Είμαστε απομονωμένοι στο υπόγειο της Ευρώπης ή αλλάζουμε την Ευρώπη; Το πρώτο υπαγορεύουν τα δεδομένα. Το δεύτερο αποτελεί μότο του ΣΥΡΙΖΑ για εσωτερική κατανάλωση. Η μόνη εναπομείνασα μνημονιακή χώρα της Ευρώπης, που «φιλοξενεί» 60.000 εγκλωβισμένους πρόσφυγες-μετανάστες, σε όλο και πιο εκρηκτικές και όλο και λιγότερο αλληλέγγυες συνθήκες, δύσκολα θα διεκδικούσε θέση στους ορόφους του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Ποιο «οικοδόμημα»; Αυτό που είναι στη σημερινή συγκυρία. Με τις φθορές, τους κινδύνους κατάρρευσης, τις πρόχειρες «επισκευές», τις επιβεβαιωμένες «εξόδους», αλλά και όσες, ενδεχομένως, ακολουθήσουν, την ακροδεξιά στροφή, τα τρομοκρατικά χτυπήματα… και άλλα πολλά. Παρ’ όλα αυτά, παραμένει το μόνο δημοκρατικό οχυρό σε ένα περιβάλλον εντεινόμενου αυταρχισμού, πολέμων και διάλυσης.
«Χρειαζόμαστε μια κοινωνική Ευρώπη με την ανάπτυξη, την απασχόληση και την ευημερία για όλους τους ανθρώπους της», δήλωσε χθες ο Ελληνας πρωθυπουργός από την Μπρατισλάβα, προσερχόμενος στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. Τόνισε, δε, ότι «σε κάθε περίπτωση, η Ευρώπη δεν πρέπει να συνεχίσει να υπνοβατεί προς τη λάθος κατεύθυνση».
Είναι ωραία η μεταφορά. Ιδίως αν σκεφθεί κανείς ότι προέρχεται από τον πρωθυπουργό μιας χώρας που δεν έχει ανακτήσει τις αισθήσεις της, που εκτελεί το καθημερινό τελετουργικό της με όλο και μεγαλύτερο κόπο, όλο και χειρότερα. Υπάρχει «βασικός πυλώνας» που να μην πάσχει; Υγεία; Παιδεία; Απασχόληση; Διοίκηση; Ποια βήματα ανάπτυξης έχουν συντελεστεί; Ποια δείγματα δημόσιου λόγου και βίου λειτουργούν ενθαρρυντικά για τους πολίτες; Κάθε μέρα έρχεται στην επιφάνεια μία ακόμη πράξη αποσυντονισμού και προσπάθειας χειραγώγησης, της Δικαιοσύνης, των ΜΜΕ, μεμονωμένων προσώπων που αντιδρούν ή διαφωνούν. Προφανώς οι ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν προβλήματα. Καμία όμως δεν έχει τη συνολική καθίζηση της Ελλάδας. Αυτό το αίσθημα συνολικής δυσλειτουργίας και επιστροφής σε χρόνο παρελθόντα, δοκιμασμένο και τετελεσμένο.
Είναι ελκυστικό να δανειστεί κανείς το σχήμα της «Ευρώπης που υπνοβατεί» και να αναρωτηθεί μήπως ο πρωθυπουργός γνωρίζει εξ ιδίων τι περιγράφει. Βολικό ακούγεται, ειδικά αν σκεφτεί κανείς πως οι υπνοβάτες όταν ξυπνούν δεν θυμούνται τίποτε απ’ ό,τι έχει προηγηθεί.