Εντονότατος προβληματισμός επικρατεί τόσο στους κόλπους της κυβέρνησης όσο και στην κοινωνία της Ιρλανδίας ως προς το πώς θα αντιδράσει στο ιλιγγιώδες πρόστιμο των 13 δισ. ευρώ που επέβαλε η Κομισιόν στην Apple ως αναδρομικό φόρο. Με το υπουργικό συμβούλιο σε νέα έκτακτη συνεδρίαση χθες, και το Δουβλίνο να μην έχει παρά δύο μήνες για να εφεσιβάλει την απόφαση, το επίμαχο ερώτημα είναι αν όντως εξυπηρετεί το συμφέρον της χώρας να συστρατευθεί το Δουβλίνο με την αμερικανική πολυεθνική και να ασκήσει έφεση. Αν και ο Ιρλανδός υπουργός Οικονομικών Μάικλ Νούναν έσπευσε μόλις ανακοινώθηκε το πρόστιμο να εκφράσει την πρόθεση του Δουβλίνου να ασκήσει έφεση, μέλη του κυβερνητικού συνασπισμού έχουν εκφράσει επιφυλάξεις. Το επιχείρημα που βρίσκεται άλλωστε και στα χείλη πολλών Ιρλανδών είναι ότι το ύψος του προστίμου θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει για ένα έτος το σύστημα υγείας της χώρας που μόλις βγαίνει από περίοδο σκληρής λιτότητας.
Το Δουβλίνο βρίσκεται όμως ενώπιον ενός εκβιαστικού διλήμματος, δεδομένου ότι αν δεχθεί το ιλιγγιώδες ποσό θέτει υπό αμφισβήτηση το προνομιακό φορολογικό καθεστώς που παραχωρεί σε πολυεθνικές. Το ζήτημα είναι ότι αυτές οι πολυεθνικές παρέχουν τη μία στις 10 θέσεις εργασίας στη χώρα. Οπως έσπευσε να της υπενθυμίσει ο διευθύνων σύμβουλος της Apple Τιμ Κουκ, αν το Δουβλίνο επιλέξει τα 13 δισ. ευρώ και δεν εφεσιβάλει την απόφαση, θα στείλει λάθος μήνυμα στις επιχειρήσεις ότι το οικονομικό μοντέλο της χώρας εξαρτάται από αυτές. Τη θέση του Κουκ φαίνεται να ενστερνίζονται παράγοντες της αγοράς, όπως ο Ντέρμοτ Ο’ Λίρι, οικονομολόγος της Goodybody Stockbrokers, που εξέφρασε την εκτίμηση ότι «η κυβέρνηση της Ιρλανδίας δεν έχει ουσιαστικά άλλη επιλογή, καθώς η απόφαση για την Apple έχει πλήξει κάπως τη φήμη της χώρας και ο μόνος τρόπος να την αποκαταστήσει είναι να ασκήσει έφεση».
Η απάντηση του Κουκ
Τον επαναπατρισμό 5,7 δισ. δολαρίων από τα 215 δισ. δολάρια που διατηρεί εκτός ΗΠΑ εξετάζει η Apple για το επόμενο έτος, ενώ έχει προβλέψει για τις φορολογικές της επιβαρύνσεις. Τα σχέδια της αμερικανικής πολυεθνικής αποκάλυψε ο διευθύνων σύμβουλός της, Τιμ Κουκ, μιλώντας σε ραδιοφωνικό σταθμό της Ιρλανδίας. Δεν διευκρίνισε, ωστόσο, κατά πόσον η τελική απόφασή της θα εξαρτηθεί από το αν θα μεσολαβήσει μεταρρύθμιση της φορολογικής νομοθεσίας στις ΗΠΑ, όπου ο συντελεστής φορολογίας των επιχειρήσεων ανέρχεται στο 35% και έχει εξωθήσει πολλές επιχειρήσεις να διατηρούν τα κεφάλαιά τους σε άλλες χώρες. Σημειωτέον ότι ο προεδρικός υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών έχει προτείνει να μειωθεί η φορολογία των πολυεθνικών στο 10%. Οι δηλώσεις Κουκ φαίνεται να αντιφάσκουν με την πάγια θέση της Apple αλλά και με τη δική του τοποθέτηση μόλις τον περασμένο μήνα, όταν μιλώντας στη Washington Post τόνισε πως η εταιρεία δεν θα φέρει τα χρήματα πίσω στις ΗΠΑ «εκτός κι αν θεσπισθεί δίκαιος φόρος». Δήλωσε, πάντως, αισιόδοξος πως θα υπάρξουν αλλαγές προς αυτήν την κατεύθυνση. Οι φορολογικές υποχρεώσεις της στο τέλος του οικονομικού έτους 2015 έφταναν τα 16,2 δισ. δολάρια. Σύμφωνα, πάντα, με τον Τιμ Κουκ, η εταιρεία έχει ήδη καταβάλει 800 εκατ. δολάρια και συγκεκριμένα 400 εκατ. στην Ιρλανδία και άλλα 400 εκατ. στις ΗΠΑ, ενώ έχει προβλέψεις «πολλά δισ. δολάρια ώστε να τα καταβάλει στις ΗΠΑ μόλις επαναπατρίσει κεφάλαιά της».