ΑΙΣΧΥΛΟΣ
Επτά επί Θήβας
σκηνοθ.: Τσέζαρις Γκραουζίνις
θέατρο: Βράχων (Μελίνα Μερκούρη)
Βραδιά Μουσικής και Χορού με καλλιτέχνες από την Οπερα του Παρισιού
θέατρο: Ανοιχτό Θέατρο Χώρας Ανδρου
(Β΄ Διεθνές Φεστιβάλ Ανδρου)
Ενα από τα πιο «δύσκολα» έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας –όχι μόνον επειδή εκτός από κολοβό μας παραδόθηκε άναρχα και αυθαίρετα «αποκαταστημένο», αλλά και λόγω των σχοινοτενών χορικών, της δομής και των επαναλαμβανόμενων περιγραφικών μοτίβων του– έμελλε φέτος το καλοκαίρι να αποζημιώσει το θεατρόφιλο κοινό σε Επίδαυρο και περιφερειακά φεστιβάλ.
Η σκηνοθετική σύλληψη του Λιθουανού Γκραουζίνις είχε δυνατές ιδέες και λύσεις, εύστοχες προσθήκες, αξιομνημόνευτες σκηνές και ερμηνείες, δηλαδή αυθεντικές αρετές που υπερκάλυπταν αδυναμίες ή ακατανόητες καταφυγές. Οργάνωσε εξαιρετικά μια λειτουργική παράσταση οδηγώντας την σε μια κορυφαία, εμβόλιμη σκηνή μονομαχίας σώμα με σώμα, αγκαλιά με αγκαλιά, απώθηση με απώθηση, ανάμεσα σε Ετεοκλή και Πολυνείκη, ζωή και θάνατο, Εγώ και άλλο Εγώ, εχθρό και φίλο, αδελφό και αδελφό, που πιστεύω θα καταγραφεί για τις μελλοντικές παρουσιάσεις του έργου.
Ευτύχησε με τους δύο εναλλασσόμενους πρωταγωνιστές (στιβαρός, αρχηγικός, κυρίαρχος σκηνής και «λαού», ταυτόχρονα ανθρώπινος, εσωτερικά δονούμενος κι έκθετος στη μοίρα ο Γιάννης Στάνκογλου, που είδα ως Ετεοκλή με τον νεκροζώντανο Χρίστο Στυλιανού ως Πολυνείκη) αλλά και με την υπόλοιπη διανομή (το σφυροκόπημα λόγου του Γιώργου Καύκα – Αγγελου, τον αινιγματικό κήρυκα του Αλέξανδρου Τσακίρη, σαν Ινδό παραμυθά από τον ποταμό μιας άλλης Μαχαμπαράτα, την απελπισμένα άδουσα και σκηνικά γειωμένη Αντιγόνη της Νάντιας Κοντογεώργη, την Ισμήνη της Ιώβης Φραγκάτου και τον άξιο φωνητικά και κινητικά 14μελή χορό σε χορογραφία- κίνηση Εντι Λάμε.
Εξαιρετικό εύρημα η αστήριχτη ξύλινη σκάλα –κλίμακα της εξουσίας– που χρησιμοποιεί πρώτα ο Ετεοκλής ως ηγέτης της απειλούμενης Θήβας και του λαού της αλλά για να την ανέβει χρειάζεται τον λαό στήριγμα, το ίδιο και οι δύο σκάλες πριν από τη μονομαχία ως όπλα, σύμβολα επικράτησης και αναρρίχησης, στο τέλος παραίτησης των αδελφών.
Παρά τον άθλο οργάνωσης, κίνησης, λόγου (μετάφραση Γιώργος Μπλάνας) διαυγούς πολυφωνίας, παροξυσμικής όρχησης, βαλκάνιου πάθους και μουσικής (Δημήτρης Θεοχάρης) ο καλοδουλεμένος χορός συχνά αναχαίτιζε τη δράση και μαζί με την υπερβολική διακωμώδηση των στρατηγών-υπερασπιστών στις έξι πύλες αποτέλεσε το αδύνατο σημείο μιας πολύ δυνατής και αυθεντικής παράστασης.
Το Φεστιβάλ Ανδρου
Η συμμετοχή έξι χορευτών και τεσσάρων μουσικών από την Οπερα του Παρισιού στο Β΄ Διεθνές Φεστιβάλ Ανδρου στις 21/8 αποτέλεσε και τη μοναδική ξένη παρουσία που κατά κάποιο τρόπο νομιμοποιεί τον τίτλο του «διεθνούς» για το νεόκοπο φεστιβάλ (καλλιτεχνικός διευθυντής Παντελής Βούλγαρης). Στο μελετημένο, ανεμοσκεπές, πέτρινο απόκτημα της Ανδρου χιλίων θέσεων, ανάμεσα σε συναυλίες πρώτων ονομάτων, περιοδεύουσες παραστάσεις αλλά και ντόπιες παραγωγές, εμφανίστηκαν έξι νέοι χορευτές από το corps de Ballet (οι πέντε) του μπαλέτου της Οπερας του Παρισιού. Παρουσίασαν «νέες», σύντομες χορογραφίες (των Alister Madin, Guy Poggioli και Laura Fridman) στο πνεύμα του Ντιαγκίλεφ και των ρωσικών μπαλέτων των αρχών του 20ού αιώνα στο Παρίσι, συνοδευμένοι ζωντανά από κρουστά, σαξόφωνο, έγχορδα. Στο πιάνο ήταν η συνθέτις Ellina Akimova, που είχε και τη μουσική διεύθυνση της βραδιάς.
Πρωτότυπες συνθέσεις της ακούστηκαν άλλες στα ορχηστρικά διαλείμματα μαζί με αποσπάσματα Saint-Saens, Khatchaturian, Ravel και άλλες ερμήνευσαν οι τεχνικά ικανοί χορευτές από τους οποίους ξεχώρισε η Camille de Bellefon, που διαθέτει σκηνικό αέρα, πλαστικότητα, εκφραστικότητα, ομιλούσα στάση, κίνηση, κράτημα κορμιού. Πλάι της, η προικισμένη με άνετα ανοίγματα, σκηνική ομορφιά και τεχνική, Roxane Stojanov.
Οι χορογραφίες πρώτου και δεύτερου μέρους, κλασικά ρομαντικές με συναίσθημα, μπρίο μα στερημένες από τόλμη, χιούμορ, περιεχόμενο και ανανεωτική ορμή. Στην αρχή του πρώτου μέρους μάκρυνε και κούρασε αδικαιολόγητα το Classe-concert θέλοντας να δείξει (σ’ ένα αρχάριο κοινό του Νότου μήπως;) ασκήσεις στην μπάρα ως πυλώνα του κλασικού μπαλέτου.
Η μουσικοχορευτική βραδιά πολύ νέων χορευτών στο Φεστιβάλ Ανδρου –πέρα από τους κάπως μεγαλόστομους χαρακτηρισμούς περί Gala και «παγκόσμιας πρώτης» δύο χορογραφιών– δείχνει ακούσια ένα δρόμο: Αν, ειδικά τα περιφερειακά φεστιβάλ, αντί να φιλοξενούν μόνο τα περιοδεύοντα μουσικά και θεατρικά σχήματα του θέρους μπορούσαν πλάι στην ανάδειξη άξιων ντόπιων δυνάμεων να χρησιμεύσουν προγραμματικά ως τόποι πρώτου βαπτίσματος ανερχόμενων καλλιτεχνών και σχημάτων έπειτα από αξιολόγησή τους.