Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επεξεργάζεται σχέδιο για την έκδοση «ευρωπαϊκών αμυντικών ομολόγων», αποκάλυψε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Γίρκι Κατάινεν σε συνέντευξη που παραχώρησε χθες στους Financial Times. Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. αναμένεται ότι θα δαπανήσουν δισ. ευρώ σε στρατιωτικές δαπάνες, στο πλαίσιο της ενίσχυσης της αντιτρομοκρατικής τους άμυνας και των εξωτερικών συνόρων. Ορισμένα από τα όπλα, π.χ. μη επανδρωμένα αεροσκάφη, υλικό για την αντιμετώπιση κυβερνοεπιθέσεων αλλά και πλοία, θα χρησιμοποιούνται από κοινού.
Ο κ. Κατάινεν περιέγραψε αδρά το σχέδιο στους FT, κάνοντας λόγο για ευρωπαϊκό ταμείο για την άμυνα, μέσω του οποίου οι χώρες που θα συμμετέχουν θα μπορούν να απευθύνονται στις αγορές ώστε να χρηματοδοτήσουν την αγορά από κοινού οπλικών συστημάτων που «θα ανήκουν στην Ε.Ε.»
«Η πολιτική ασφάλειας πάντοτε καθοριζόταν από τα κράτη-μέλη και η πραγματικότητα έχει αλλάξει», είπε ο κ. Κατάινεν. «Για να υπερασπιστούμε τις αρχές του κοινού νομισματικού συστήματος, την ελεύθερη μετακίνηση και όλα τα άλλα, για να υπερασπιστούμε τις φιλελεύθερες δημοκρατικές αξίες, λαμβάνοντας υπ’ όψιν μας ότι έχει αλλάξει η φύση των απειλών, η Ε.Ε. και η Ευρώπη πρέπει να είναι σε καλύτερη θέση απ’ ό,τι σήμερα για να αντιμετωπίσουν αυτές τις δύσκολες απειλές», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν και πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας.
Με τη Βρετανία –η οποία πάντοτε υποστήριζε ότι η στενότερη στρατιωτική συνεργασία στο πλαίσιο της Ε.Ε. είναι σπατάλη χρημάτων, δεδομένης της ύπαρξης του ΝΑΤΟ– να εγκαταλείπει την Ε.Ε., κάνουν την εμφάνισή τους προτάσεις περί ενίσχυσης της στρατιωτικής συνεργασίας των «27». Ορισμένες εξ αυτών προέρχονται από τη Γερμανία και τη Γαλλία, ενώ την Τετάρτη ο πρόεδρος της Κομισιόν είχε δεσμευθεί ότι θα καταθέσει, μέχρι το τέλος του έτους, πρόταση για τη δημιουργία ευρωπαϊκού αμυντικού ταμείου.
Το ζήτημα της ενίσχυσης της αμυντικής συνεργασίας θα συζητηθεί σήμερα στη Σύνοδο Κορυφής της Μπρατισλάβας. Βερολίνο και Παρίσι έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δεν είναι εύκολο από πολιτική άποψη να προωθηθεί η διαδικασία ενοποίησης σε αυτήν τη φάση. Φαίνεται, λοιπόν, ότι έχουν προκρίνει την ενίσχυση της συνεργασίας σε θέματα ασφάλειας και άμυνας ως πιο αποδεκτό τρόπο για να αντιμετωπίσουν τις φυγόκεντρες δυνάμεις που αναπτύσσονται εσχάτως στην Ενωση. Ωστόσο, φαίνεται πως υπάρχουν ενστάσεις για το σχέδιο της Κομισιόν. Η Πολωνία και η Σλοβακία δεν είναι ακριβώς ενθουσιασμένες, ενώ επιφυλάξεις εκφράζονται από χώρες που παραδοσιακά είναι ουδέτερες, όπως η Αυστρία και η Ιρλανδία. «Δεν σημαίνει πως η Ε.Ε. θα γίνει παγκόσμιος μαχητής», λέει ο Γίρκι Κατάινεν. «Για να υπερασπιστούμε όμως τους πολίτες και τις ελευθερίες μας, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε την τρομοκρατία και να διασφαλίσουμε πως οι συνοριακές φρουρές μας θα είναι καλά εξοπλισμένες, αντί να ζητάμε 30 αστυνομικούς από τα κράτη-μέλη ή συνοριοφύλακες από το τάδε κράτος-μέλος ή να ζητάμε μη επανδρωμένα αεροσκάφη ή αεροπλάνα κάθε φορά που προκύπτει συνοριακό πρόβλημα. Αν έχουμε κοινές δυνατότητες, θα είναι πιο αποτελεσματικός ο έλεγχος των συνόρων», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Κατάινεν.
Ως πρώτο βήμα ο κ. Κατάινεν προτείνει τα κράτη-μέλη να επιτρέψουν στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB), η οποία συνήθως χρηματοδοτεί έργα υποδομής, να χρηματοδοτήσει και αμυντικά έργα. «Αντί να χρηματοδοτεί πυροβόλα ή τανκς, τα προγράμματα (που θα μπορούσε να χρηματοδοτεί) μπορεί να είναι πιο καινοτόμα και ορισμένες φορές στο όριο μεταξύ πολιτικής και στρατιωτικής χρήσης», λέει ο κ. Κατάινεν, προσθέτοντας ότι η τροποποίηση του καταστατικού της ΕΙΒ θα μπορούσε να επιτευχθεί έως τα τέλη του έτους. Μεσοπρόθεσμα ο στόχος είναι να υπάρξει μια δομή παρόμοια με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, που θα επιτρέπει στα κράτη-μέλη να αντλούν χρήματα από τις αγορές με «ευρωπαϊκά αμυντικά ομόλογα». Αυτά τα οπλικά συστήματα θα μπορούσε να τα προμηθεύεται, να τα διαχειρίζεται και να τα αναπτύσσει κάποιος ευρωπαϊκός οργανισμός, υποστηρίζει ο κ. Κατάινεν. «Θα ήταν πανευρωπαϊκή αμυντική ικανότητα». Μια άλλη δυνατότητα θα ήταν η από κοινού προμήθεια οπλικών συστημάτων. Ο κ. Κατάινεν απέρριψε τη γαλλική πρόταση οι αμυντικές δαπάνες να μην υπολογίζονται στο χρέος ή στο έλλειμμα.