Μήνας σημαντικών εξελίξεων θα είναι ο Σεπτέμβριος για τις τράπεζες, τόσο για την ολοκλήρωση των διοικητικών αλλαγών όσο και για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Διοικητικά, τα μεγάλα ανοιχτά θέματα είναι στην Τράπεζα Πειραιώς, όπου τις επόμενες εβδομάδες αναμένεται να οριστικοποιηθούν ο νέος διευθύνων σύμβουλος και ο νέος πρόεδρος του ομίλου, ενώ στην Εθνική επίσης θα πρέπει να επιλεγεί ο νέος πρόεδρος.
Νέα μέλη στα Δ.Σ.
Οι περισσότερες αλλαγές έχουν ήδη πραγματοποιηθεί, ωστόσο είναι σαφές ότι υπάρχει δυσκολία στην εξεύρεση νέων μελών για τα Δ.Σ., δυσκολία που από ορισμένες πηγές αποδίδεται στην εξαιρετικά αυστηρή ερμηνεία που είχε δώσει το ΤΧΣ στον νόμο για τα κριτήρια που πρέπει να πληρούν τα νέα μέλη. Παράλληλα θα πρέπει να σχηματοποιηθεί και το νέο διοικητικό σχήμα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) μετά την αποχώρηση της προηγούμενης διοίκησης, με εξαίρεση τον πρόεδρο του ταμείου Γιώργο Μιχελή. Η ολοκλήρωση των διοικητικών αλλαγών, πέραν του ότι αποτελεί μέρος των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η κυβέρνηση στο πλαίσιο του 3ου μνημονίου, είναι αναγκαία προϋπόθεση για την αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος, ώστε να μπορέσει να επικεντρωθεί στα δύο μεγάλα προβλήματα: την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και την προσέλκυση καταθέσεων.
Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αποτελούν το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι τράπεζες, καθώς έχει σχηματιστεί ένα «βουνό κόκκινων δανείων» ύψους 100 δισ. ευρώ, αποτέλεσμα της πολύχρονης βαθιάς κρίσης. Στον τομέα της καταναλωτικής πίστης, τα πιστωτικά ανοίγματα (που περιλαμβάνουν εκτός από τα μη εξυπηρετούμενα και τα δάνεια σε ρύθμιση) φτάνουν στο 55,2%, τα επιχειρηματικά δάνεια στο 44,6% και τα στεγαστικά στο 42%. Ο υψηλότερος δείκτης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων εντοπίζεται στον κλάδο της εστίασης με 76% και ακολουθούν κλωστοϋφαντουργία με 73%, βιομηχανία χάρτου – ξύλου 72%, τηλεπικοινωνίες – πληροφορική – ενημέρωση 59%, κατασκευές 52%, μεταποίηση 52% και εμπόριο 48%. Εξαιρετικά υψηλές καθυστερήσεις -49%- εμφανίζουν και τα καταλύματα. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό των θεσμών, το ΤΧΣ θα έχει πλέον πιο ενεργό ρόλο στην αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων, κάτι που έχει αποτυπωθεί και στο νέο μνημόνιο. Παράλληλα, έως το τέλος Σεπτεμβρίου θα πρέπει να ολοκληρωθούν και οι διαβουλεύσεις των διοικήσεων των τραπεζών με τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) για την οριστικοποίηση των στόχων μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων με ορίζοντα το τέλος του 2019. Ο συνολικός στόχος για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα έχει καθοριστεί στη μείωση των «κόκκινων» δανείων από το επίπεδο των 100 δισ. ευρώ σήμερα στα 60 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2019. Εως το τέλος Σεπτεμβρίου θα συμφωνηθούν οι λεπτομέρειες ανά τράπεζα: το ακριβές χρονοδιάγραμμα ανά τράπεζα, τα σχέδια και οι ενέργειες κάθε τράπεζας για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων και οι διορθωτικές ενέργειες σε περίπτωση που αποκλίνουν από τους στόχους. Οι τράπεζες έως το τέλος του έτους θα προχωρήσουν σε πωλήσεις χαρτοφυλακίων «κόκκινων» δανείων, κυρίως για να σηματοδοτήσουν την αποφασιστικότητά τους στην αντιμετώπιση του μεγάλου αυτού προβλήματος, αλλά και να μεταδώσουν ένα μήνυμα στους δανειολήπτες για την αλλαγή στάσης.
Επίσης, οι αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο που έχουν πραγματοποιηθεί, αλλά και αυτές που ακολουθούν, θα δώσουν μεγαλύτερη ευελιξία στις τράπεζες, ώστε να κινηθούν ταχύτερα στην αντιμετώπιση μη εξυπηρετούμενων δανείων επιχειρήσεων αλλά και «στρατηγικών κακοπληρωτών», δανειοληπτών που ενώ μπορούν δεν πληρώνουν τις υποχρεώσεις τους.
Επίσης, απαιτητική είναι και η προσπάθεια για την προσέλκυση καταθέσεων. Αν και η υπογραφή του νέου μνημονίου και η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης σε συνδυασμό με τη χαλάρωση των capital controls έχουν βελτιώσει ουσιαστικά τις συνθήκες, ωστόσο το έλλειμμα εμπιστοσύνης παραμένει. Στελέχη τραπεζών θεωρούν κομβική για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης την όσο το δυνατόν ταχύτερη ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, κάτι που όπως εκτιμούν μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση καταθέσεων μέχρι και 4 δισ. ευρώ έως το τέλος του έτους.