Οσο τα 51α Δημήτρια μπαίνουν στην τροχιά του μέλλοντος, τόσο το άστυ παραμένει αγκυλωμένο στα προβλήματα του παρελθόντος. Ηταν παράδοξο, σχεδόν ειρωνικό, ταυτόχρονα συμβολικό και παρήγορο για το μέλλον, να κατεβαίνουμε σε ένα σταθμό του Μετρό για την παρουσίαση του Αστυβάλ (από το Αστυ και Φεστιβάλ) τη στιγμή που η Θεσσαλονίκη, μία πόλη του ενός και πλέον εκατομμυρίου, αναστέναζε πέμπτη συνεχή μέρα από την ακινητοποίηση των αστικών λεωφορείων λόγω επίσχεσης εργασίας των εργαζομένων στο μοναδικό ΜΜΜ, τον ΟΑΣΘ.
Εκεί στα έγκατα της γης με τα προστατευτικά κράνη και τα φωσφοριζέ γιλέκα, κάτω από το Πανεπιστήμιο, εύλογα ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης εκλήθη να απαντήσει για το πρόβλημα της δημόσιας συγκοινωνίας. «Δεν μπορούν να κρατούν σε ομηρία μια ολόκληρη πόλη, είναι θέμα κοινωνικό και πολιτισμικό η εύρυθμη λειτουργία της», είπε. Εύλογα και η αντιδήμαρχος Πολιτισμού Ελλη Χρυσίδου μαζί με τους συντελεστές των 51ων Δημητρίων νοηματοδοτούσαν τον ορισμό-στοίχημα του φετινού θεσμού «Οχι πια χθες, παρά μόνο αύριο», αλλά και τον συμβολισμό της παρουσίασης του προγράμματος στο εργοτάξιο. Σε «εργοτάξιο», εξάλλου, στον χώρο της τέχνης επιχειρούν να μετατρέψουν την πόλη η αντιδήμαρχος Πολιτισμού Ελλη Χρυσίδου και η καλλιτεχνική επιτροπή.
Οι βασικοί άξονες που είχαν τεθεί στον σχεδιασμό την τελευταία τετραετία παραμένουν, για ένα φεστιβάλ με νέες αντιλήψεις και πρακτικές και όλα τα είδη. Με περιορισμένο κατά 2/3 από τα προηγούμενα χρόνια προϋπολογισμό, το εικοσαήμερο (1 – 23 Οκτωβρίου) συμπυκνώνει 42 δρώμενα με γνωστά και άγνωστα ονόματα.
Πασίγνωστη αλλά άγνωστη ως εικαστικός και περφόρμερ στο ελληνικό κοινό, η Γιόκο Ονο αποτελεί το βαρύ χαρτί των φετινών Δημητρίων. Η ίδια δεν θα έρθει στη Θεσσαλονίκη, είναι 83 ετών και ήταν δύσκολο να μετακινηθεί, φέρνει όμως στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης την εγκατάσταση «ex-it» –σχόλιο για τη ζωή, τον θάνατο, την επιστροφή και τη μετενσάρκωση–, το διαδραστικό πρότζεκτ Skyadders, περφόρμανς για το μεταναστευτικό, ένα δένδρο με ευχές για την ειρήνη, αλλά και την κεντρική περφόρμανς Sky Piece to Jesus. Στο θέατρο, αν εξαιρέσουμε τον Γιαν Φαμπρ με την περυσινή ανατρεπτική του παράσταση, το φετινό πρόγραμμα είναι «πιο τολμηρό γιατί μπαίνει σε χώρους αχαρτογράφητους», διευκρίνιζε ο καθηγητής Θεατρολογίας Σάββας Πατσαλίδης. Εκτός από τη βερολινέζικη Σαουμπίνε με ένα έργο-ντοκουμέντο για το προσφυγικό, έρχονται μία παράσταση από τη Σερβία για τη Βόρεια Κορέα, μία διαδραστική περφόρμανς από την αυστριακή ομάδα «God’s Entertainment», η αγγλική ομάδα Bread & Circuses με παραστάσεις που προκαλούν και προσκαλούν.