Με βάση όλα όσα ψηφίστηκαν στη Βουλή την περασμένη Πέμπτη, είμαστε πλέον σε θέση να… είμαστε σχεδόν σίγουροι ότι οι επόμενες τρεις εκλογικές αναμετρήσεις θα πραγματοποιηθούν με τρία διαφορετικά συστήματα. Οι επόμενες με βάση το ισχύον σύστημα με μπόνους στο πρώτο κόμμα, οι μεθεπόμενες με το σύστημα που ψηφίστηκε την Πέμπτη από την κυβερνητική πλειοψηφία, το ΚΚΕ και την Eνωση Κεντρώων. Και έπειτα από αυτές, οι εκλογές θα γίνουν με ένα τρίτο σύστημα, άγνωστο ακόμη σε όλους, που σαφέστατα θα προκύψει από τους συσχετισμούς της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης. Τι ακριβώς μπορεί να γεννήσει αυτή η εκλογική αλληλουχία, δεν το ξέρουμε. Ξέρουμε, ωστόσο, τι δεν μπορεί: Πολιτική σταθερότητα. Ενδιαμέσως το χάσμα εμπιστοσύνης ανάμεσα στο πολιτικό σύστημα και τους πολίτες θα διευρύνεται ολοένα και περισσότερο.
Αν κάποιος ανατρέξει στις αναμετρήσεις των τελευταίων εννέα χρόνων, εν ολίγοις από τις τελευταίες, προ της κρίσης, εκλογές και ακολουθήσει τα αποτελέσματα και των υπολοίπων που πραγματοποιήθηκαν από το 2009 και μετά, θα διαπιστώσει κάτι το οποίο, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζεται από όλους, δεν συζητείται δημοσίως από κανέναν. Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2007 ψήφισαν 7,35 εκατ. πολίτες ήτοι 74,15% επί του εκλογικού σώματος. Τον Οκτώβριο του 2009 ο αριθμός αυτός μειώθηκε στους 7,04 εκατ. πολίτες (70,95%). Στις εκλογές του Μαΐου του 2012 ψήφισαν 6,47 εκατ. πολίτες (65,12%) και τον Ιούνιο 6,21 εκατ. (62,49%). Μία ελαφρά αυξητική τάση σημειώθηκε στις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 με 6,33 εκατ. πολίτες (63,94%) να κατευθύνονται στις κάλπες. Ενώ τον Σεπτέμβριο του 2015 οι ψηφοφόροι μειώθηκαν δραματικά σε 5,56 εκατ. πολίτες και ποσοστό συμμετοχής μόλις 56,16%.
Παρακάμπτοντας τα επισφαλή και ψευδεπίγραφα συμπεράσματα από τη «δημοψηφισματική» και «αμεσοδημοκρατική» –αλλά βαθιά μικροπολιτική– συγκυρία του Ιουλίου του 2015, κάποιος θα μπορούσε να παρατηρήσει με θλίψη ότι τα πολιτικά κόμματα αδυνατούν να πείσουν για την αναγκαιότητα διεύρυνσης της συμμετοχής στην πολιτική διαδικασία. Το δικαίωμα ψήφου στους εφήβους ηλικίας 16 και μίας ημέρας και η πιθανή εκκαθάριση των εκλογικών καταλόγων ίσως διορθώσει πρόσκαιρα τα αρνητικά στατιστικά, ωστόσο το συμπέρασμα παραμένει κρυστάλλινο: Ολοένα και περισσότεροι πολίτες αντιμετωπίζουν τις εκλογές ως μια διαδικασία η οποία δεν είναι αρκετή για να αλλάξει την κατάσταση. Ως εκ τούτου, ένα εκλογικό σύστημα που θα συντείνει στη συγκρότηση θνησιγενών κυβερνήσεων θα βαθαίνει περισσότερο την κρίση δημοκρατίας. Η απλή αναλογική σε αυτή τη χρονική συγκυρία είναι κατ’ επίφασιν δημοκρατική. Στην πραγματικότητα, θα βαθύνει κι άλλο την κρίση εμπιστοσύνης στους θεσμούς της χώρας και θα υπονομεύσει έτι περαιτέρω την αξιοπιστία των βασικών παικτών, οι οποίοι –όπως έχουμε αποφασίσει σε αυτή τη χώρα εδώ και δύο αιώνες– είναι τα πολιτικά κόμματα. Η συρρίκνωση της επιρροής των κομμάτων και η μετατροπή τους σε φορείς κατά συνθήκην συνεργασίας, προκειμένου να επιτυγχάνεται ο ad hoc σχηματισμός κυβερνήσεων ολιγόμηνης πνοής, θα συντείνει εκ των πραγμάτων στη δημιουργία κενών εξουσίας. Ας αναλογιστούμε λίγο τι θα μπορούσε να καλύψει αυτά τα κενά. Και, μετά, ας σκεφτούμε ξανά αν αυτό που μας προσφέρουν είναι χρυσός ή χάντρες και καθρεφτάκια…