«Οι Εβραίοι πέτυχαν να ταυτίσουν το Ολοκαύτωμα προς την τραγική μοίρα του έθνους των, προκειμένου να αναδείξουν τα εγκλήματα του ναζιστικού καθεστώτος εις βάρος των, με απώτερο στόχο να προκαλέσουν την οργή εναντίoν εκείνων που εγκλημάτησαν κατά της εθνικής των υπόστασης και τη συμπάθεια του πολιτισμένου κόσμου για όσα υπέστησαν. Με υπομονή και επιμονή εξασφάλισαν την οικειοποίηση του Ολοκαυτώματος, έτσι ώστε να διεκδικήσουν τη δικαίωσή τους». Αυτή είναι η άποψη του Θεοδόση Πελεγρίνη (υφυπουργού Παιδείας, παρακαλώ!) για το Ολοκαύτωμα, όπως την παρουσίασε αναπτύσσοντας την πρότασή του να κάνουμε και εμείς οι Ελληνες κάτι ανάλογο για την αξιοποίηση της Καταστροφής του Μικρασιατικού Ελληνισμού.
Αργότερα, εξαιτίας των αντιδράσεων, ο υφυπουργός ισχυρίσθηκε ότι ανασκεύασε – στην πραγματικότητα, απλώς απέδωσε την παρεξήγηση στους δημοσιογράφους. Ωστόσο, ακόμη και αν απέσυρε εκ των υστέρων την επίμαχη λέξη «οικειοποίηση», το νόημή της παραμένει στην πρώτη γραμμή της δήλωσής του: «Οι Εβραίοι πέτυχαν να ταυτίσουν το Ολοκαύτωμα προς την τραγική μοίρα του έθνους των». Υπονοεί, δηλαδή, ότι αν δεν το είχαν επιδιώξει δεν θα είχε γίνει. Δεν ξέρει τι του γίνεται ο άνθρωπος και έχει το θράσος να ακκίζεται από καθέδρας σε ύφος δήθεν λόγιο.
Ας συγκρατηθώ, όμως, διότι ο Τεό έχει την τάση να μπερδεύει τα πράγματα μεταξύ τους. Να μπερδεύει, δηλαδή, το θέατρο με τον Καραγκιόζη, το ταλέντο με το ψώνιο κ.ο.κ. Τώρα μπέρδεψε το Ολοκαύτωμα με την Καταστροφή. Νομίζει, κατ’ αρχάς, ότι ο όρος «Ολοκαύτωμα» αναφέρεται γενικώς στα εγκλήματα των ναζί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Λάθος, διότι Ολοκαύτωμα είναι το συγκεκριμένο σχέδιο που αφορούσε την εκκαθάριση της κατεχομένης Ευρώπης από τους εβραϊκούς πληθυσμούς με βιομηχανική μέθοδο. Εγκρίθηκε το 1942, στην περιβόητη διάσκεψη στη λίμνη Βάνζεε στο Βερολίνο, και εφαρμόσθηκε μέχρι λίγο πριν από το τέλος του πολέμου, όταν οι ναζί κατάλαβαν ότι, ελλείψει εργατών για τη στρατιωτική βιομηχανία τους, ήταν προτιμότερο να εξοντώνουν στη δουλειά τους Εβραίους παρά στους θαλάμους αερίων.
Το Ολοκαύτωμα των έξι εκατομμυρίων Εβραίων έμεινε στην Ιστορία ως κάτι μοναδικό εν συγκρίσει με άλλα εγκλήματα εις βάρος εθνικών ομάδων, λόγω του βιομηχανικού χαρακτήρα του. Οι Σοβιετικοί, λ.χ., παρατούσαν τους εκτοπισμένους κάπου στη Σιβηρία και η φύση ανελάμβανε τα υπόλοιπα. (Το έκαναν και οι Γερμανοί, ιδίως με τους Ρώσους αιχμαλώτους: τους πετούσαν σε μια τρύπα στη γη και τους άφηναν να πεθάνουν από την πείνα). Παρόμοια οργάνωση, όμως, ώστε όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο της Ευρώπης να μεταφέρει ακατάπαυστα φορτία ανθρώπων σε μια σειρά εργοστασίων θανάτου δεν έχει υπάρξει ποτέ ξανά. Μόνο το Αουσβιτς-Μπιρκενάου μπορούσε να εξαφανίζει 10.000 ανθρώπους σε μια μέρα. Το Ολοκαύτωμα ήταν ένας άθλος οργανωτικός, τεχνοκρατικός και βιομηχανικός. Αυτό ακριβώς το καθιστά φρικώδες με έναν τρόπο μοναδικό στην Ιστορία. Με βάση την ιστορική γνώση που υπάρχει σήμερα, μόνον αν είσαι συνειδητοποιημένος ναζιστής, φανατικός του αντισημιτισμού ή άσχετος και αφελής ταυτοχρόνως, μπορείς να αμφισβητήσεις την ιστορική πραγματικότητα του Ολοκαυτώματος. Ο Πελεγρίνης είναι οπωσδήποτε το τελευταίο: άσχετος και αφελής.
Αλλά και η σπουδαία ιδέα, που αποτέλεσε την αφορμή για την ατυχή αναφορά του στο Ολοκαύτωμα, δεν είναι παρά μια ηλιθιότητα αντάξια των προσπαθειών του στο θέατρο. Πρώτον, διότι η Καταστροφή έχει πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά από το Ολοκαύτωμα. Οι Τούρκοι που αφάνισαν τον ελληνισμό της Μικρασίας, φυσικά μέσα σε ένα κλίμα φυλετικού μίσους, είχαν ως κίνητρο των εγκλημάτων τους τη δημιουργία και τη στερέωση εθνικού κράτους, όχι κάποια ιδεολογία που ήθελε τους Ελληνες «υπάνθρωπους», «παράσιτα», «σκουπίδια» κ.λπ.
Δεύτερον, καλέ μου Τεό, σου διέφυγε το βασικότερο. Κοντεύουν 100 χρόνια από την Καταστροφή. Τώρα τη θυμηθήκαμε εμείς και θα την κάνουμε σημαία; Ποιος θα μας δώσει σημασία στη διεθνή σκηνή; Αλλά και επί της ουσίας της πρότασης, τι θα κερδίσουμε αν εντείνουμε ακόμη περισσότερο την κομπλεξική θυματοποίησή μας στα μάτια του κόσμου; Ο κόσμος δεν θα μας πιστέψει και εμείς μόνο στον εαυτό μας θα κάνουμε κακό, βρίσκοντας έναν ακόμη τρόπο για να εδραιώσουμε την κοινή πεποίθηση ότι φταίνε οι άλλοι και ποτέ εμείς.
Εν κατακλείδι, Τεό. (Ελπίζω να μου συγχωρείς το οικείο ύφος, αλλά είναι επειδή σε νοιάζομαι. Είσαι ο καλύτερός μου πελάτης. Στο κάτω κάτω, εγώ έχω κατεβάσει αφίσα παράστασής σου από τον δρόμο και την έχω καδρωμένη στην τουαλέτα των επισκεπτών. Σοβαρά το λέω.) Τεό, αντιλαμβάνομαι ότι μαραζώνεις χωρίς δημοσιότητα, χωρίς κοινό και θαυμαστές. Ασε το Ολοκαύτωμα, όμως, στην ησυχία του. Πες γι’ αυτά που ξέρεις από τη ζωή σου, π.χ. για τη φθορά του σώματος, για το πιπί σου που ψάχνεις να το βρεις με το χέρι και δεν το βρίσκεις, ξέρεις εσύ…
Το δίκιο να λέγεται
Λυπάμαι αν σας δυσαρεστώ, αλλά εγώ συμφωνώ απολύτως με τον Νίκο Παππά, όσον αφορά αυτήν τη γελοία και τόσο ελληνική υπόθεση με τους δύο μεταμφιεσμένους ανταποκριτές που τον παρακολουθούσαν στις διακοπές του στη Νέα Υόρκη. (Για να προλάβω την κακία του κόσμου: παρότι λενινιστής, έκανε διακοπές στη Νέα Υόρκη ώστε μια μέρα όλοι οι Ελληνες να μπορούν να κάνουν διακοπές στη Νέα Υόρκη…) Θα είδατε, φαντάζομαι, τη φωτογραφία που δημοσίευσε ένας από τους ανταποκριτές στο Διαδίκτυο. Συγγνώμη, αλλά όσο και να μη συμπαθεί κάποιος τον Παππά, δεν γίνεται να σε παρακολουθεί αυτό το πράγμα το παρτσακλό, με την περούκα Αντι Γουόρχολ και το παρδαλό πουκάμισο και να μην τηλεφωνήσεις στην Αστυνομία! Θα έλεγα μάλιστα ότι είναι τυχερός που δοκίμασε αυτή την ιδιοφυή τεχνική παρακολούθησης σε Ελληνα και όχι σε Αμερικανό. Διότι αν έπεφτε σε κάποιο εκπρόσωπο της βαθιάς Αμερικής –αυτής που ψηφίζει Τραμπ– μπορεί και να τον πυροβολούσε…