Από την αρχή της «χρυσής» δεκαετίας του ’80 μέχρι και πριν από λίγα χρόνια, στο πεδίο του πολιτισμού, ο Πειραιάς δεν είχε πολλά να προσφέρει. Για τους ανήσυχους περί τέχνης Πειραιώτες, η Αθήνα ήταν μονόδρομος ως προορισμός.
Εκεί μπορούσαν να νιώσουν τον παλμό στο θέατρο, τα εικαστικά, τη μουσική, την εναλλακτική κουλτούρα. Την ίδια στιγμή οι Αθηναίοι έβλεπαν τον Πειραιά ως μια «περιφέρεια» που προσφερόταν για ξενύχτι τα σαββατόβραδα στα μοντέρνα «ελληνάδικα» της εποχής και ίσως για φρέσκο ψάρι στην Πειραϊκή Ακτή και το Μικρολίμανο τα ηλιόλουστα κυριακάτικα μεσημέρια. Δικαίως είχαν αυτήν την εικόνα. Τα χρόνια της ευμάρειας, το μεγάλο λιμάνι τα έζησε ως επί το πλείστον σε καφετέριες, μπαρ, μουσικά μεζεδοπωλεία και «βαρελάδικα» και όποια διαφορετική φωνή προσπαθούσε να υψωθεί πνιγόταν σε έναν πολτό υποκουλτούρας.
Στο άνυδρο πολιτιστικό τοπίο επικάθησε η κρίση που έδωσε τη χαριστική βολή, αλλά ταυτόχρονα ανέδειξε ξεκάθαρα και με επείγοντα τόνο την ανάγκη για έναν πυρήνα πολιτισμού που δεν θα αρκείται σε ανεβάσματα παραστάσεων αλλά θα έχει κοινωνικό πρόσωπο και ουσιαστικό εκπαιδευτικό χαρακτήρα, σε μια προσπάθεια να «ξυπνήσει» την πόλη, να την κάνει κοινωνό.
Σήμερα, τρία χρόνια μετά τα εγκαίνια του πλήρως ανακαινισμένου Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, όταν και το ιστορικό θέατρο ξαναβρήκε τη «φωνή» του έπειτα από σχεδόν 15 χρόνια σιωπής, μπορούμε να πούμε ότι ο Πειραιάς έχει ένα σημαντικό σημείο αναφοράς για τον πολιτισμό που αρχίζει να αφήνει ισχυρό αποτύπωμα.
O σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΘΠ, Νίκος Διαμαντής, κατάφερε να κερδίσει το στοίχημα χτίζοντας ένα πιστό κοινό πολιτών του Πειραιά, αλλά «αναγκάζοντας» και πολλούς Αθηναίους να βάλουν στον πολιτιστικό τους χάρτη το μεγάλο λιμάνι.
Για τη νέα σεζόν, έχει και πάλι ετοιμάσει ένα πρόγραμμα στιβαρό, με ισχυρή ταυτότητα όπου, μεταξύ άλλων, θα υπάρχουν θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, εκθέσεις, ιστορικοί περίπατοι, ημερίδες και δρώμενα, θα γίνουν δράσεις σε πλατείες και σχολεία, θα «αγκαλιάσει» το Δημοτικό Θέατρο παιδιά και μετανάστες.
Kαι θα υποδεχθεί ξανά το επόμενο καλοκαίρι στην πύλη Ε11 του λιμανιού τους τουρίστες της κρουαζιέρας. Οπως έκανε και φέτος με μια σύντομη παράσταση-καλωσόρισμα στους ξένους επισκέπτες, όπου έμπλεκε η αρχαία τραγωδία με την ποίηση του Παλαμά, του Σεφέρη, του Ελύτη και τα παραδοσιακά τραγούδια. Ισως ένα από τα πιο επιτυχημένα και στοχευμένα παραδείγματα εξωστρέφειας, αλλά και μια υπενθύμιση ότι η επένδυση στο λιμάνι δεν γίνεται να μην εμπεριέχει τον πολιτισμό.