«Πρέσμπουργκ» η Μπρατισλάβα;

«Πρέσμπουργκ» η Μπρατισλάβα;

2' 1" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η τρέχουσα πολυεπίπεδη ευρωπαϊκή κρίση και η ιστορία της ηπείρου μας ωθούν ορισμένες φορές στον πειρασμό για κάποιους παραλληλισμούς. Το 1805, στην Μπρατσιλάβα (τότε γνωστή με τη γερμανική ονομασία της, Πρέσμπουργκ), ο Φραγκίσκος Β΄, έπειτα από σειρά συντριπτικών ηττών από τον γαλλικό στρατό του Ναπολέοντος υποχρεωνόταν να υπογράψει μία συνθήκη η οποία οδήγησε στη διάλυση της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, μιας πολιτικής –άλλοτε χαλαρής, άλλοτε πιο συνεκτικής– ομοσπονδίας που καταλάμβανε την Κεντρική Ευρώπη και μέρη της Ανατολικής για μια χιλιετία. Σήμερα, στην Μπρατισλάβα οι ηγέτες της Ε.Ε. συνέρχονται για κάτι λιγότερο επιτακτικό, αλλά εξίσου κρίσιμο. Η συνθήκη του Πρέσμπουργκ ουσιαστικά επιβεβαίωνε την υπεροχή του έθνους-κράτους έναντι των ξεπερασμένων μεσαιωνικών δομών της γερμανικής αυτοκρατορίας και –πρακτικά– άφηνε ανοιχτό τον δρόμο για την Πρωσία, τον νέο πολιτικό παίκτη που καθόρισε τον 19ο αιώνα τη «Μεσευρώπη».

Στη σημερινή άτυπη σύνοδο της Μπρατισλάβας, αλλά και σε όσες ακολουθήσουν τους επόμενους μήνες, τίθεται εκ των πραγμάτων στο τραπέζι η δυνατότητα της Ε.Ε. να αντέξει, να επιβιώσει, να μετεξελιχθεί. Η σημερινή Ε.Ε., πολύ νεότερη, πολύ πιο πολυεθνική, πολύ πιο μοντέρνα, καλείται να αντεπεξέλθει σε ένα ακόμη πιο σύνθετο περιβάλλον. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η Ευρώπη χάνει τη σημασία της (οικονομική και γεωπολιτική) με απρόσμενη ταχύτητα. Σε περιφερειακό επίπεδο, παραμένει «ζαλισμένη» από τις κρίσεις στην «πίσω αυλή» της (Ανατολική Μεσόγειος και Ουκρανία). Το προσφυγικό την οδηγεί σε έναν τριπλό διαχωρισμό ανάμεσα στον Νότο, που αισθάνεται τις άμεσες συνέπειες, τον Βορρά, που είναι η «Γη της Επαγγελίας» για τους φυγάδες από την πείνα και τον πόλεμο, και την Ανατολική Ευρώπη, η οποία απλά δεν θέλει να έχει καμία σχέση με την Ε.Ε. σε ό,τι αφορά την κατανομή των βαρών. Παράλληλα, η οικονομική κρίση ενισχύει τις φωνές ανά την Ευρώπη για λιγότερη ενοποίηση.

Η Ευρώπη δεν έχει απάντηση σε τίποτε απ’ όλα αυτά. Η προχθεσινή ομιλία του προέδρου της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ήταν συγκινητική, υπενθύμισε σε όλους τι σημαίνει να διαθέτει κάποιος πολιτικό «μέταλλο» και οραματικό λόγο. Εφερε πρόσκαιρα στο προσκήνιο τι ακριβώς εξυπηρετεί μια Ενωμένη Ευρώπη και πώς –ενδεχομένως– θα μπορούσε να εξελιχθεί. Στον αντίποδα, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, στην επιστολή-πρόσκληση στη σύνοδο της Μπρατισλάβας, ύψωσε το «σκιάχτρο» του Brexit και ζήτησε μια Ευρώπη πιο κλειστή, πιο αμυντική. Είναι μάλλον περιττό για οποιονδήποτε να σπεύσει να λάβει θέση υπέρ του ενός ή του άλλου, στηριγμένος στα παραδοσιακά «συντηρητικά» ή «προοδευτικά» ένστικτά του. Είναι και αυτά ξεπερασμένα, όπως όλη η μεταπολεμική τάξη πραγμάτων στην Ευρώπη. Ολα –αργά ή γρήγορα– θα κριθούν στην πράξη.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή