Ξεχασμένοι ήρωες

2' 28" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΑΞΙΩΤΗΣ

Με χίλιους τρόμους

γενναίος

διηγήματα

εκδ. Κίχλη

Ανθρωποι μόνοι, μοναχικοί, κάποιοι κακοποιημένοι, άλλοι σε διαρκή αναζήτηση, φευγάτοι και εξαντλημένοι· η πρόσφατη συλλογή διηγημάτων του Διαμαντή Αξιώτη (Καβάλα, 1942), «Με χίλιους τρόμους γενναίος», είναι μια κάποια χαρτογράφηση του παρόντος. Βλέποντας, όμως, τις αρχικές δημοσιεύσεις των διηγημάτων, αντιλαμβάνεσαι ότι όσα περιγράφονται από την προσεκτική και καθ’ όλα ευαίσθητη πένα του Αξιώτη εντάσσονται στη διαχρονία. Μετανάστες, άστεγοι, παρατημένοι και παραιτημένοι, οι ήρωες του «Με χίλιους τρόμους γενναίος» επιδιώκουν να βρουν μια στέγη, μια αγκαλιά, γυρεύουν κάπου να ξαποστάσουν.

Ξαποσταίνουν, βέβαια, στις λέξεις του Αξιώτη. Στα δεκαεννέα διηγήματα, οι μετανάστες, οι στρατιώτες, οι άστεγοι, οι ασθενείς και οδοιπόροι της ζωής και του δρόμου, οι γυναίκες που επιθυμούν τα πάντα και οι ίδιες που δεν ψάχνουν τελικά τίποτα είναι μια παρουσίαση της ελληνικής –και όχι μόνο, αν το καλοσκεφτούμε– πραγματικότητας των τελευταίων είκοσι χρόνων. Η μαεστρία του Αξιώτη, ειδικά στη «Στάση “Μπάτμαν”», στην «Αρχαία κνήμη», στο «Πάντα ωραία και το μικρούλι τέρας», στην «Ιδιωτική ικανοποίηση» και στην «Μπίλια στο ζερό», αποτελεί μια διαδρομή όχι μόνον στον εσωτερικό πόλεμο των πρωταγωνιστών αλλά και στην ενσάρκωση των λέξεων. Μία, δηλαδή, από τις φωτεινές επιγραφές της συλλογής είναι εκείνη που γράφει «Προσοχή, πραγματικότητα», όσο κι αν, στα ψιλά γράμματα, εγγράφεται μια κάποια προειδοποίηση για σουρεαλιστικές αναφορές και μεταφυσικές αναζητήσεις.

Οσο μεταφυσική, βέβαια, μπορεί να είναι η ερωτική επιθυμία, ο πόθος ή, τελικά, η κάψα, ο νταλκάς. Διότι, στα χέρια του Αξιώτη, όλα αυτά δεν είναι απλές, καθημερινές ανθρώπινες συνθήκες· είναι πολύ περισσότερο μια απόπειρα να αντιληφθεί τον κόσμο, αντιμετωπίζοντάς τον με τη σαρκαστική ειρωνεία που εκείνος, ο κόσμος δηλαδή, επιβάλλει στον ερμηνευτή του.

«Είναι ο συγγραφέας ερμηνευτής της πραγματικότητας;», θα αναρωτηθεί κανείς. Στην περίπτωση του «Με χίλιους τρόμους γενναίος», ο δημιουργός επιμένει να κατανοεί τους ήρωές του, τους πένητες και πλάνητες του κόσμου και της βύθισης στα μέσα τους, πρώτα εκείνος και μετά ο αναγνώστης του. Είναι από εκείνες τις λογοτεχνικές περιπτώσεις όπου ο συγγραφέας αποκαλύπτεται ως ο τρυφερός μαέστρος μια γενναίας μπάντας, με χίλιους τρόμους βέβαια, η οποία το μόνο που αποζητεί είναι το «σώσε με από τη λησμονιά». Και αυτό κάνει ο Αξιώτης· διασώζει από την αφάνεια όλες εκείνες τις περιπτώσεις ανθρώπων που ξεχάστηκαν από τους οικείους αλλά και από τον εαυτό τους. Διότι όλοι οι ήρωες της συλλογής διηγημάτων του Καβαλιώτη συγγραφέα μοιάζουν ξεχασμένοι, μοιάζουν να έχουν ήδη φύγει.

Μόνη –και ίσως παράδοξη– ένσταση, η «λογοτεχνική δικαιοσύνη» του Αξιώτη. Είναι τόσο δίκαιος με τις μορφές που χτίζει, που από σημείου εις σημείον εντοπίζουμε μια κάποια έλλειψη έντασης όταν το δράμα φτάνει στο ζενίθ του. Σαν να θέλησε ο δημιουργός να μην ξεφύγει ούτε στιγμή από την ισότητα στην αντιμετώπιση των ηρώων του, ακόμη κι όταν εκείνοι κορυφώνουν την προσωπική τους μάχη, το δικό τους, ολόδικό τους δράμα. Ισως έτσι ο συγγραφέας θέλησε να διατηρήσει σταθερή την κλίμακα της αναγνωστικής συγκίνησης.

Τελικά όμως, το «Με χίλιους τρόμους γενναίος» είναι ένα 208 σελίδων ταξίδι από τ’ αφανή εσώτερα των πρωταγωνιστών στα στενόχωρα όρια του κόσμου. Με τη δέουσα ευαισθησία – αδιάλειπτα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή