Είναι τέλη Ιουλίου στις πέντε και μισή το πρωί. Σε μια ήσυχη γειτονιά της Αθήνας, τη συμβολή των οδών Χαλκίδος και Εβανς στα Ανω Πατήσια, μια 20μελής ομάδα καταλαμβάνει εγκαταλελειμμένο τμήμα του πρώην Γενικού Νοσοκομείου Πατησίων και στοιβάζει μέσα 200 πρόσφυγες. «Επινα τον καφέ μου, όπως κάθε μέρα, όταν άκουσα φωνές. Πήγα στο παράθυρο και είδα τους πέντε νεαρούς να σπάνε την πόρτα στο ισόγειο και να μπαίνουν μέσα στο κτίριο. Βγαίνω στο μπαλκόνι, υπήρχαν τσιλιαδόροι σε όλη τη Χαλκίδος. Ειδοποιώ αμέσως την αστυνομία, αλλά, μέχρι να έρθουν, ήταν αργά, το πεζοδρόμιο είχε γεμίσει γυναικόπαιδα με μπόγους και σακίδια. Σε μισή ώρα είχαν γίνει όλα». Ετσι θυμάται εκείνο το ξημέρωμα, μιλώντας στην «Κ», ο συνταξιούχος πρώην υπαξιωματικός του Ναυτικού, Γιώργος Σπύρου, που ζει με τη σύζυγό του ακριβώς απέναντι από την είσοδο του νοσοκομείου.
Το πενταώροφο κτίριο, που εδώ και τρεις περίπου εβδομάδες έχει μετατραπεί –όπως και άλλα τρία κτίρια στο κέντρο της πρωτεύουσας– σε χώρο φιλοξενίας Σύρων προσφύγων, έχει καταληφθεί από «αλληλέγγυους». Το κτίριο λειτουργούσε στο παρελθόν ως προέκταση του νοσοκομείου, ωστόσο τα τελευταία χρόνια το κτίσμα παρέμενε κλειστό χωρίς καμία χρήση. Την κατάληψη διαχειρίζονται «ανένταχτοι», όπως αυτοπροσδιορίζονται, Ισπανοί εθελοντές. Μιλώντας στην «Κ» ο 23χρονος Μανούελ, που έφθασε στην Ελλάδα στις αρχές Ιουλίου για να βοηθήσει τους πρόσφυγες στο λιμάνι του Πειραιά, εξηγεί πως θέλουν να βοηθήσουν όσους περισσότερους πρόσφυγες μπορούν για να μην ζουν σε χώρους όπως τα Camp που έφτιαξε η κυβέρνηση. Πριν από την κατάληψη στα Πατήσια, ο Ισπανός φοιτητής βοηθούσε στην κατάληψη του ξενοδοχείου Πλάζα στην οδό Αχαρνών, μαζί με τη φίλη του, φοιτήτρια ιατρικής, και άλλους τέσσερις ομοεθνείς του. «Αρχικά βοηθούσαμε Ελληνες αλληλέγγυους στον Πειραιά και όταν το λιμάνι άδειασε, μας ζήτησαν να συνεχίσουμε να βοηθάμε στις καταλήψεις».
Η κατάσταση στην οποία διαβιούν οι πρόσφυγες στο κλειστό για καιρό κτίριο είναι άκρως ανησυχητικές. Η μετατροπή των νοσοκομειακών χώρων σε αυτοσχέδιες κατοικίες εγκυμονεί υγειονομικούς κινδύνους τόσο για τους ενοίκους, όσο και για την ευρύτερη περιοχή. Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών, μάλιστα, εξέδωσε χθες ανακοίνωση, βασιζόμενος στο πόρισμα των επιθεωρητών δημόσιας υγείας, στην οποία κάνει λόγο για υγειονομική βόμβα. Οι κάτοικοι και οι καταστηματάρχες έχουν προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να εκκενωθεί ο χώρος, όπως δηλώνει η κ. Γιολάντα Χρυσή, ιδιοκτήτρια φούρνου. «Σε λίγες μέρες ανοίγει το σχολείο και θα κυκλοφορούν σε αυτόν τον δρόμο πάνω από δύο χιλιάδες παιδιά λόγω του Λεόντειου Λυκείου Πατησίων». Πελάτισσα που βρίσκεται στον φούρνο παρεμβαίνει και καταγγέλλει ότι «τα τρεχούμενα νερά από τα μπαλκόνια όπου λούζονται οι πρόσφυγες, μένουν στάσιμα στην Εβανς και μαζεύονται κουνούπια, ενώ η δυσοσμία είναι έντονη». Εντύπωση προκαλεί πάντως το γεγονός ότι στο εγκαταλελειμμένο κτίριο υπάρχει ρεύμα και νερό, με τους κατοίκους να υποψιάζονται ότι από κάπου τα κλέβουν. Ο Δήμος Αθηναίων και το αστυνομικό τμήμα της περιοχής έχουν δεχθεί επανειλημμένα καταγγελίες κατοίκων, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» οι ιδιοκτήτες της πολυκατοικίας έχουν καταθέσει ήδη μηνύσεις κατά των καταληψιών.
Με βάση τις ανάγκες
Η τακτοποίηση των προσφύγων στο εσωτερικό του κτιρίου έγινε με βάση στις ανάγκες των φιλοξενουμένων. Οικογένειες με μικρά παιδιά έχουν δικά τους δωμάτια στους τρεις ορόφους. Στον τέταρτο όροφο υπάρχουν τουαλέτες και λουτήρες, ενώ στον πέμπτο όροφο, εκεί όπου άλλοτε βρίσκονταν η αίθουσα συσκέψεων και το γραφείο του διοικητή, έχει δημιουργηθεί χώρος προσευχής. Στην ταράτσα του κτιρίου, έχουν τοποθετηθεί σκηνές για όσους δεν χωρούν στο εσωτερικό, αφού όπως λέει η 27χρονη Βρετανίδα εθελόντρια που μας ξεναγεί, Μαίρη Τζόνσον, μερικά βράδια η κατάληψη γεμίζει και όλοι οι χώροι είναι προς εκμετάλλευση. Στο ισόγειο υπάρχουν ένα κοινόχρηστο μαγειρείο, η αποθήκη τροφίμων και ένα τραπέζι όπου οι άνδρες περνούν τον χρόνο τους. Στον ημιώροφο βρίσκονται μία τουαλέτα και η αποθήκη των ρούχων.