Στη θεσμοθέτηση ενός νέου ολοκληρωμένου πλαισίου για την παιδική προστασία, με τον εκσυγχρονισμό και την ισχυροποίηση της διαδικασίας αναδοχής και υιοθεσίας στην Ελλάδα, προχωρά εντός του Σεπτεμβρίου το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Οπως επισημαίνει μιλώντας στην «Κ» η αρμόδια αναπληρώτρια υπουργός Θεανώ Φωτίου, μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την ίδια και την κυβέρνηση, αποτελεί η στήριξη του θεσμού της αναδοχής και της υιοθεσίας, με στόχο, ει δυνατόν, «τα παιδιά να μη μένουν ούτε μια μέρα στα ιδρύματα».
Στο πλαίσιο της δημιουργίας του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης, στο άμεσο νομοθετικό έργο του υπουργείου Εργασίας εντάσσεται σχέδιο νόμου για την αναδοχή – υιοθεσία, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση εντός των επόμενων ημερών. Μάλιστα, η κ. Φωτίου περιγράφοντας ως στόχο τη βελτίωση της ισχύουσας διαδικασίας, προαναγγέλλει ριζικές αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της αναδοχής, με πλήρη και αναλυτικό καθορισμό των όσων ασχολούνται με τη διαδικασία και τη δημιουργία Εθνικού Μητρώου Αναδόχων, αναλυτικό καθορισμό των αρμόδιων οργάνων εποπτείας, μείωση της γραφειοκρατίας και αύξηση των κέντρων αναδοχής και υιοθεσίας. Η αναπληρώτρια υπουργός αφήνει μάλιστα ανοικτό το ενδεχόμενο επαναδιαπραγμάτευσης του θεσμικού πλαισίου των ιδιωτικών υιοθεσιών στη χώρα, το οποίο όπως χαρακτηριστικά σημειώνει, «θα πρέπει να συζητήσουμε πολύ σοβαρά αν θα συνεχιστεί» και προαναγγέλλει ευρύτατο διάλογο με τους εμπλεκόμενους φορείς και την κοινωνία.
Σύμφωνα με την υπουργό, στο πλαίσιο της προστασίας των παιδιών αλλά και των υπολοίπων ευάλωτων κοινωνικών ομάδων – στόχων του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης και της αποϊδρυματοποίησής τους, προωθείται επίσης η δημιουργία στεγών υποστηριζόμενης διαβίωσης.
Βάσει του σχεδιασμού, θα δημιουργηθεί ένας Φορέας στον οποίο εκτός από τα 254 ακίνητα της Γενικής Γραμματείας Πρόνοιας θα επιδιωχθεί να περάσουν και τα μικρά ακίνητα από τη δημόσια περιουσία που παραμένουν αναξιοποίητα, προκειμένου να προωθηθεί ο θεσμός των «κοινωνικών διαμερισμάτων».
Οι παραπάνω δράσεις εντάσσονται στον ευρύτερο στόχο της δημιουργίας του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με τον ΟΓΑ από 1η Ιανουαρίου 2017 να «χάνει» την ασφάλιση των αγροτών και σύμφωνα με πληροφορίες να καλείται να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο ως ο μοναδικός, κεντρικός φορέας άσκησης προνοιακής πολιτικής.
Η αντικατάσταση ενός πολυδαίδαλου και αναποτελεσματικού προνοιακού συστήματος, όπως αυτό οικοδομήθηκε –δίχως σχέδιο, με πολυνομία και κακονομία– κατά τον προηγούμενο αιώνα, με ένα σύγχρονο σύστημα τριών πυλώνων κοινωνικής φροντίδας παραμένει στον πυρήνα της πολιτικής του υπουργείου.
Οι μνημονιακές δεσμεύσεις για την πλήρη αναδιάρθρωση των προνοιακών παροχών εντός του 2016 και την εξοικονόμηση τουλάχιστον 900 εκατ. ευρώ για την καθολική εφαρμογή του θεσμού του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (μετάλλαξη του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος) αναμένεται να προωθηθούν μέσα από αυτό το νέο Σύστημα.
Εως τα Χριστούγεννα, και σε συνεργασία με το συναρμόδιο υπουργείο Δικαιοσύνης, θα κατατεθεί στη Βουλή ένα ακόμη σχέδιο νόμου – κλειδί για τη μετέπειτα προώθηση του Εθνικού Συστήματος, που θα αφορά τη θεσμοθέτηση ενιαίων κανόνων για όλα τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου και Ιδιωτικού Δικαίου, Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και Ιδρυμάτων που ασχολούνται με την πρόνοια, προκειμένου να υπάρχει διαφάνεια και έλεγχος. Θα δημιουργηθεί ένα Εθνικό Μητρώο Ιδρυμάτων, όπου όλα (63 δημοσίου δικαίου και περίπου 2.000 ιδιωτικού δικαίου – ΜΚΟ εκ των οποίων περίπου τα 1.200 είναι επίσημα καταγεγραμμένα) θα πιστοποιηθούν και θα λειτουργούν με ενιαίους κανόνες.
Παράλληλα και σε συνεργασία με την Ε.Ε. προωθείται η δημιουργία Εθνικού Μηχανισμού Αξιολόγησης και Παρακολούθησης της προνοιακής πολιτικής στην Ελλάδα. Ο τελικός νόμος-πλαίσιο για την ολοκλήρωση της αναδιάρθρωσης του συνόλου των πολιτικών κοινωνικής πρόνοιας στην Ελλάδα, θα κατατεθεί στη Βουλή εντός του 2017.
Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης
Συνεχίζεται η… αναζήτηση 900 εκατ. ευρώ για την καθολική εφαρμογή του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) από την 1η Ιανουαρίου 2017, με τις προσπάθειες εξορθολογισμού των ήδη καταβαλλόμενων επιδομάτων να μην οδηγεί παρά στην εξοικονόμηση ενός σημαντικού μεν ποσού, που απέχει όμως πολύ από τον μνημονιακό στόχο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις 10 περιπτώσεις δικαιούχων βρέθηκαν να λαμβάνουν 7 προνοιακά επιδόματα, ενώ βάσει της επεξεργασίας στην οποία έχει προχωρήσει η Παγκόσμια Τράπεζα, αντιστοιχούν περίπου 1,5 επιδόματα ανά δικαιούχο. Ακόμη και ο περαιτέρω εξορθολογισμός μερικών προφανών κωδικών που αντιστοιχούν κυρίως σε φοροαπαλλαγές και κατά δεύτερο λόγο σε επιδόματα (όχι οικογενειακά και αναπηρικά), οδηγεί στην εξεύρεση μόλις 100 εκατ. ευρώ.
Την ίδια ώρα, στο υπουργείο Εργασίας βρίσκεται σε εξέλιξη η δεύτερη διευρυμένη φάση του ΚΕΑ σε 30 δήμους της χώρας. Ηδη, έχουν εγκριθεί πάνω από 33.600 αιτήσεις, με τη μέση παροχή να ανέρχεται σε 252 ευρώ ανά νοικοκυριό – δικαιούχο. Βάσει των στοιχείων της ΗΔΙΚΑ, 18.232 νοικοκυριά έχουν δηλώσει μηδενικό εισόδημα, πάνω από το 50% των εγκεκριμένων δηλώσεων αφορούν ανέργους, ενώ υπάρχουν και 4 νοικοκυριά με 16 ωφελούμενα μέλη το καθένα.