Η ακαταμάχητη γοητεία που ασκεί ο Βλαντιμίρ Πούτιν στον Ντόναλντ Τραμπ είναι μία από τις πιο μυστήριες πτυχές μιας, ούτως ή άλλως, περίεργης προεκλογικής εκστρατείας. Πρώτη φορά υποψήφιος πρόεδρος των ΗΠΑ εκδηλώνει μεγαλύτερη εκτίμηση για ηγέτη άλλης χώρας εις βάρος του προέδρου της δικής του. Η άποψη του κ. Τραμπ δεν καταγράφηκε σε μια στιγμή απροσεξίας· τη δηλώνει με κάθε ευκαιρία. Σε τι αποσκοπεί αυτή η θέση, αυτή η τακτική του κ. Τραμπ; Εχει κάποιο σχέδιο ή αυτοσχεδιάζει, χωρίς να καταλαβαίνει τι κάνει;
Σε τηλεοπτική συνέντευξη που μεταδόθηκε την Τετάρτη, ο κ. Τραμπ ισχυρίστηκε ότι ο κ. Πούτιν είναι ηγέτης «σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τον δικό μας πρόεδρο». Σημείωσε ότι ο Ρώσος πρόεδρος απολαμβάνει ποσοστό αποδοχής 82% και πρόσθεσε: «Εάν λέει ωραία πράγματα για μένα, θα λέω ωραία πράγματα γι’ αυτόν. Ηδη έχω πει ότι είναι πολύ μεγάλος ηγέτης». Οταν ο συνομιλητής του σημείωσε ότι ο κ. Πούτιν έχει διατάξει εισβολή σε γειτονικές χώρες, ο κ. Τραμπ απάντησε: «Θέλετε να αρχίσω να περιγράφω τι κάνει ο πρόεδρος Ομπάμα;». Εδώ επένδυσε, μάλλον, στο ότι λίγοι συμπατριώτες του γνωρίζουν ή ενδιαφέρονται για το τι κάνει η Ρωσία στην ανατολική και κεντρική Ευρώπη. Εάν ο κ. Τραμπ έχει σχέδιο, οι δηλώσεις υπέρ ενός ηγέτη του οποίου η πολιτική τον έχει φέρει σε αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ, αποσκοπούν στο να εκφράσει ο κ. Τραμπ την έντονη απαξίωσή του προς την ελίτ της δικής του χώρας. Ξεκαθαρίζει ότι δεν λογαριάζει καμία καθεστηκυία τάξη και άποψη. Σε γενικευμένο κλίμα αμφισβήτησης των αρχών και της αυθεντίας, ο κ. Τραμπ δηλώνει ότι είναι ο μεγαλύτερος αμφισβητίας. Την ίδια ώρα, την εποχή που πολλοί αναζητούν ισχυρούς, αποφασιστικούς ηγέτες –και θέλγονται από δημαγωγούς– ο κ. Τραμπ εκφράζει θαυμασμό για τον πιο «αποφασιστικό» ηγέτη απ’ όλους. Γι’ αυτό δηλώνει ότι θέλει να συμμαχήσει με τη Ρωσία κατά του αυτοαποκαλούμενου Ισλαμικού Κράτους· εφαρμόζει την τακτική «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος» και την ίδια ώρα είναι σαν να λέει, «εμείς οι ισχυροί ξέρουμε τι να κάνουμε, ενώ οι άλλοι, οι λιγότερο ηγέτες, αδρανούν». Συνδέοντας εαυτόν με τον «ισχυρό», κάνοντάς τον «φίλο», υπονοεί ταυτοχρόνως ότι οι αντίπαλοί του εντός των ΗΠΑ δεν είναι ισχυροί, άρα ούτε «φίλοι». Οι συνεχείς επιθέσεις εναντίον της Χίλαρι Κλίντον, για υποτιθέμενη έλλειψη πατριωτισμού επειδή η υποψήφια των Δημοκρατικών χρησιμοποίησε ηλεκτρονικό ταχυδρομείο εμπορικής εταιρείας και όχι της κυβέρνησης όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών, είναι μέρος αυτής της προσπάθειας. Την ώρα που εκθειάζει ξένο ηγέτη, ο κ. Τραμπ παρουσιάζει την κ. Κλίντον ως επικίνδυνη για την ασφάλεια των ΗΠΑ και τον εαυτό του ως υπερπατριώτη.
Ισως, όμως, ο κ. Τραμπ να βλέπει ότι τον συμφέρει να κολακεύει τον Ρώσο πρόεδρο. Ισως του άνοιξε τα μάτια πρώην στενότατος συνεργάτης του, που είχε στενές σχέσεις με τον ρωσόφιλο πρώην πρόεδρο της Ουκρανίας. Στις ΗΠΑ είναι διάχυτη η αίσθηση (και το FBI λέει ότι το έχει διαπιστώσει) ότι Ρώσοι χάκερ παρεμβαίνουν στην εκλογική διαδικασία. Από τη μία, με τις δηλώσεις υπέρ του κ. Πούτιν ίσως ο κ. Τραμπ θέλει να αποτρέψει κάποια ζημιά στην εκστρατεία του, από την άλλη, θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί το νοσηρό κλίμα για να ενισχύσει τις καταγγελίες που ήδη κάνει ότι η διαδικασία είναι στημένη εις βάρος του. Πιο κυνική θεωρία είναι ότι ο κ. Τραμπ γνωρίζει ότι θα χάσει έτσι κι αλλιώς και σκοπεύει να καρπωθεί για εμπορικούς λόγους τις καλές σχέσεις με τον Ρώσο πρόεδρο στο μέλλον.
Ο κ. Τραμπ έχει τον αέρα του ανθρώπου που πιστεύει ότι μπορεί να ελέγξει τον κ. Πούτιν, να τιθασεύσει αυτόν που άλλοι φοβούνται. Εδώ ίσως υπάρχει και ένα ασυνείδητο υπόβαθρο στην πολιτική του. Ο υποψήφιος πρόεδρος δείχνει να απολαμβάνει τον θαυμασμό του κ. Πούτιν – αυτό δηλώνει ο ίδιος ο κ. Τραμπ, άλλωστε. Από μόνο του αυτό θα αρκούσε για έναν νάρκισσο να ενδώσει στη γοητεία του άλλου. Επίσης, ίσως αρέσει στον κ. Τραμπ να ταυτίζεται με κάποιον που θεωρεί ισχυρό και επικίνδυνο, να του μοιάσει, να αποφύγει την οργή του. Αυτή η «ταύτιση με τον επιτιθέμενο» μπορεί να κρύβει πολλά μυστικά, αλλά έως ότου ο κ. Τραμπ μάς δείξει τον ψυχικό του κόσμο, δεν είμαστε σε θέση να τα γνωρίζουμε. Δεν είναι δυνατό, όμως, ο κ. Τραμπ να μη γνωρίζει τον κίνδυνο της υπέρμετρης «συμπάθειας» για τον Ρώσο πρόεδρο. Ισως αυτό να συνδέεται με μιαν αίσθηση ότι είναι ακαταμάχητος, άτρωτος. Στην αρχή της εκστρατείας του, εξάλλου, είχε δηλώσει ότι και να πυροβολούσε κάποιον στο κέντρο της Νέας Υόρκης πάλι θα τον ψήφιζαν οι πολίτες. Ισως έχει δίκιο, οπότε το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο από τον κ. Τραμπ. Ισως έχει άγνοια κινδύνου, οπότε, εάν εκλεγεί, το πρόβλημα είναι μεγάλο για όλο τον κόσμο. Ισως ερωτοτροπεί με τον κίνδυνο για να δει έως πού μπορεί να φθάσει πριν καταστραφεί. Οπότε το πρόβλημα είναι δικό του και δεν θα αργήσει να φανερωθεί. Εως τότε το μυστήριο βαθαίνει.