Χωρίς αξιοσημείωτες παραβιάσεις της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Συρία πέρασε το πρώτο εικοσιτετράωρο, ενισχύοντας τη συγκρατημένη αισιοδοξία της διεθνούς κοινότητας ότι η νέα αμερικανορωσική πρωτοβουλία θα έχει καλύτερη τύχη από τις προηγούμενες.
Παρά τις εκατέρωθεν καταγγελίες μεταξύ της συριακής κυβέρνησης και της ένοπλης αντιπολίτευσης για μεμονωμένες παραβιάσεις κατά τις πρώτες ώρες μετά την έναρξη της ανακωχής, στη συνέχεια τα όπλα σίγησαν σχεδόν στο σύνολο της επικράτειας και μέχρι χθες το βράδυ δεν είχε αναφερθεί ούτε ένας νεκρός ή τραυματίας. «Παρά τις αμφιβολίες που παραμένουν και τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουμε τις επόμενες ημέρες, αυτό το σχέδιο έχει τη δυνατότητα να επιτύχει», δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι, για να προσθέσει: «Καλώ όλες τις πλευρές να το υποστηρίξουν, γιατί μπορεί να αποτελεί την τελευταία ευκαιρία που έχουμε να σώσουμε μια ενιαία Συρία».
Βασικός παράγοντας που συντηρεί τον διάχυτο σκεπτικισμό είναι οι διαφωνίες στο εσωτερικό της συριακής αντιπολίτευσης, αλλά και μεταξύ ξένων δυνάμεων που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη συριακή κρίση αναφορικά με την οργάνωση Φατάχ αλ Σαμ (μέχρι πρότινος Μέτωπο Αλ Νούσρα). Το σχέδιο που ενέκριναν, στις 9 Σεπτεμβρίου στη Γενεύη, οι υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ και της Ρωσίας Τζον Κέρι και Σεργκέι Λαβρόφ εξαιρεί την Φατάχ αλ Σαμ (όπως, βέβαια, και το Ισλαμικό Κράτος) από την ανακωχή, θεωρώντας ότι εκπροσωπεί το συριακό παρακλάδι της Αλ Κάιντα, επομένως αποτελεί νόμιμο στόχο των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Ωστόσο, η αντικαθεστωτική οργάνωση Αχράρ αλ Σαμ, που στηρίζεται από τη Σαουδική Αραβία, ζήτησε να αντιμετωπίζεται στο εξής η Φατάχ αλ Σαμ ως νόμιμη αντιπολίτευση, υποστηρίζοντας ότι αποκόπηκε από την Αλ Κάιντα και «προσχώρησε στην επανάσταση».
Αντιδρώντας σε αυτή την εξέλιξη, ο Σεργκέι Λαβρόφ κάλεσε χθες τις ΗΠΑ να ξεκαθαρίσουν τη θέση τους. «Εθεσα το ερώτημα ευθέως στον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών», δήλωσε ο Λαβρόφ. «Αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να προσφέρουν στήριξη στην Αλ Νούσρα, εξαιρώντας την από την απειλή των αεροπορικών πληγμάτων. Δεν έχω λόγους να αμφισβητήσω την ειλικρίνειά του, αλλά είναι προφανές ότι δεν σκέφτονται όλοι όπως αυτός», προσέθεσε τονίζοντας την ανάγκη να ξεκαθαριστεί το συντομότερο δυνατόν η ασάφεια στο κρίσιμο αυτό θέμα.
Το πρόβλημα περιπλέκεται, καθώς η Φατάχ αλ Σαμ αποτελεί την πιο αξιόμαχη δύναμη που αντιμάχεται τον κυβερνητικό στρατό σε σειρά περιοχών, συμπεριλαμβανομένου του Χαλεπίου, που αυτή τη στιγμή αντιπροσωπεύει το σημαντικότερο μέτωπο του εμφυλίου πολέμου. Οι τζιχαντιστές της Φατάχ αλ Σαμ ήταν εκείνοι που κατάφεραν να σπάσουν, προσωρινά, τον κλοιό των κυβερνητικών στρατευμάτων γύρω από το Χαλέπι, τον περασμένο Αύγουστο, και αρκετές μετριοπαθέστερες οργανώσεις της αντιπολίτευσης που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ, την Τουρκία και άλλες χώρες συνεργάζονται μαζί της.
Την υποστήριξή του στη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός εξέφρασε χθες ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος ευχήθηκε να μετατραπεί σε μόνιμη εκεχειρία. Υπέρ του αμερικανορωσικού σχεδίου τάχθηκε και το εμιράτο του Κατάρ, ένας από τους κυριότερους υποστηρικτές της ένοπλης συριακής αντιπολίτευσης. Οι υπόλοιπες σουνιτικές χώρες του Κόλπου, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας, δεν είχαν πάρει θέση μέχρι χθες το βράδυ.
Στο μεταξύ, το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι μαχητικό αεροσκάφος του βομβάρδισε θέσεις του συριακού στρατού, σε αντίποινα για όλμο που δέχθηκαν οι ένοπλες δυνάμεις του στα κατεχόμενα Υψώματα του Γκολάν. Διέψευσε, όμως, προηγούμενες ανακοινώσεις της Δαμασκού περί κατάρριψης επανδρωμένου και μη επανδρωμένου ισραηλινού αεροσκάφους από τον συριακό στρατό.
Τέλος, το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανακοίνωσε χθες ότι ο αριθμός των διαπιστωμένων νεκρών στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου φτάνει τις 301.000, ενώ ο πραγματικός πιθανότατα αγγίζει τις 430.000, όπως εκτιμά και ο ΟΗΕ. Περίπου 11 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ξεριζωθεί από τις εστίες τους, στη χειρότερη προσφυγική κρίση που γνωρίζει η ανθρωπότητα.