Θεωρίες εξισλαμισμού της Ελλάδας και υπονόμευσης της ελληνικής ταυτότητας, είναι λίγα από όσα αστήριχτα λέγονται τις τελευταίες ημέρες με αφορμή τις αλλαγές που προωθεί ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης στο μάθημα των Θρησκευτικών και στις δύο βαθμίδες της εκπαίδευσης.
Στην Ελλάδα, ο δημόσιος διάλογος για κρίσιμα ζητήματα της ταυτότητάς μας λειτουργεί με διαχωριστικές γραμμές και πολλά θολά σημεία. Η προ δεκαετίας, και άρα από ψύχραιμη απόσταση, θεώρηση της περιπέτειας του βιβλίου της Ιστορίας της Στ΄ Δημοτικού (με επικεφαλής τη μετέπειτα βουλευτή Μαρία Ρεπούση) προσφέρει ένα μέτρο για το επίπεδο –και κυρίως για το πόσο γόνιμος είναι– ενός διαλόγου σχετικού με ζητήματα ταυτότητας στην Ελλάδα. Το συμπέρασμα είναι αποκαρδιωτικό.
«Μπορούμε να ξεφύγουμε από αυτήν την άγονη και άχαρη συζήτηση συμφωνώντας ότι δεν έχει σημασία η ταυτότητα όσων μετέχουν στον διάλογο, αλλά οι κανόνες του. Είναι εντελώς διαφορετικό να λέμε ότι απαιτείται ένα corpus, μια μεθοδολογία και ορισμένοι κανόνες (πράγματα τα οποία κατά τεκμήριο, για κοινωνικούς λόγους, αλλά όχι υποχρεωτικά, οι ιστορικοί διαθέτουν πολύ περισσότερο από τους οδοντογιατρούς ή τους πιτσαδόρους) για να συζητήσουμε επί ιστορικών ζητημάτων και εντελώς άλλο ότι μόνον οι ιστορικοί μπορούν να αποφαίνονται», έγραφε ο ιστορικός και δημοσιογράφος Στρατής Μπουρνάζος στην «Αυγή» στις 11 Μαρτίου 2007 (ανέσυρα το απόσπασμα από το πρόσφατο βιβλίο του Χάρη Αθανασιάδη «Τα αποσυρθέντα βιβλία», εκδόσεις Αλεξάνδρεια). Το νέο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών των Θρησκευτικών στο Δημοτικό, στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο δίνει φρέσκο αέρα στο μάθημα. Λογοτεχνικά κείμενα, παραβολές, φιλοσοφικά κείμενα, πίνακες ζωγραφικής, βίντεο, μουσικές θα αποτελούν το έναυσμα για την ανάπτυξη της σχολικής ύλης σε κάθε τάξη. Την ίδια στιγμή, στόχος των δημιουργών του προγράμματος είναι ο δάσκαλος να απελευθερώνεται από την κηδεμονία του βιβλίου, από τη «μετωπική» διδασκαλία κεφαλαίων και η διδασκαλία των Θρησκευτικών θα γίνει με διαφορετικές μεθόδους. Μάλιστα, η διδασκαλία μπορεί να γίνει διαθεματική. Για παράδειγμα, στην ενότητα «Μονοθεϊστικές θρησκείες: Ιουδαϊσμός και Ισλάμ» προτείνεται η προβολή ταινιών Ιρανών σκηνοθετών με πρωταγωνιστές παιδιά.
Οι αλλαγές στο πρόγραμμα σπουδών είναι επιβεβλημένες λόγω των πολιτισμικών εξελίξεων και της σύνθεσης του μαθητικού πληθυσμού, αλλά ακόμη πιο επιβεβλημένη είναι η ανανέωση των μεθόδων διδασκαλίας. Πότε ανανεώθηκε το περιεχόμενο των βιβλίων; Μιλάμε για εξελισσόμενη επιστήμη ή όχι; Ή μήπως το μάθημα έχει ομολογιακό χαρακτήρα; Για να είμαι και πιο ακριβής, κάποιος πρέπει να πει στους θεολόγους ότι το μάθημα που διδάσκουν, όπως διδάσκεται, είναι βαρετό. Και εάν δεν το παραδέχονται, είναι επειδή και εκείνοι ευθύνονται για την υποβάθμισή του.
Ας αναλάβουν όλες οι πλευρές τις ευθύνες τους, και, κυρίως, ας μην ονομάζουν τα υπόγεια παιχνίδια πολιτικής εξουσίας «αγάπη για την εκπαίδευση και τους μαθητές».