Τη δυσφορία της Apple για το πρόστιμο των 13 δισ. ευρώ που της επέβαλε η Κομισιόν σπεύδει να εκμεταλλευθεί η Τουρκία, προσκαλώντας διά στόματος του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και υπουργού Οικονομίας τον αμερικανικό κολοσσό να εγκατασταθεί στο έδαφός της. Την ίδια στιγμή, όμως, εντείνεται ο προβληματισμός για τις παρενέργειες, πολιτικές και οικονομικές, που μπορεί να επιφέρει το ιλιγγιώδες πρόστιμο στις σχέσεις της Ε.Ε. με τις ΗΠΑ, στην οικονομία της Ιρλανδίας αλλά και στη μετά το Brexit Ευρώπη. Την πιθανότητα κλιμάκωσης της διελκυστίνδας ανάμεσα στις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον σκιαγραφούν οι δηλώσεις του Αμερικανού υπουργού Οικονομικών Τζακ Λιου, ο οποίος, εκφράζοντας την ενόχληση της Ουάσιγκτον, κατηγόρησε χθες την Κομισιόν ότι «υποσκελίζει τις εθνικές φορολογικές αρχές» και χαρακτήρισε την κίνησή της «μονομερή» και «αθέμιτη». Παράλληλα, επέκρινε την Ε.Ε. ότι καλλιεργεί οικονομική αβεβαιότητα, στρέφεται αδίκως κατά των αμερικανικών επιχειρήσεων και επιχειρεί να εισπράξει φορολογικά έσοδα των ΗΠΑ. Οπως, άλλωστε, επισήμαναν αναλυτές, στη σχετική της ανακοίνωση η Κομισιόν αναγνωρίζει πως οι αναδρομικοί φόροι θα μπορούσαν να μειωθούν αν η εταιρεία καταβάλλει περισσότερους φόρους σε άλλες χώρες. Αφήνει, έτσι, ανοικτό το ενδεχόμενο διεκδίκησης από πλευράς των αμερικανικών αρχών την ίδια στιγμή που το πρόστιμο στην Apple μπορεί να φανεί ως επίδειξη πυγμής στις αμερικανικές πολυεθνικές.
Υπενθυμίζοντας τις μάχες αλλά και της νίκες που κατήγαγε κατά της Microsoft και της Google, το Bloomberg τονίζει πως η Κομισιόν δεν αποθαρρύνεται ούτε από το μέγεθος ούτε από τον πλούτο αυτών των κολοσσών. Σύμφωνα, όμως, με τον Τζοτζ Χέι, αναλυτή του Reuters, το τίμημα μπορεί να είναι βαρύ για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, αν σε μια εκδικητική κίνηση η Ουάσιγκτον τους επιβάλει εξοντωτικά πρόστιμα ανάλογα των 9 δισ. δολαρίων που «γονάτισαν» τη γαλλική ΒΝΡ Paribas πριν από δύο έτη.
Για την Ιρλανδία, που έχει εκφράσει την πρόθεση να εφεσιβάλει την απόφαση, το διακύβευμα είναι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που της προσφέρει η χαμηλή φορολογία των επιχειρήσεων. Οπως σχολιάζει σε σχετικό δημοσίευμά της η αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal, το ποσόν των 13 δισ. ευρώ είναι δελεαστικό και τοπικές αρχές όπως ο δήμαρχος του Κορκ, δεύτερης σε μέγεθος πόλης της χώρας, προσβλέπουν σε αυτό για να χρηματοδοτήσουν έργα υποδομής έπειτα από χρόνια λιτότητας. Τα 13 δισ. ευρώ αντιπροσωπεύουν το 7% του χρέους της Ιρλανδίας. Ωστόσο το περασμένο έτος η χώρα κατέγραψε ένα ασύλληπτο ρυθμό ανάπτυξης, άνω του 26%, χάρη στις συγχωνεύσεις εγχώριων εταιρειών με ξένες που προσβλέπουν στη χαμηλή φορολογία.
Οπως τόνισε στη γερμανική ραδιοφωνία ο Ντάνιελ Γκρος του Κέντρου Ερευνών Ευρωπαϊκής Πολιτικής, εκείνο που ανησυχεί το Δουβλίνο είναι να χάσει η χώρα τη φήμη της ως φορολογικού παραδείσου. Ο εν λόγω οικονομολόγος εκτιμά πως η Κομισιόν επιχειρεί να εισαγάγει ενιαίο ευρωπαϊκό φορολογικό σύστημα, κάτι που μπορεί να συνεπάγεται και περισσότερη φορολογική δικαιοσύνη με λιγότερα φορολογικά προνόμια για τις μεγάλες πολυεθνικές.
Δεδομένου, όμως, ότι όλα αυτά συμβαίνουν στο υπό διαμόρφωση τοπίο της μετά το Brexit εποχής, είναι μεγάλος ο πειρασμός για τη Βρετανία να εξελιχθεί σε φορολογικό παράδεισο και να προσελκύσει πολυεθνικές. Οπως τονίζει ο Γ. Πετρόπουλος, συνεργάτης του ερευνητικού ιδρύματος Bruegel, «οι κανόνες της Ε.Ε. δεν θα δεσμεύουν τη Βρετανία και είναι ενδιαφέρον το πώς αυτό θα επηρεάσει τις επιχειρήσεις».
Ποια είναι η σιδηρά επίτροπος
Τη Δανή επίτροπο Ανταγωνισμού Μαργκρέτε Βεστάγκερ, που επέδειξε τη σιδηρά πυγμή της απέναντι στην Apple, συνοδεύουν τα πλέον αντιφατικά σχόλια. Πολλοί τής αποδίδουν ηθική προσέγγιση στη δουλειά, χάρη στο θρησκευόμενο περιβάλλον όπου μεγάλωσε. Αλλοι υποστηρίζουν, αντιθέτως, πως είναι η πολιτικός που ενέπνευσε την τηλεοπτική σειρά «Borgen, Συνωμοσίες εξουσίας». Γεννήθηκε πριν από 48 χρόνια σε μια θρησκευόμενη οικογένεια από μητέρα και πατέρα Λουθηρανούς εφημέριους. Εντάχθηκε στο κόμμα των Σοσιαλφιλελευθέρων, το SLP, και στα 21 της χρόνια έγινε μέλος της εκτελεστικής του επιτροπής και της επιτροπής ευρωπαϊκών υποθέσεων. Αργότερα ανέλαβε την ηγεσία του και έγινε η νεότερη αρχηγός κόμματος στην ιστορία της Δανίας. Το 1998 σε ηλικία μόλις 30 ετών διορίστηκε υπουργός Παιδείας και Εκκλησιαστικών Υποθέσεων και από το 2011 έως το 2014 διετέλεσε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης συνασπισμού, έχοντας την ευθύνη των χαρτοφυλακίων Οικονομίας και Εσωτερικών. Θεωρήθηκε το πιο ισχυρό πρόσωπο της κυβέρνησης, ισχυρότερη ακόμα και από τον πρωθυπουργό, ενώ θεωρείται από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της Κομισιόν.