Καθώς ετοιμάζεται για την επίσκεψή του στην Ελλάδα, ο Ματέο Ρέντσι αφήνει πίσω του ένα κολασμένο καλοκαίρι. Στις 19 Ιουνίου, στον β΄ γύρο των δημοτικών εκλογών, το κόμμα του υπέστη βαριές απώλειες έναντι του επελαύνοντος λαϊκιστικού Κινήματος των Πέντε Αστέρων (M5S).
Τέσσερις ημέρες αργότερα, η επικράτηση του Brexit στο βρετανικό δημοψήφισμα προκάλεσε άμεσες μετα-δονήσεις στην Ιταλία. Ο ιταλικός τραπεζικός τομέας, επιβαρυμένος με μη εξυπηρετούμενα δάνεια που σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές φτάνουν τα 360 δισ. ευρώ (15% του συνόλου), έγινε αντικείμενο μιας δύσκολης διαπραγμάτευσης μεταξύ Ρώμης και Βρυξελλών σχετικά με τη δυνατότητα αποφυγής του bail-in σε ένα ενδεχόμενο σχέδιο διάσωσης.
Για τον κ. Ρέντσι, αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα να αποφευχθεί το bail-in, καθώς το 1/3 των ιταλικών τραπεζικών ομολόγων βρίσκεται στα χέρια νοικοκυριών. Ενα «κούρεμα» θα προκαλούσε ισχυρότατες λαϊκές αντιδράσεις, υπονομεύοντας, μεταξύ άλλων, τις προοπτικές έγκρισης των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων που έχει προωθήσει η κυβέρνηση στο δημοψήφισμα που θα διεξαχθεί στα τέλη του φθινοπώρου. Ο Ιταλός πρωθυπουργός έχει αφρόνως δηλώσει ότι αν χάσει το δημοψήφισμα, θα παραιτηθεί.
Η νέα κρίση στις τράπεζες επιδεινώνει την ήδη γκρίζα εικόνα της ιταλικής οικονομίας. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ για τη χώρα, που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο, το δημόσιο χρέος συνεχίζει να αυξάνεται ως ποσοστό του ΑΕΠ (ήδη ξεπερνά το 130%) και αν επαληθευτούν τα τρέχοντα προγνωστικά του, η Ιταλία θα επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα του ΑΕΠ μόλις το 2025. Οι ρυθμοί ανάπτυξης για το 2016 και το 2017 αναμένεται να κυμανθούν γύρω στο 1% – πολύ χαμηλά για να ενισχύσουν την κυβέρνηση.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο πρόσφατος πολύνεκρος σεισμός τροφοδότησε τη λαϊκή οργή για την αδυναμία διαδοχικών κυβερνήσεων να πατάξουν την αυθαίρετη δόμηση και να επιβάλουν τη συμμόρφωση σε πιο αυστηρούς αντισεισμικούς κανονισμούς.
Το M5S βρίσκεται στα ίδια επίπεδα με το κυβερνών Δημοκρατικό Κόμμα στις δημοσκοπήσεις – και προηγείται σε τυχόν αντιπαράθεση μεταξύ των δύο. Ο κ. Ρέντσι προ ημερών δήλωσε ότι σε περίπτωση ήττας του στο δημοψήφισμα δεν θα γίνουν εκλογές. Αυτό είτε σημαίνει ότι δεν θα παραιτηθεί είτε ότι θα τον διαδεχθεί κάποιος εσωκομματικός του αντίπαλος – που θα είναι ο τέταρτος συνεχόμενος μη εκλεγμένος πρωθυπουργός της χώρας. Αν συμβεί το δεύτερο, η αποστροφή των ψηφοφόρων προς το πολιτικό κατεστημένο θα κορυφωθεί και οι πιθανότητες νίκης του αντιευρωπαϊκού M5S στις επόμενες εκλογές (το αργότερο το 2018) θα αυξηθούν θεαματικά.