Μηδενικό εμφανίζεται το φορολογικό κίνητρο που προσφέρεται σήμερα στην Ελλάδα για την απόκτηση κατοικίας με σκοπό την ιδιοκατοίκηση. Το στοιχείο αυτό προκύπτει από σχετική ανάλυση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία έχει καταρτίσει σχετικό δείκτη, που αποτυπώνει την ύπαρξη ή μη φορολογικών κινήτρων για την απόκτηση κατοικίας σε κάθε χώρα της Ε.Ε. Ο δείκτης υπολογίζεται ως ο σταθμισμένος μέσος όρος τριών βασικών μεταβλητών όπως, φόροι επί των συναλλαγών, επαναλαμβανόμενοι φόροι (π.χ. ΕΝΦΙΑ, τέλη και χαρτόσημα) και φοροαπαλλαγές σε τόκους στεγαστικών δανείων. Οι τιμές του δείκτη κυμαίνονται από 0-3 (όπου οι υψηλότερες τιμές συνεπάγονται σημαντικά φορολογικά κίνητρα για την αγορά κατοικίας για ιδιοκατοίκηση).
Μετά το 2012, μόνο στη Γαλλία, στην Ισπανία και στην Ελλάδα ο δείκτης βρίσκεται στο μηδέν, που σημαίνει ότι δεν υπάρχουν φορολογικά κίνητρα για την αγορά κατοικίας για ιδιοκατοίκηση. Στον αντίποδα, σε Βουλγαρία, Σουηδία και Ολλανδία παρέχονται υψηλά φορολογικά κίνητρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2012 συμπίπτει με την πρώτη χρονιά πλήρους εφαρμογής του ΕΝΦΙΑ (τότε Ειδικό Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Ακινήτων), που εκτίναξε τα φορολογικά έσοδα από την ακίνητη περιουσία. Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία του προϋπολογισμού, το 2012 προϋπολογίστηκαν έσοδα 2,8 δισ. ευρώ, έναντι 1,1 δισ. ευρώ το 2011 και μόλις 500 εκατ. ευρώ το 2010. Εκτοτε ο «λογαριασμός» συνεχώς μεγαλώνει, με αποκορύφωμα το τρέχον έτος, όταν εκτιμάται ότι θα εισπραχθούν περί τα 3,8 δισ. ευρώ από τους φόρους στην περιουσία, χωρίς μάλιστα να επισημαίνεται ότι μόνο από τον ΕΝΦΙΑ προβλέπεται η βεβαίωση φόρων 3,3 δισ. ευρώ, με στόχο είσπραξης τα 2,65 δισ. ευρώ. Πρόκειται για άλλη μια απόδειξη ότι η ακολουθούμενη φορολογική πολιτική στην αγορά ακινήτων, επί της ουσίας, το μόνο που κατορθώνει είναι να ανακυκλώνει την κρίση, εμποδίζοντας την εκδήλωση ζήτησης και συνεπώς και την ανάκαμψη του κλάδου, ενώ ταυτόχρονα επιδρά και αρνητικά στο ΑΕΠ της χώρας, καθώς ένας σημαντικός κλάδος της οικονομίας φυτοζωεί.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ελλάδα έχει καταγραφεί μια πλήρης αλλαγή του τρόπου φορολόγησης των ακινήτων κατά τα χρόνια της κρίσης, καθώς το βάρος έχει περάσει στην κατοχή και όχι στην αγοραπωλησία. Το 2009, πέραν του ΕΤΑΚ που εφαρμοζόταν στην κατοχή ακινήτων, είχαν εισπραχθεί και περί το 1 δισ. ευρώ από τον φόρο μεταβίβασης, ο οποίος τότε είχε συντελεστή 10%. Σήμερα, τα αντίστοιχα φορολογικά έσοδα από τις μεταβιβάσεις δεν ξεπερνούν τα 100 εκατ. ευρώ και αυτό δεν οφείλεται στη μείωση του σχετικού συντελεστή στο 3%, αλλά στην κατακόρυφη πτώση των συναλλαγών, που από περίπου 120.000 στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, έχουν υποχωρήσει σε περίπου 10.000 σήμερα.
Σημειωτέον ότι ο φετινός ΕΝΦΙΑ διατηρεί και επαυξάνει τις φορολογικές επιβαρύνσεις των κατόχων αστικών ακινήτων, έναντι εκείνων που διαθέτουν οικόπεδα εκτός σχεδίου. Σύμφωνα με χθεσινή ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), με αφορμή την απόφαση του υπ. Οικονομικών να μη συμπεριλάβει τα εκτός σχεδίου οικόπεδα στον υπολογισμό του συμπληρωματικού φόρου, οφείλεται στην προσπάθεια της κυβέρνησης να αποφύγει το πολιτικό κόστος από την αύξηση της συμμετοχής των κατόχων εκτός σχεδίου ακινήτων, που σήμερα πληρώνουν μόλις 1 ευρώ ανά στρέμμα, είτε διαθέτουν αγροτεμάχιο που καλλιεργούν είτε διαθέτουν παραθαλάσσιο «φιλέτο» σε δημοφιλή τουριστικό προορισμό. Την ίδια στιγμή, οι ιδιοκτήτες απαξιωμένων περιουσιών στα αστικά κέντρα, όπως π.χ. οι κάτοχοι υπογείων διαμερισμάτων στο κέντρο της Αθήνας ή οι ιδιοκτήτες ξενοίκιαστων γραφείων και καταστημάτων, επιβαρύνονται με πολλαπλάσιο φόρο και από φέτος χάνουν και την έκπτωση 20% που χορηγούνταν στους κατόχους κενών/μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων. Σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ, η εν λόγω κατάσταση δεν στοιχειοθετεί «δίκαιη ανακατανομή των βαρών», όπως αναφέρει το οικονομικό επιτελείο, το αντίθετο μάλιστα, δεδομένο ότι ο κάτοχος 100 στρεμμάτων θα πληρώσει μόλις 100 ευρώ ετησίως, έναντι τριπλάσιας ή και τετραπλάσιας επιβάρυνσης ενός κατόχου διαμερίσματος 60-70 τ.μ.