Η Τζούλια Ρινάλντο, μόλις εννέα χρόνων, από το χωριό Πεσκάρα ντελ Τρόντο, εκείνη την τρομερή νύχτα του σεισμού, μέσα στο σκοτάδι, τα ουρλιαχτά και τον πρωτόγνωρο τρόμο, πρόλαβε και έκανε την ενστικτώδη κίνηση που υπαγορεύει η αγάπη: αγκάλιασε την πεντάχρονη αδελφή της, Τζόρτζια. Η μεγάλη προστάτευσε τη μικρή, η πιο δυνατή την αδύναμη. Η ιστορία των δύο κοριτσιών ταξίδεψε σ’ όλη την υφήλιο και συγκλόνισε, καθώς η μεγαλειώδης χειρονομία οδήγησε στον θάνατο την Τζούλια, αλλά απέδωσε στους διασώστες ζωντανή, χωρίς ούτε μια γρατζουνιά, 15 ώρες μετά τον σεισμό, τη μικρή Τζόρτζια. Οι γονείς ήταν σε άλλο χώρο όταν τα 6,2 Ρίχτερ ξερίζωσαν τα γερασμένα και ακατάλληλα για σεισμογενή περιοχή κτίρια. Η μεγάλη αδελφή, σαν μικρομάνα, έκανε αυτό που έπρεπε.
Αν είχαν κάνει το καθήκον τους και οι συμπολίτες της Τζούλια στο γειτονικό Αματρίτσε, όταν επισκεύασαν πριν από τέσσερα χρόνια με κόστος 700.000 ευρώ το δημοτικό σχολείο του χωριού, δεν θα κατέρρεε με τον σεισμό. Και δεν είναι η μόνη περίπτωση, καθώς ήδη η εισαγγελία διέταξε έρευνα που εστιάζεται σε κακοτεχνίες ή διαφθορά και αφορά πολλά κτίρια που, παρότι είχαν επισκευασθεί πρόσφατα, καταστράφηκαν. Κονδύλια που κατασπαταλήθηκαν, άλλα που δεν απορροφήθηκαν, γραφειοκρατία και διαπλοκή, την ίδια ώρα που, σε ετήσια βάση, η Ιταλία δαπανά 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ για να επουλώσει πληγές από φυσικές καταστροφές, κυρίως πλημμύρες και σεισμούς. Και κάποιες υλικές απώλειες μπορεί να αποκαθίστανται, οι ανθρώπινες ζωές όμως; Στην ίδια χώρα που η εννιάχρονη έσωσε με τη ζωή της το αδελφάκι της, ένας δυσκίνητος κρατικός μηχανισμός, συχνά διεφθαρμένος –έως και η μαφία εμπλέκεται στα κονδύλια για αντισεισμική προστασία–, σε συνδυασμό με τις αγκυλώσεις των τοπικών κοινωνιών, άφησε μια ολόκληρη περιοχή στο έλεος του σεισμού. Εάν στα μεσαιωνικά χωριά τα έργα ενίσχυσης ή ανακατασκευής των παλαιών κτιρίων είχαν υλοποιηθεί, σήμερα η Ιταλία θα θρηνούσε πολύ λιγότερα θύματα.
Αυτό αποδεικνύεται περίτρανα από την περίπτωση της Ντόρτσα, μιας μικρής κωμόπολης της Ούμπρια, που δεν είχε ούτε έναν νεκρό. Αντλώ τις αποκαλυπτικές πληροφορίες από το θαυμάσιο κείμενο της Νατάσας Μπαστέα στα «Νέα» της Δευτέρας. Στην Ντόρτσα, λοιπόν, κανείς από τους 4.500 κατοίκους δεν έχασε τη ζωή του από τον σεισμό, υπήρξαν μόνο υλικές ζημιές. Δεν πρόκειται για θαύμα ούτε υπάρχει κάποια ιδιαίτερη επιστημονική εξήγηση, ένα γεωλογικό πλεονέκτημα στο υπέδαφος της πόλης, που την προστάτευσε. Η Ντόρτσα στον μεγάλο σεισμό του 1979 έχασε πέντε ανθρώπους της και έκτοτε αποφάσισε να θωρακιστεί. Ηταν η πρώτη πόλη στην Κεντρική Ιταλία που έλαβε με μεθοδικό και σχολαστικό τρόπο αντισεισμικά μέτρα. Οπου το κράτος καθυστερούσε, οι πολίτες έχτιζαν και επισκεύαζαν με τα δικά τους λεφτά. Δεν αγνόησαν τα φυσικά φαινόμενα, δεν έπαιξαν με τη ζωή τους. Αν ζούσαν στην Ντόρτσα, οι δύο αδελφούλες θα είχαν ακόμη η μία την άλλη.