Xιλιάδες Τούρκοι συγκεντρώθηκαν απόψε στην πλατεία Τακσίμ στην Κωνσταντινούπολη για να καταγγείλουν τους πραξικοπηματίες της 15ης Ιουλίου, αλλά επίσης για να εκφράσουν την ανησυχία τους για την απάντηση της τουρκικής ηγεσίας στην αποτυχημένη απόπειρα με τα εκτεταμένα πογκρόμ κατά του στρατού, της δικαιοσύνης, της εκπαίδευσης και των μέσων ενημέρωσης.
Την πρωτοβουλία για την αποψινή συγκέντρωση είχε το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP). Στην πρόσκληση ανταποκρίθηκε και το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP). Ομως μαζί με τις κόκκινες τουρκικές σημαίες που κατέκλυσαν την κεντρική πλατεία στης Κωνσταντινούπολης απόψε οι διαδηλωτές ύψωσαν και φωτογραφίες του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, του πατέρα της τουρκικής δημοκρατίας.
«Υπερασπιζόμαστε τον ρεπουμπλικανισμό και τη δημοκρατία», «Η κυριαρχία ανήκει στον λαό χωρίς όρους», «Οχι στο πραξικόπημα, ναι στη δημοκρατία», έγραφαν τα πλακάτ των διαδηλωτών.
Παράλληλα με την καταγγελία του πραξικοπήματος, όμως, πολλοί ήταν αυτοί που εξέφραζαν την ανησυχία τους μετά την κήρυξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, αλλά την αντίθεσή τους στον πρόεδρο Ερντογάν: «Η εξουσία στο λαό», «Η Τουρκία είναι και θα παραμείνει λαϊκή».
«Δεν τους ακούω»
Αυτά που λένε οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι «δεν με ενδιαφέρουν και δεν τους ακούω», δήλωσε ο τούρκος πρόεδρος σε συνέντευξή του στο γαλλικό τηλεοπτικό δίκτυο France 24.
Ο Ερντογάν προειδοποίησε ότι δεν θα μειωθεί η αντεπίθεση κατά του υποστηρικτών του Φετουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος ζει εξόριστος στις ΗΠΑ και κατηγορείται από την Άγκυρα ως ενορχηστρωτής του πραξικοπήματος.
Τελευταία μέτρα που έχουν ληφθεί: η Τουρκία, όπου κατάσταση έκτακτης ανάγκης επιβλήθηκε την Πέμπτη για πρώτη φορά σε 15 χρόνια, αύξησε σε 30 ημέρες τη μέγιστη διάρκεια της προσωρινής κράτησης και διέλυσε περισσότερα από 2.000 ιδρύματα και θεσμούς, μεταξύ των οποίων, η προεδρική φρουρά.
Λίγο μετά τη μετάδοση της συνέντευξης του Ερντογάν, ο ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι κατηγόρησε την Άγκυρα ότι "φυλακίζει το μέλλον" της Τουρκίας.
Ο πρώτος αντίκτυπος της κατάστασης έκτακτης ανάγκης αναφέρεται επίσημα: αύξηση έως 30 ημέρες της προσωρινής κράτησης από τέσσερις που ήταν, ισόβια διαγραφή των δημοσίων λειτουργών που έχουν διασυνδέσεις με τον Φετουλάχ Γκιουλέν… και χθες βράδυ, ένας αξιωματούχος ανακοίνωσε τη σύλληψη του Χαΐλς Χαντσί, ο οποίος χαρακτηρίζεται το «δεξί χέρ» του Γκιουλέν.
Έκλεισαν 1.043 εκπαιδευτικά ιδρύματα, 15 πανεπιστήμια, 1.229 ενώσεις και ιδρύματα, 19 συνδικάτα… Ο πρόεδρος Ερντογάν επανέλαβε τη βούλησή του να ξεριζώσει αυτόν τον "ιό", τον "καρκίνο" που θα μπορούσε να γίνει "μεταστατικός" στους κόλπους των ιδρυμάτων και των θεσμών.
Βέβαια, η δικαιοσύνη ανακοίνωσε την αποφυλάκιση 1.200 στρατιωτικών, μια πρωτοφανής απόφαση απελευθέρωσης μετά την έναρξη των μαζικών εκκαθαρίσεων που άρχισαν έπειτα από το αποτυχημένο πραξικόπημα που στοίχισε τη ζωή 270 ανθρώπων, μεταξύ τους 24 στασιαστές, 179 πολίτες, 62 αστυνομικοί και πέντε στρατιώτες πιστοί στον πρόεδρο Ερντογάν.
Αλλά το βράδυ, ο πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ ανακοίνωσε στην τηλεόραση τη διάλυση της προεδρικής φρουράς που "δεν έχει λόγο να υπάρχει". Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, 283 από τα 2.500 μέλη της συνελήφθησαν.
Ο Γιλντιρίμ δήλωσε επίσης ότι διατάχθηκε η προφυλάκιση 13.002 ατόμων μετά τα γεγονότα τη νύχτα της 15ης προς την 16η Ιουλίου και 5.837 άτομα τέθηκαν από κράτηση, από τα οποία 3.718 στρατιώτες και 123 στρατηγοί.
Το κίνημα του Γκιουλέν «πιο άγριο από το Ισλαμικό Κράτος».
«Ελάτε εδώ! Ελάτε να δείτε πόσο σοβαρό είναι!», δήλωσε ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Ομέρ Τσελίκ σε αυτούς που ίσως νόμιζαν ότι η απόπειρα πραξικοπήματος "ήταν απλά ένα παιχνίδι Πόκεμον". Ο Γκιουλέν είναι "πιο επικίνδυνος από τον Οσάμα Μπιν Λάντεν" και το κίνημά του "πιο άγριο από το Ισλαμικό Κράτος", δήλωσε.
Ο υπουργός τόνισε ωστόσο ότι η συμφωνία της 20ης Μαρτίου μεταξύ Άγκυρας και Βρυξελλών, η οποία σταμάτησε τη ροή των μεταναστών προς την ΕΕ, συνεχίσει να εφαρμόζεται «απρόσκοπτα» και ζήτησε να δοθεί «νέα ώθηση» στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ.
Ενόψει της σημερινής διαδήλωσης στην πλατεία Ταξίμ, που αναμένεται μαζική, οι υποστηρικτές του Ερντογάν κατέβηκαν χθες βράδυ στους δρόμους κραυγάζοντας το μίσος τους για τον Γκιουλέν, του οποίου ο ανιψιός, Μοχάμεντ Σαΐτ Γκιουλέν, και ο στενός συνεργάτης Χαΐλς Χαντσί συνελήφθησαν.
Η Άγκυρα απαιτεί από τις ΗΠΑ την έκδοση του Γκιουλέν. Σε ένα τεταμένο κλίμα μεταξύ Άγκυρας και Ουάσινγκτον, ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα προειδοποίησε ότι το θέμα μιας ενδεχόμενης έκδοσης του Γκιουλέν θα εξεταστεί σύμφωνα με την αμερικανική νομοθεσία.
Ο Ερντογάν δήλωσε ότι αποδείξεις που στηρίζουν αυτό το αίτημα έκδοσης θα σταλούν μέσα σε "δέκα ημέρες".
Ο τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι στον αρχηγό του γενικού επιτελείου στρατού Χουλουσί Ακάρ, που παρέμεινε πιστός και κρατείτο όμηρος των στρατιωτικών που έκαναν το πραξικόπημα, είχε προταθεί από τους πραξικοπηματίες να συνομιλήσει τηλεφωνικά με τον Γκιουλέν.