Η συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας και το προσφυγικό

Η συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας και το προσφυγικό

3' 30" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η ​υλοποίηση της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας για το μεταναστευτικό-προσφυγικό ήταν ήδη επισφαλής πριν από την απόπειρα πραξικοπήματος. Δεν είχε συναφθεί με τις καλύτερες προϋποθέσεις. Η Ε.Ε. ήταν με την πλάτη στον τοίχο και σε πανικό. Σε ό,τι αφορά την υλοποίηση της κατάργησης των θεωρήσεων για τους Τούρκους πολίτες, η Ε.Ε. έθεσε τις ισχύουσες 72 προϋποθέσεις για κάθε τρίτο κράτος. Το αγκάθι στην περίπτωση της Τουρκίας είναι η τροποποίηση της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας και ευρύτερα ο σεβασμός βασικών αρχών δικαίου και ατομικών ελευθεριών. Το αποτυχημένο πραξικόπημα και η αυστηροποίηση της νομοθεσίας για την τρομοκρατία σκλήρυνε τις θέσεις της Ε.Ε.

Η Τουρκία ελέγχει τη μεταναστευτική ροή προς τα ελληνικά νησιά, όπως απέδειξε η υλοποίηση της συμφωνίας. Η κατάργηση των θεωρήσεων είναι σημαντική για τον Ερντογάν, αλλά όχι άμεση προτεραιότητα. Το καθεστώς του αντιμετωπίζει πιο πιεστικά προβλήματα και γι’ αυτό ίσως αποφύγει να διαταράξει περαιτέρω τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Προς το παρόν, θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί τη ροή ως διαπραγματευτικό μοχλό. Η αύξηση ροής προς τα νησιά τον Αύγουστο μοιάζει με προειδοποιητική βολή. Στη συνέντευξή του στην «Καθημερινή» (30.8.2016) ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας επιβεβαίωσε ωμά αυτό που γνωρίζαμε για τον έλεγχο της μεταναστευτικής ροής αλλά και για τις προοπτικές της συμφωνίας: «Στο Αιγαίο αποτράπηκε η απώλεια ζωών και διαλύθηκαν τα δίκτυα λαθρεμπόρων… Η Τουρκία δεν μπορεί να συνεχίσει να σταματά από μόνη της την παράτυπη μετανάστευση προς την Ε.Ε., όσο η Ε.Ε. δεν αναλαμβάνει τις υποχρεώσεις της».

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, από τις αρχές του έτους έχουν εισέλθει στην Ελλάδα 150.000 πρόσφυγες και μετανάστες. Από αυτούς, οι 15.000 έχουν εισέλθει από την έναρξη της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας, στις 20/3/2016. Τον Αύγουστο εισήλθαν στην Ελλάδα 3.430 πρόσφυγες και μετανάστες έναντι 1.855 τον Ιούλιο. Από τους εισερχομένους, περίπου το ένα τρίτο προωθήθηκε στο λεκανοπέδιο. Στην Ιταλία, οι εισροές παραμένουν στα ίδια επίπεδα (153.842 συνολικά το 2015). Τα στοιχεία δεν δείχνουν μεγάλη μετατόπιση της ροής από την Ελλάδα προς την Ιταλία. Ο κύριος όγκος που επιχειρεί να φθάσει στην Ιταλία συνεχίζει να προέρχεται από την υποσαχάρια Αφρική (Νιγηρία 20%, Ερυθραία 12%, Γκάμπια 7%).

Οι συνομιλίες ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στην τουρκική κυβέρνηση για την απελευθέρωση των θεωρήσεων στα τουρκικά διαβατήρια συνεχίζονται παρά τα εμπόδια. Η τελική απόφαση θα υιοθετηθεί αφού η Επιτροπή παρουσιάσει την έκθεση προόδου της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας μέσα στον Σεπτέμβριο. Οι εξελίξεις στην Τουρκία καθιστούν πιθανό να μην υλοποιηθεί η δέσμευση της Ε.Ε. για την απελευθέρωση των θεωρήσεων. Εάν η συμφωνία καταρρεύσει, δεν θα αντιμετωπίσουμε την προ συμφωνίας μαζική εισροή μεταναστών και προσφύγων (856.723 το 2015). Ο αριθμός θα είναι σημαντικά μικρότερος.

Το σφράγισμα του βαλκανικού διαδρόμου αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τη μείωση της ροής προς τον Βορρά. Πρόσφυγες και μετανάστες γνωρίζουν πλέον ότι θα εγκλωβιστούν στην Ελλάδα και ότι οι διαδικασίες εξέτασης ασύλου θα είναι χρονοβόρες.

Το σφράγισμα του βαλκανικού διαδρόμου και η συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας λύνει, προς το παρόν, το πρόβλημα των χωρών που είναι προορισμοί μεταναστών. Η Ε.Ε., όμως, δεν μπορεί να αγνοήσει την ασυμβατότητα της Τουρκίας με βασικές ευρωπαϊκές αρχές. Η μεγάλη χαμένη της κρίσης είναι η Ελλάδα. Εξαρχής υιοθετήσαμε αμυντική πολιτική, απολογούμενοι έναντι της Ευρώπης. Απομονωθήκαμε σταδιακά και χάσαμε τη μάχη των εντυπώσεων. Mας κατηγορούν ότι δεν μπορούμε να διαχειριστούμε τα σύνορά μας, ενώ η Τουρκία είναι αυτή η οποία προωθεί τους μετανάστες στα νησιά του Αιγαίου. Το πρόβλημα δεν λύνεται με οικονομικά ανταλλάγματα ούτε με τον πολλαπλασιασμό των κέντρων φιλοξενίας. Η επιλογή αυτή βολεύει τους εταίρους μας, αλλά παροξύνει το πρόβλημα της Ελλάδας.

Η συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας μείωσε, δεν έλυσε το πρόβλημά μας. Ασχέτως, λοιπόν, από την πορεία της συμφωνίας, η Αθήνα οφείλει να επεξεργαστεί, άμεσα, συνολικό επιχειρησιακό σχέδιο προς την Ε.Ε. με κεντρικό στοιχείο τον επαναπατρισμό στις χώρες προέλευσης όσων δεν χαρακτηρίζονται πρόσφυγες. Και βέβαια πρέπει η διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων για άσυλο να διεκπεραιώνεται πολύ πιο γρήγορα με κριτήρια πολύ πιο αυστηρά.

Η Ε.Ε. διαθέτει πολιτικούς και οικονομικούς μοχλούς πίεσης για να υποχρεώσει τις χώρες προέλευσης να συναινέσουν. Ο επαναπατρισμός οικονομικών προσφύγων δεν θα έχει ως αποτέλεσμα μόνο τη μείωση της πίεσης στην Ελλάδα. Θα λειτουργήσει και αποτρεπτικά. Η επιστροφή διαψεύδει τις προσδοκίες νέων επίδοξων παράνομων μεταναστών και περιορίζει την πελατεία των διακινητών.

*Ο κ. Κωνσταντίνος Μπίτσιος είναι εκτελεστικός αντιπρόεδρος του ΣΕΒ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή