«Ποια είναι η λογική συνέχεια της αρχαίας ελληνικής γλώσσας;». Η απορία αποτέλεσε το έναυσμα για την εκμάθηση νεοελληνικών και στη συνέχεια, τη συμμετοχή της 23χρονης Αννας Βίνικ από το Χάρκοβο της Ουκρανίας στην 1η Παγκόσμια Ολυμπιάδα Νεοελληνικής Γλώσσας 2016, όπου κατέλαβε την πρώτη θέση. Η Ολυμπιάδα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο εορτασμού του Επετειακού Ετους Αριστοτέλη που ανακηρύχθηκε από την UNESCO, με πρωτοβουλία του ΑΠΘ και διοργανώθηκε από την Παγκόσμια Συντονιστική Επιτροπή Ποντιακής Νεολαίας (ΠΑΣΕΠΟΝ) και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με τη στήριξη της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού, υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO. Γενικός χορηγός της διοργάνωσης ήταν η μη κερδοσκοπική οργάνωση «Φιλανθρωπικό Ιδρυμα Ιβάν Σαββίδη». Η διοργάνωση υποστηρίχθηκε επιστημονικά και διοικητικά από το Σχολείο Νέας Ελληνικής Γλώσσας, μία ακαδημαϊκή μονάδα του ΑΠΘ με μακρά εμπειρία στη διδασκαλία και αξιολόγηση της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας. Η διάκριση της νεαρής Ουκρανής στην 1η Παγκόσμια Ολυμπιάδα Νεοελληνικής Γλώσσας, της εξασφάλισε υποτροφία για ένα μεταπτυχιακό στο ΑΠΘ, αφού έχει ήδη ολοκληρώσει τις σπουδές Κλασικής Φιλολογίας στο εθνικό πανεπιστήμιο Χαρκόβου. Χωρίς να έχει καμία προηγούμενη σχέση με την ελληνική παιδεία, η ίδια δηλώνει με έκπληξη: «Ούτε που φανταζόμουν πως από τα μαθήματα στο κυριακάτικο σχολείο της ελληνικής κοινότητας στη γενέτειρά μου θα έφτανα στην Ολυμπιάδα και μάλιστα χωρίς ιδιαίτερη προετοιμασία».
Διάκριση από την Αρμενία
Οπως και οι υπόλοιπες διακριθείσες, η Ναρινέ Χακοπιάν, 20 ετών από την Αρμενία, η οποία απέσπασε το δεύτερο βραβείο στην Ολυμπιάδα, δεν έχει κάποια σχέση με την Ελλάδα. Ωστόσο, «αυτό δεν είναι απαραίτητο για να αγαπάς και να νιώθεις οικειότητα με έναν πολιτισμό και τη γλώσσα του», εξηγεί η ίδια. Γεννημένη στη Ραζδάν, είναι τριτοετής στο τμήμα Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας του κρατικού πανεπιστημίου του Ερεβάν. Τελειώνοντας, σκοπεύει επίσης να κάνει μεταπτυχιακό στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ. Πώς στράφηκε στην ελληνική γλώσσα; «Από τα πρώτα μου αναγνώσματα ήταν οι “Μύθοι και Θρύλοι της Αρχαίας Ελλάδας”. Αργότερα, διάβασα τα ομηρικά έπη. Βαθμηδόν μεγάλωσε και το ενδιαφέρον για την Ελλάδα. Πρόσφατα ανακάλυψα ότι όλα ξεκίνησαν την ελληνιστική περίοδο, όταν κάθε μορφωμένος άνθρωπος έπρεπε να ξέρει ελληνικά. Στην Αρμενία υπήρξαν σχολεία ελληνόφιλων – σπούδαζαν ελληνικά, έκαναν μεταφράσεις από την αρχαία ελληνική γλώσσα στα αρμενικά. Αποτέλεσμα; Στην αρμενική γλώσσα μπήκαν αμέτρητες ελληνικές λέξεις, τις οποίες χρησιμοποιούμε ώς σήμερα, χωρίς να υποπτευόμαστε την ελληνική τους καταγωγή. Ακούγοντας δε ζωντανά την ελληνική γλώσσα, αποφάσισα ότι πρέπει κάποτε να τη μιλήσω κι εγώ». Οταν έμαθε για την Ολυμπιάδα, αποφάσισε να προετοιμαστεί όσο γινόταν καλύτερα: «Δεν ήθελα να χάσω την ευκαιρία! Διάβαζα εφημερίδες και δύσκολα κείμενα, έβλεπα ταινίες, τηλεόραση, άκουγα μουσική – έκανα ό,τι ήταν δυνατόν. Και ευτυχώς, οι κόποι μου δεν πήγαν χαμένοι».
Η τρίτη νικήτρια, ωστόσο, Βαλεντίνα Ολίινικ, απόφοιτος του κρατικού πανεπιστημίου Μαριούπολης στη Σχολή Ελληνικής Φιλολογίας, δεν χρειάστηκε παρά να «φρεσκάρει τις γνώσεις της», προκειμένου να συμμετάσχει στην Ολυμπιάδα – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η εμπειρία των εξετάσεων πέρασε… απαρατήρητη: «Αν και ένιωθα άγχος, απόλαυσα όλη τη διαδικασία. Με δυσκόλεψε λίγο η παραγωγή προφορικού λόγου, γιατί ακόμα χρειάζομαι πρακτική», εξομολογείται η ίδια. Η Ουκρανή Βαλεντίνα αρχικά επέλεξε σαν «κάτι νέο και ενδιαφέρον» το αντικείμενο της ελληνικής γλώσσας και ύστερα από 5,5 χρόνια μαθημάτων δηλώνει: «Αγαπάω την Ελλάδα και την ελληνική γλώσσα με όλη την καρδιά μου». Με ποιο τρόπο σκοπεύει να αξιοποιήσει επαγγελματικά τη γνώση της νεοελληνικής; «Είναι ένα όνειρο για μένα να μείνω στην Ελλάδα. Θέλω πολύ να συνδέσω τη ζωή μου με την ελληνική γλώσσα, οπότε ίσως εργαστώ ως διερμηνέας ή ξεναγός. Μου αρέσει, επίσης, η δημοσιογραφία». Δεν τη φοβίζει η Ελλάδα της κρίσης; «Πιστεύω ότι σε λίγο θα ξεπεράσει όλες τις δυσκολίες και τα προβλήματα. Είμαι βέβαιη ότι την περιμένει ευτυχισμένο και λαμπρό αύριο».
Οσο για τη Ναρινέ από την Αρμενία, έχει θέση η χώρα μας στο μέλλον της; «Αν και ήρθα για πρώτη φορά στην Ελλάδα, δεν ένιωσα ξένη – σαν να απέκτησα μια άλλη πατρίδα. Αγάπησα τα πάντα: από τους ανθρώπους μέχρι τα αδέσποτα σκυλάκια, που κοιμούνταν στην πλατεία όλη την ημέρα. Εφυγα με δάκρυα, καταλαβαίνοντας ότι πραγματικά θέλω να ξανάρθω».