Ειδικό νομοθετικό πλαίσιο που θα παρέχει νομική κάλυψη στα στελέχη των τραπεζών που θα εμπλακούν στην εξυγίανση προβληματικών επιχειρήσεων και την αναδιάρθρωση «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων ετοιμάζει η κυβέρνηση. Η σχετική προεργασία, που γίνεται σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), βρίσκεται στην τελική ευθεία και στόχος είναι το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο να είναι έτοιμο πριν από την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης.
Η νομική προστασία των στελεχών των επιχειρήσεων κρίνεται απαραίτητη, προκειμένου να έχουμε γρήγορα και ουσιαστικά αποτελέσματα στο δύσκολο μέτωπο των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις, καθώς η σχετική νομοθεσία θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί από το 2015, κάτι που αν είχε γίνει θα είχε βοηθήσει αποφασιστικά στην επιτάχυνση των διαδικασιών για την αντιμετώπιση προβληματικών δανείων επιχειρήσεων. Τα «κόκκινα» δάνεια αποτελούν το μεγαλύτερο πρόβλημα που πρέπει να διαχειριστούν οι τράπεζες τα επόμενα χρόνια, έχοντας να αντιμετωπίσουν ένα αδιανόητα υψηλό όγκο προβληματικών δανείων: τα «κόκκινα» ξεπερνούν τα 100 δισ. ευρώ σε ένα χαρτοφυλάκιο δανείων 201 δισ. ευρώ.
Οχτώ χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης στην Ελλάδα, η κατάσταση στο κρίσιμο μέτωπο των «κόκκινων» δανείων παραμένει στάσιμη. Τα προβλήματα χρονίζουν και διογκώνονται καθιστώντας πιο δύσκολη την εξυγίανση και διάσωση προβληματικών επιχειρήσεων. Ενας από τους λόγους για τα τόσο φτωχά αποτελέσματα των τραπεζών στην αντιμετώπιση των προβληματικών δανείων είναι το εγχώριο νομικό σύστημα και ο κίνδυνος ακόμη και μεσαίας βαθμίδας τραπεζικά στελέχη να βρεθούν αντιμέτωπα με κατηγορίες απιστίας. Πέραν της γενικότερης ανεπάρκειας της Δικαιοσύνης και των εξαιρετικά φτωχών οικονομικών γνώσεων πολλών λειτουργών της, μεγάλο πρόβλημα είναι και ο χρόνος απόδοσης Δικαιοσύνης: υπάρχουν τραπεζικά στελέχη που είναι κατηγορούμενοι σε υποθέσεις που σέρνονται από αναβολή σε αναβολή και που παραμένουν στιγματισμένοι για πολλά χρόνια. Ετσι οι περισσότεροι αποφεύγουν να πάρουν τις αναγκαίες αποφάσεις υπό τον κίνδυνο «να μπλέξουν».
Δίχως την προστασία των στελεχών είναι πολύ δύσκολο να επιταχυνθούν οι διαδικασίες και να ληφθούν όλες οι απαιτούμενες αποφάσεις για την εξυγίανση εταιρειών. Σημειώνεται ότι ακίνητα, μετοχές, μηχανήματα και άλλα περιουσιακά στοιχεία τα οποία είναι υποθηκευμένα στα βιβλία των τραπεζών σε πολλαπλάσιες αξίες από τη σημερινή τους αξία και τυχόν ρευστοποιήσεις των στοιχείων αυτών θα μπορούσαν να φέρουν τα στελέχη που μετείχαν στη λήψη αποφάσεων αντιμέτωπα με κατηγορίες απιστίας.
Η αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί βασική προτεραιότητα για τις τράπεζες, ενώ από εδώ και πέρα για το θέμα αυτό θα βρίσκονται υπό τον αυστηρό έλεγχο και την πίεση του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) της ΕΚΤ. Μέχρι το τέλος του 2019 οι συστημικές τράπεζες θα πρέπει να μειώσουν το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων πιστωτικών ανοιγμάτων (NPEs) –που περιλαμβάνουν εκτός από τα δάνεια σε καθυστέρηση και δάνεια που έχουν αναδιαρθρωθεί– κατά 40 δισ. ευρώ· από 100 δισ. ευρώ σήμερα στα 60 δισ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά τα επιχειρηματικά δάνεια, φθάνουν τα 95 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 42,5 δισ. ευρώ είναι NPEs, ενώ υπάρχουν κλάδοι που τα «κόκκινα» δάνεια ξεπερνούν ακόμα και το 70%.