Τη χαλάρωση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας με περισσότερη ευελιξία στον υπολογισμό του ελλείμματος και του χρέους αναμένεται να ζητήσει την επόμενη εβδομάδα ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Την είδηση αναφέρει σε σχετικό ρεπορτάζ του το Politico που επικαλείται δύο πηγές της Κομισιόν. Την περασμένη εβδομάδα ο πρόεδρος της Κομισιόν δήλωσε σε συνάντηση των 27 επιτρόπων ότι σκέπτεται να ζητήσει την εξαίρεση των δαπανών για την παιδεία και για τις επενδύσεις από τον υπολογισμό του ελλείμματος και του χρέους.
Μολονότι δεν έχει παγιώσει τις προτάσεις που θα παρουσιάσει την επόμενη εβδομάδα στο Στρασβούργο, και μόνον η πιθανότητα να προσφέρει ευελιξία προκαλεί τη σθεναρή αντίδραση του Βάλντις Ντομπρόβσκις, αντιπροέδρου της Κομισιόν αρμόδιου για το Ευρώ και τις Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες. Εχουν, ωστόσο, εκφράσει ικανοποίηση για τις αναμενόμενες προτάσεις οι επίτροποι Οικονομικών και Φορολογίας, Πιερ Μοσκοβισί, και Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Εργασίας, Μαριάν Τίσεν. «Ο Ντομπρόβσκις θέλει να υπερασπιστεί τους κανόνες στη μορφή που έχουν τώρα αλλά η Τίσεν υποστηρίζει πως είναι καιρός να επανεξετασθούν», τόνισε πηγή της Κομισιόν.
Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν απέφυγε, πάντως, να σχολιάσει όσα διέρρευσαν στον Τύπο σχετικά με τη συζήτηση που έχει προηγηθεί και αρκέστηκε να τονίσει πως ο κ. Γιούνκερ γράφει μόνος τους τις ομιλίες του και κανείς δεν μπορεί να ισχυρισθεί ότι γνωρίζει τι ακριβώς περιέχουν. Την ίδια στιγμή ο Γάλλος πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ, και ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Ματέο Ρέντσι, ασκούν πιέσεις, ζητώντας επίμονα επιείκεια κατά τον υπολογισμό των ελλειμμάτων. Υπενθυμίζεται πως το Σύμφωνο Σταθερότητας επιβάλλει στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. ανώτατο όριο 3% του ΑΕΠ για το δημοσιονομικό έλλειμμα και 60% του ΑΕΠ για το χρέος.
Τα ανώτατα αυτά όρια έχουν ενσωματωθεί στη Συνθήκη της Λισσαβώνας. Πηγές προσκείμενες στον κ. Γιούνκερ εκτιμούν πως δεν θα φτάσει να ζητήσει αλλαγή στη Συνθήκη της Ε.Ε. και απλώς θα μιλήσει για «παραχώρηση ευελιξίας». Τον Μάιο ο κ. Γιούνκερ προκάλεσε οργισμένες αντιδράσεις, όταν μιλώντας σε κρατικό σταθμό της γαλλικής τηλεόρασης πρότεινε να παραχωρήσει η Κομισιόν ειδικό καθεστώς στη Γαλλία και να της δώσει παράταση δύο ακόμη ετών, μέσα στα οποία θα πρέπει να περιορίσει το έλλειμμά της στο 3%. Θεωρήθηκε, άλλωστε, προκλητική η δήλωσή του πως αυτό επιτρέπεται «επειδή είναι η Γαλλία».
Εχει, άλλωστε, δοθεί στην Ιταλία πρόσθετος χρόνος για να επιτύχει τον στόχο του ελλείμματος. Το έλλειμμα της Ιταλίας είναι αυτή τη στιγμή μικρότερο του στόχου του 3% αλλά παραμένει αρκετά υψηλό και η Επιτροπή έχει τονίσει ότι πρέπει να εξακολουθήσει την πορεία προς τη μείωσή του. Σύμφωνα με τον Ρομπέρτο Μπάσο, εκπρόσωπο του ιταλικού υπουργείου Οικονομικών, η Ιταλία συντάσσεται με όσες προτάσεις ενθαρρύνουν τόσο τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις όσο και τις επενδύσεις. Σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις, ο ίδιος τόνισε πως «θα χρειαστεί περαιτέρω ευελιξία για να ενθαρρυνθούν όσες επενδύσεις προέρχονται από διαφορετικά κράτη-μέλη».
Τον Ιούλιο, άλλωστε, η Κομισιόν αποφάσισε να μην επιβάλει πρόστιμα σε Ιταλία και σε Ισπανία για το γεγονός ότι δεν είχαν σημειώσει πρόοδο στη μείωση των ελλειμμάτων τους.
Η ιδέα να εξαιρεθούν ορισμένα είδη δαπανών, όπως είναι η παιδεία, η έρευνα και οι αμυντικές δαπάνες, υπάρχει εδώ και πολύ καιρό στις χώρες της Ε.Ε. Εχει, άλλωστε, ήδη γίνει δεκτό από τον Ιούλιο το αίτημα να εξαιρεθούν οι δαπάνες που αφορούν την προσφυγική κρίση ή θέματα ασφαλείας, όπως είναι η τρομοκρατική απειλή. Τον Ιανουάριο του 2015, η Κομισιόν εξέδωσε κατευθυντήριες γραμμές για το πώς μπορεί να γίνει η κάλλιστη δυνατή χρήση της ευελιξίας μέσα στο πλαίσιο των αυστηρών κανόνων του συμφώνου, ώστε να ενθαρρυνθούν οι δομικές μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις.
Υψηλόβαθμος διπλωματικός υπάλληλος εκτιμά πάντως πως ο Γιούνκερ δεν πρόκειται να προβεί σε κάποια θεαματική κίνηση αλλά «επειδή είναι πολιτικά σημαντικό θέμα, θέλει να το θέσει και απλώς θα πει ότι πρέπει να ξαναδούμε το Σύμφωνο Σταθερότητας».