Λένε ότι το χρονόμετρο αποτελεί δίκαιο κριτή στον αθλητισμό. Οταν, όμως, υπάρχει παρασκήνιο, το χρονόμετρο μετράει μόνο δευτερόλεπτα και ο πραγματικός νικητής, ίσως, να μην ανεβεί στο βάθρο. Θύμα του παρασκηνίου υπήρξε η Σίρλεϊ Μπαμπάσοφ. Το χρονόμετρο σε αγώνες στις ΗΠΑ «αποθέωνε» την κολυμβήτρια, αλλά το παρασκήνιο νικούσε στις μεγάλες διοργανώσεις. Γι’ αυτό τον λόγο το πρόσωπο της αθλήτριας ήταν, σχεδόν, πάντα… κατσούφικο. Γνώριζε τι συμβαίνει αλλά χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια για να αποκαλυφθεί. Τότε, άρχισε να χαμογελάει…
Η Σίρλεϊ Μπαμπάσοφ γεννήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 1957. Παιδί Ρώσων μεταναστών, που ακολουθώντας το… αμερικανικό όνειρο βρέθηκαν στις ΗΠΑ. Ο πατέρας ήταν δάσκαλος κολύμβησης στη Χαβάη και ιεροκήρυκας. Ονειρευόταν να δει τα παιδιά του Ολυμπιονίκες και δύο από αυτά έκαναν το όνειρό του πραγματικότητα. Μόνο που ο πατέρας – ιεροκήρυκας τραυμάτισε ανεπανόρθωτα τα παιδικά χρόνια της κολυμβήτριας. Σύμφωνα με δηλώσεις της αθλήτριας, όταν ήταν παιδί είχε υποστεί σεξουαλική κακοποίηση από αυτόν. «Κάποια ημέρα, ένιωσα αρκετά δυνατή και κατάφερα να τον απωθήσω. Οταν του αντιστάθηκα, αποφάσισε ότι δεν άξιζε τον κόπο να προσπαθήσει περισσότερο. Είχα αποκαλύψει το θέμα στη μητέρα μου και αυτή το μόνο που έκανε ήταν να ανοίξει τη Βίβλο και να μου επισημάνει την 5η Εντολή «Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου». Για να επιβιώσω ψυχικά αναγκάστηκα να απωθήσω αυτές τις σκέψεις», έχει δηλώσει η κολυμβήτρια.
Από τα παιδικά χρόνια, η Σίρλεϊ Μπαμπάσοφ ξεχώρισε για το ταλέντο της στην κολύμβηση. Οπως έχουν πει οι προπονητές αντιμετώπιζε το νερό σαν το φυσικό της περιβάλλον. Ισως, γιατί εκεί ξεχνούσε τη σκληρή πραγματικότητα που βίωνε στο σπίτι της. Σε ηλικία, μόλις 15 ετών, η νεαρή Αμερικανίδα αγωνίστηκε στους Ολυμπιακούς του Μονάχου. Ανέβηκε τέσσερις φορές στο ολυμπιακό βάθρο και «φλέρταρε» με το μετάλλιο στα 400 μ. ελεύθερο. Συνέλεξε δύο χρυσά στα 4Χ100 ελεύθερο και 4Χ100 μεικτή και δύο ασημένια στα 100 μ. ελεύθερο και στα 200 μ. ελεύθερο. Στη διοργάνωση της Γερμανίας ξεχώρισε ο Μαρκ Σπιτς. Ο Αμερικανός κατέκτησε επτά χρυσά μετάλλια και οι δημοσιογράφοι αποκάλεσαν τη μικρή Σίρλεϊ «θηλυκό Σπιτς». Η πιτσιρίκα κολακεύτηκε και αφοσιώθηκε, με περισσότερο πάθος στο άθλημα για να τους επιβεβαιώσει. Δεν υπολόγιζε, όμως, το παρασκήνιο…
Ως βασικό στόχο, η Σίρλεϊ Μπαμπάσοφ έβαλε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μόντρεαλ. Στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ήταν η αδιαφιλονίκητη «βασίλισσα της πισίνας». Τα εθνικά ρεκόρ διαδέχονταν το ένα το άλλο και δύσκολα βρισκόταν Αμερικανίδα που θα μπορούσε να τη συναγωνιστεί. Πρωταγωνιστούσε στα 100 μ., στα 200 μ. στα 400 μ. και στα 800 μ. στο ελεύθερο.
Τα πρώτα… μηνύματα ότι κάτι δεν κυλάει σύμφωνα με τα όνειρά της άρχισαν να έρχονται στη Σίρλεϊ στο παγκόσμιο πρωτάθλημα του 1973. Παρά την προσπάθειά της, είδε να ανεβαίνει στην πρώτη θέση του βάθρου στα 100 μ. ελεύθερο η Κορνέλια Εντερ από την Ανατολική Γερμανία και έκπληκτη η Αμερικανίδα παρατήρησε και άλλες αθλήτριες που δεν είχαν διακριθεί πριν από ένα χρόνο να βρίσκονται ανάμεσα στις πρωταγωνίστριες. Οι κολυμβήτριες από την Ανατολική Γερμανία νίκησαν και στις σκυτάλες. Παρόμοια εικόνα υπήρξε και στην επόμενη παγκόσμια διοργάνωση, το 1975. Η Σίρλεϊ μπορεί να πρώτευσε στα 200 και στα 400 μ. ελεύθερο αλλά σε όλα τα άλλα (100 μ., 800 μ. και σκυτάλες) είδε να αναβαίνει πρώτη στον ιστό η σημαία της Ανατολικής Γερμανίας.
Ο σάλος από τις δηλώσεις της
Η Σίρλεϊ Μπαμπάσοφ μπορεί να έκανε προπόνηση πολλές ώρες, αλλά έβλεπε ότι δεν κατάφερνε να συναγωνιστεί τις Ανατολικογερμανίδες. «Είχαμε παρατηρήσει ότι οι αθλήτριες από αυτή τη χώρα μας νικούσαν. Στο παρελθόν δεν μπορούσαν ούτε να μας ανταγωνιστούν. Στον σωματότυπο έμοιαζαν με σφαιροβόλους ή παλαιστές», έχει πει σε συνεντεύξεις της.
Η κολυμβήτρια για να βελτιώσει τους χρόνους της άρχισε να κολυμπάει με τους άνδρες και ιδιαίτερα με τον αδελφό της Τζακ. Ούτε, όμως, αυτό ήταν αρκετό. Και έφτασε η ώρα των Ολυμπιακών Αγώνων του Μόντρεαλ. Στην ολυμπιακή ομάδα των ΗΠΑ είχε συμπεριληφθεί και ο αδελφός της. Πριν από την έναρξη της διοργάνωσης και ενώ οι Αμερικανίδες έκαναν προπόνηση στις ολυμπιακές εγκαταστάσεις έζησαν μία εμπειρία την οποία η Σίρλεϊ Μπαμπάσοφ περιέγραψε στο βιβλίο της «Making Waves»: «Μπήκαμε στα αποδυτήρια για να αλλάξουμε μαγιό και, εκεί, βρίσκονταν αθλήτριες από την Ανατολική Γερμανία. Οταν τις ακούσαμε να μιλάνε νομίσαμε ότι πήγαμε στα ανδρικά και φύγαμε τρέχοντας».
Η διοργάνωση άρχισε και η νεαρή Αμερικανίδα έβλεπε τις Ανατολικογερμανίδες να ξεχωρίζουν στους προκριματικούς. Ενας δημοσιογράφος τη ρώτησε τι πιστεύει για τις αντιπάλους της και αυτή δεν… κρύφτηκε. «Εχουν πολλές τρίχες για γυναίκες και βαριά φωνή», του απάντησε.
Το θέμα παραλίγο να προκαλέσει… διπλωματικό επεισόδιο. Η αμερικανική ομάδα αναγκάστηκε να στείλει λουλούδια στην αποστολή της Ανατολικής Γερμανίας και μία επιστολή που ζητούσε συγγνώμη για τη συμπεριφορά της Μπαμπάσοφ. Η ίδια, όμως, αρνήθηκε να αλλάξει τις δηλώσεις. Το κατσουφιασμένο πρόσωπο έγινε από τότε σήμα κατατεθέν της…
Η δικαίωση που ήρθε ύστερα από πολλά χρόνια
Κατά τη διάρκεια των Αγώνων του Μόντρεαλ, η Σίρλεϊ Μπαμπάσοφ είδε τις Ανατολικογερμανίδες να της στερούν το όνειρο να γίνει ο θηλυκός Μαρκ Σπιτς και άκουσε δικαιολογίες για καλά μαγιό και για προπονήσεις σε υψόμετρο. Η ίδια, σε δηλώσεις της, μίλαγε για παρανομίες και επειδή δεν μπορούσε να τις αποδείξει, οι δημοσιογράφοι τη χαρακτήρισαν «γκρινιάρα». Δεν ήθελε να δώσει συγχαρητήρια στις αντιπάλους της όπως πρόσταζε το Ολυμπιακό Πνεύμα. Το μόνο που έκανε ήταν να κλαίει.
Στη διοργάνωση του Μόντρεαλ, ο αδελφός της, Τζακ, αναδείχθηκε δεύτερος στα 100 μ. ελεύθερο. Η ίδια επέστρεψε στη χώρα της με ένα χρυσό και τέσσερα ασημένια. Ηταν τόσο μεγάλη η απογοήτευσή της, που εγκατέλειψε τον χώρο της κολύμβησης και έγινε ταχυδρομικός υπάλληλος. Επρεπε να περάσουν πολλά χρόνια για να δικαιωθεί.
«Ηταν η μόνη που είχε το θάρρος να μιλήσει. Υπήρξε το θύμα της μεγαλύτερης αδικίας που έχει συμβεί στην κολύμβηση», δήλωσε ο παλαιός προπονητής της, Μαρκ Σχούμπερ όταν αποκαλύφθηκε η συστηματική χρήση απαγορευμένων ουσιών που γινόταν από αθλητές και αθλήτριες της Ανατολικής Γερμανίας.
Το 2007 όταν αποκαλύφθηκε ότι 167 παλαιοί αθλητές και αθλήτριες της Ανατολικής Γερμανίας θα αποζημιωθούν για την εν αγνοία τους χρήση ουσιών, το σχόλιο της Σίρλεϊ ήταν: «Μόνο 167;».
Από την ημέρα που αγωνιζόταν η Σίρλεϊ Μπαμπάσοφ έχουν περάσει πολλά χρόνια. Η παλιά αθλήτρια μπορεί, τώρα, να χαμογελάει αλλά δεν έχει καταφέρει να συγχωρέσει αυτούς που της στέρησαν το όνειρο:
«Σίγουρα τις λυπάμαι, αλλά δεν μπορώ να ξεχάσω», έχει πει.
Ο χρόνος, λένε, γιατρεύει όλες τις πληγές, μόνο που γι’ αυτές της Αμερικανίδας κολυμβήτριας δεν έχει, ακόμα, ανακαλυφθεί το… χρονόμετρο που θα τις γιατρέψει.