, στην οποία ήδη έχω κάνει φίλους και ετοιμάζομαι να μάθω τη γλώσσα σε ακαδημαϊκό επίπεδο», διευκρινίζει, «εξ ου και προχώρησα σε αίτηση ασύλου».
Το επόμενο δίλημμά του είναι το παρακάτω: «Τι να σπουδάσω; Οικονομικά, Μηχανική ή Φιλοσοφία;», αναρωτιέται ο Αντέλ, που όταν ξεκλέβει χρόνο γράφει μικρές ιστορίες και ποιήματα στα αγγλικά.