Η έκρηξη του προσφυγικού φαινομένου, η αποσταθεροποίηση της Μέσης Ανατολής και η μετατροπή της Ανατολικής Μεσογείου σε ένα από τα κυριότερα θέατρα στρατιωτικών επιχειρήσεων σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν ωθήσει στρατιωτικούς οργανισμούς όπως το ΝΑΤΟ, αλλά και την ίδια την Ε.Ε., σε μια συνολική αναπροσαρμογή της στρατηγικής τους. Το ΝΑΤΟ αναπτύσσει περισσότερες δυνάμεις στην περιοχή, ενώ στην Ε.Ε. αρχίζουν και σκέφτονται πολύ σοβαρά τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού στρατού.
Αυτή η πραγματικότητα, εκ των πραγμάτων, αναβαθμίζει τη γεωγραφική θέση της Ελλάδας και –παράλληλα– ασκεί πιέσεις για την επιβολή των αποφάσεων που έχουν ληφθεί τα τελευταία χρόνια για μετασχηματισμό της δομής διοίκησης και της δομής των Ενόπλων Δυνάμεων (Ε.Δ.). Δυστυχώς, παρά το γεγονός ότι τόσο το ΓΕΕΘΑ όσο και τα Γενικά Επιτελεία διαθέτουν έτοιμο σχέδιο και κατευθύνσεις, δύο βασικοί παράγοντες πρακτικά ανατρέπουν την πορεία προς τον εξορθολογισμό των δαπανών και τον ουσιαστικό εκσυγχρονισμό των Ε.Δ.
Πρώτος παράγοντας είναι οι ποικίλες πολιτικές πιέσεις από δημάρχους, βουλευτές και κυβερνητικά στελέχη προς το υπουργείο Εθνικής Αμυνας για την αποτροπή κινήσεων όπως π.χ. το κλείσιμο ενός στρατοπέδου. Δεύτερος παράγοντας είναι ο τοπικιστικός συντεχνιασμός στελεχών των Ε.Δ., που λειτουργούν ως ομάδας πίεσης προκειμένου οι δομές να παραμείνουν απαράλλαχτες. Πολλές από τις παρεμβάσεις προβλέπονταν στο σχέδιο της «Νέας Δομής Δυνάμεων 2013 – 2027», όπως αυτές είχαν περιγραφεί το 2013.
Νέες παρεμβάσεις
Ωστόσο, έπειτα από εντολή της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΘΑ, νέες παρεμβάσεις έχουν σχεδιασθεί από το ΓΕΕΘΑ, προκειμένου να υπάρξει προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα, κυρίως λόγω της δημοσιονομικής συγκυρίας. Παρά τις υφιστάμενες δυσκολίες, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ έχει κατορθώσει να εξορθολογίσει τη σπατάλη σε ορισμένα τιμολόγια που αφορούν τη διακλαδική διοικητική μέριμνα. Πραγματοποιούνται κοινές προμήθειες στα πρατήρια των κλάδων, στις επισκευές ειδικών οχημάτων, στο τεχνικό υλικό των ταχύπλοων σκαφών και στα πυρομαχικά. Στον γενικότερο σχεδιασμό του, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ συνυπολογίζει το γεγονός των αυξημένων υποχρεώσεων των Ε.Δ. στην προσπάθεια για διαχείριση και του προσφυγικού.
Αυτές οι αποφάσεις είναι «σταγόνα στον δημοσιονομικό ωκεανό». Ισως η πλέον σοβαρή παρέμβαση είναι αυτή της μείωσης των Κέντρων Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων από 13, που είναι σήμερα, σε εννέα και –ενδεχομένως– οκτώ. Η μείωση του λειτουργικού κόστους σε αυτή την περίπτωση υπολογίζεται περίπου στα 35 – 40 εκατ. ευρώ ετησίως, ποσόν σχεδόν παρόμοιο με τα ισοδύναμα που αναζητούν εναγωνίως οι οικονομικές υπηρεσίες του Στρατού Ξηράς. Ως εξέχον παράδειγμα πολιτικής παρέμβασης πρέπει να θεωρείται η επαναλειτουργία του Κέντρου Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων στην Αρτα, όπου το Στρατόπεδο «Κωνσταντίνου Βέρση», εγκαταλελειμμένο από το 2013, ουσιαστικά εξοπλίστηκε ξανά πέρυσι και λειτουργεί κανονικά, παρότι οι «σειρές» που υποδέχεται είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Αλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το στρατόπεδο «Γιαννιτσά» της Καλαμάτας, τη στελέχωση του οποίου ο κ. Π. Καμμένος επιχείρησε να μειώσει προκειμένου να ενισχυθούν ακριτικές μονάδες. Τελικά, έπειτα από πιέσεις βουλευτών, ιεραρχών και δημάρχων, το στρατόπεδο παρέμεινε ανέγγιχτο.
Στην Αεροπορία
Προσκόμματα, παρά τις προσπάθειες του Αρχηγού ΓΕΑ κ. Χρ. Βαΐτση, παρουσιάζονται και στην προσαρμογή της Πολεμικής Αεροπορίας στο νέο περιβάλλον. Εκεί, τα προβλήματα εντοπίζονται στο γεγονός ότι, πλέον, η αεράμυνα της χώρας μπορεί να συντονίζεται από το Εθνικό Κέντρο Αεροπορικών Επιχειρήσεων, το οποίο μετακόμισε πριν από λίγο καιρό στο Κουτσόχερο Λάρισας, λειτουργούσε έως το 2013 για λογαριασμό του ΝΑΤΟ και έχει χτιστεί με προδιαγραφές, ώστε να μπορεί να αντέξει ακόμη και σε συνθήκες συμβατικού πολέμου ή και πυρηνικών χτυπημάτων.
Η λειτουργία του ΕΚΑΕ από το Κουτσόχερο οδήγησε στην απόφαση για κλείσιμο του 1ου Κέντρου Ελέγχου Περιοχής στο Χορτιάτη Θεσσαλονίκης, γεγονός που ήγειρε μέσα στο καλοκαίρι έντονες αντιδράσεις.
Αντιδράσεις που ήλθαν πάλι από την περιοχή της Θεσσαλονίκης πριν από λίγο καιρό αντιμετώπισε η ηγεσία της Π.Α., στην προσπάθεια για μείωση της δαπάνης συντήρησης των πυροσβεστικών CL-415 (Canadair) με την απόφαση για μετακίνησή τους από την 113 Πτέρυγα Μάχης στην 112 ΠΜ στην Ελευσίνα. Ενδεικτικό των δυσκολιών που υπάρχουν είναι ότι η μονάδα τού επί σχεδόν δύο δεκαετίες επιχειρησιακά άχρηστου ραντάρ της 1ης ΜΣΕΠ στο Διδυμότειχο δεν διαλύθηκε, αλλά, αντιθέτως, υποδέχθηκε τις υποδομές του 1ου Σταθμού Αναφοράς που μεταφέρθηκε από την Αλεξανδρούπολη, η οποία, προφανώς, είναι γεμάτη από στρατιωτικές μονάδες, ως εκ τούτου εξέλιπε το επιχείρημα της τόνωσης της τοπικής οικονομίας.
Αποχώρηση έπειτα από «πλήθος χτυπημάτων»
Το δομικό πρόβλημα στη λειτουργία των Ανώτατων Στρατιωτικών Σχολών οδήγησε πριν από λίγες ημέρες τον Αρχηγό του ΓΕΝ, κ. Γ. Γιακουμάκη, στη μετακίνηση του υποναυάρχου, κ. Β. Θεολογίτη, από τη διοίκηση της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων (ΣΝΔ), στο πόστο του συντονιστή Επιθεωρήσεων στη Γενική Επιθεώρηση Ναυτικού. Τη θέση του ανέλαβε ο νυν διευθυντής Ναυτικής Εκπαίδευσης της Σχολής, κ. Αλ. Διακόπουλος. Ο Αρχηγός ΓΕΝ έλυσε με αυτό τον τρόπο την οξύτατη διαφωνία που είχε προκύψει τις τελευταίες ημέρες ανάμεσα στον κ. Θεολογίτη και καθηγητές, οι οποίοι –βάσει της νομοθεσίας– συνθέτουν μαζί με τους στρατιωτικούς το Επιστημονικό Συμβούλιο που συνδιοικεί τη Σχολή. Ανώτατες στρατιωτικές πηγές σχολίαζαν ότι η απόφαση υπαγορεύθηκε από την ανάγκη να μην «τιναχθεί» στον αέρα το εξάμηνο, κάτι που θα σήμαινε ότι θα ετίθετο σε κίνδυνο η επόμενη σειρά σημαιοφόρων που πρέπει να βγουν από τη Σχολή. Ο ίδιος ο κ. Θεολογίτης, κατά την ομιλία του στη διάρκεια της τελετής παράδοσης – παραλαβής, κατήγγειλε «πλήθος χτυπημάτων» και μίλησε για «χρόνια προβλήματα που αφορούσαν κυρίως τη νομιμότητα στην εκπαιδευτική λειτουργία της Σχολής και στη λήψη των αποφάσεων».