Η νέα μεθοδολογία κατάρτισης του ισοζυγίου πληρωμών, όπως ορίζεται στην 6η έκδοση του Εγχειριδίου για το Ισοζύγιο Πληρωμών και τη Διεθνή Επενδυτική Θέση (Balance of Payments and International Investment Position Manual – BPM6), παρέχει ολοκληρωμένη μέθοδο καταγραφής και παρακολούθησης των μεταβολών στις διεθνείς συναλλαγές, εξαιρετικά σημαντική για τη διάγνωση των μακροοικονομικών ανισορροπιών. Επίσης, συμβάλλει στη στενότερη εναρμόνιση του ισοζυγίου πληρωμών με άλλες μακροοικονομικές στατιστικές και ιδιαίτερα με τους εθνικούς λογαριασμούς.
Η ενσωμάτωση των στατιστικών εξωτερικού εμπορίου της ΕΛΣΤΑΤ στο ισοζύγιο αγαθών της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία πραγματοποιήθηκε ταυτόχρονα με τη μετάβαση στο BPM6, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αλλαγές στη μεθοδολογία κατάρτισης του ισοζυγίου πληρωμών και τον κύριο λόγο αναθεώρησης των μεγεθών του ισοζυγίου αγαθών και κατά συνέπεια του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Η εφαρμογή της νέας μεθοδολογίας είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Η ανάλυση όμως των σειρών που καταρτίστηκαν με βάση τη νέα μεθοδολογία, για την περίοδο 2002-2015, δείχνει τη σημαντική θετική προσαρμογή της οικονομίας από το 2009 και μετά, με αποτέλεσμα τον ισοσκελισμό του εξωτερικού ελλείμματος.
Τέλος, επισημαίνεται ότι η μετάβαση στη νέα μεθοδολογία (BPM6) δεν είναι τελική. Αποτελεί μέρος μιας συνεχιζόμενης διαδικασίας με στόχο την ακριβέστερη καταγραφή των μεγεθών που αφορούν τις εξωτερικές συναλλαγές και την πληρέστερη εναρμόνισή τους με τους εθνικούς λογαριασμούς. Ετσι θα βελτιωθεί περαιτέρω η πληροφόρηση που παρέχει το ισοζύγιο πληρωμών για την αξιολόγηση των εξελίξεων και την άσκηση πολιτικής.
Η αναθεώρηση της μεθοδολογίας του ισοζυγίου πληρωμών έγινε σκόπιμα ταυτόχρονα με την αναθεώρηση της μεθοδολογίας των εθνικών λογαριασμών, ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερη συνέπεια στην ορολογία και στον τρόπο καταγραφής των οικονομικών μεγεθών. Επισημαίνεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το ΔΝΤ, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), τα Ηνωμένα Εθνη και η Παγκόσμια Τράπεζα, από κοινού, αναθεώρησαν και δημοσίευσαν το νέο Σύστημα Εθνικών Λογαριασμών το 2008 (SNA 2008). Ειδικότερα για τις χώρες-μέλη της Ε.Ε., οι λογιστικοί κανόνες προσδιορίζονται με μεγαλύτερη ακρίβεια και ανάλυση από το ESA 2010-14 και η μετάβαση στο ESA 2010 πραγματοποιήθηκε μέσα στο 2014, ταυτόχρονα με τη μετάβαση στη νέα μεθοδολογία του BPM6.
* Στυλιανή Μπέλλη, Διεύθυνση Στατιστικής, Τράπεζα της Ελλάδος.
** Κωνσταντίνα Μπακινέζου, Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης και Μελετών, Τράπεζα της Ελλάδος.
Περίληψη άρθρου που δημοσιεύθηκε στο Οικονομικό Δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος, τεύχος 43.