Στο συνέδριο τηλεπικοινωνιών και τεχνολογίας, που έγινε στην Ισπανία προ ημερών, ο επικεφαλής της Telefonica Χοσέ Μαρία Αλβάρεζ Παγέτ παρουσίασε διαφάνειες με τις 15 πιο καινοτόμες επιχειρήσεις του κόσμου. Ούτε μία από αυτές δεν ήταν ευρωπαϊκή. Στο ίδιο συνέδριο ο πρόεδρος της γαλλικής Orange Στεφάν Ρισάρ επισήμανε πως η Apple διαθέτει αρκετή ρευστότητα για να αγοράσει και τις τέσσερις μεγάλες εταιρείες τηλεπικοινωνιών της Ευρώπης: Vodafone, Orange, Telefonica, Deutsche Telekom. Κοινώς η Ευρώπη έχει μείνει πίσω στην τεχνολογία.
Οι αμερικανικοί κολοσσοί, όπως η Apple και η Facebook, έχουν τεράστιους προϋπολογισμούς για επενδύσεις, ενώ το φάσμα των υπηρεσιών που προσφέρουν είναι τόσο ευρύ, ώστε διαπερνά κάθε πτυχή της ζωής των πελατών τους.
Δεν είναι πλέον απλές επιχειρήσεις, έχουν εξελιχθεί σε οικοσυστήματα. Και ένας τέτοιος γίγαντας της τεχνολογίας οδηγεί στη δημιουργία πολλών μικρών καινοτόμων εταιρειών και οι μεγάλες εταιρείες αγοράζουν τις καινούργιες του είδους τους. Αυτό δεν ισχύει μόνον για τις επιχειρήσεις της Silicon Valley, καθώς και οι κινεζικές Alibaba, Tebncent και Baidu χρηματοδοτούν άλλες και καινοτομούν και οι ίδιες. Αυτά δεν σημαίνουν ότι η Ευρώπη δεν έχει καμία ελπίδα, κάθε άλλο.
Ο γίγαντας του λογισμικού SAP, που έχει κεφαλαιοποίηση σχεδόν 100 δισ. ευρώ, ιδρύθηκε στη Γερμανία. Η βιομηχανία παρασκευής μικροεπεξεργαστών ASML, με κεφαλαιοποίηση σχεδόν 40 δισ. ευρώ, προέρχεται από την Ολλανδία. Η βιομηχανία σχεδιασμού μικροεπεξεργαστών ARM Holdings αποσπάσθηκε προσφάτως από την ιαπωνική Softbank έναντι 32 δισ. δολαρίων. Εχει αποδειχθεί δύσκολη η δημιουργία νέων εταιρειών κλίμακας ανάλογης με της Apple ή της Google. Η Ευρώπη έχει 47 μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας με χρηματιστηριακή αξία 1 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με τη συμβουλευτική GP Bullhound.
Οι πιο γνωστές είναι οι Spotify και Skype. Ωστόσο, όλες μαζί έχουν μικρότερη αξία από τις μεταφορικές Uber, Didi και Chuxing και την κινεζική βιομηχανία έξυπνων τηλεφώνων Xiaomi. Ισως αυτό δεν ενδιαφέρει ιδιαιτέρως τους Ευρωπαίους καταναλωτές, εφόσον μπορούν να χρησιμοποιούν τις Google, Amazon, Facebook, Airbnb και WhatsApp όπως και οι Αμερικανοί. Οι πολιτικοί, όμως, που θέλουν να εμφανίσουν εθνικούς πρωταθλητές, σίγουρα ενδιαφέρονται. Η απουσία μεγάλων ανταγωνιστικών βιομηχανιών στην Ευρώπη θέτει υπό αμφισβήτηση την εγκυρότητα των κατηγοριών που έχει εξαπολύσει η Κομισιόν κατά της Apple και της Google.
Εν μέρει η αποτυχία της Ευρώπης οφείλεται στο ότι η αγορά της είναι κατακερματισμένη από ένα μωσαϊκό εθνικών και τοπικών ρυθμίσεων που εμποδίζουν τις οικονομίες κλίμακας. Στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, η Ε.Ε. επιχειρεί αλλαγή των κανόνων για την προστασία του ηλεκτρονικού εμπορίου, και στις 14 Σεπτεμβρίου παρουσίασε νέους κανονισμούς για τις τηλεπικοινωνίες και τα πνευματικά δικαιώματα. Ενδέχεται, όμως, να χρειαστούν χρόνια για να εφαρμοστούν όλα αυτά. Υπάρχουν, άλλωστε, και άλλα προβλήματα.
Η Ευρώπη δεν είναι τόσο ελκυστική σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση. Παραδοσιακά δυσχεραίνει τις προσπάθειες των νέων εταιρειών να αντλήσουν κεφάλαια και των επιχειρήσεων να αναπτυχθούν πέραν του μεγέθους που τις καθιστά στόχο επιθετικών εξαγορών από αμερικανικές εταιρείες.
Στην Ευρώπη η χρηματοδότηση από κοινοπραξίες που επενδύουν σε μη εισηγμένες είναι το 1/8 της αντίστοιχης στις ΗΠΑ, σύμφωνα με το ερευνητικό ινστιτούτο New Financial.
Το πλεονέκτημα της Ευρώπης
Υπάρχουν και οι θετικές πλευρές της Ευρώπης. Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες προσφέρουν φθηνότερη εργασία από αυτήν των εταιρειών της Silicon Valley. Οι αμερικανικές Amazon, Apple και Google πληρώνουν τον μέσο εργαζόμενό τους με τριετή εμπειρία τουλάχιστον 85.000 δολάρια, ενώ καμία ευρωπαϊκή δεν πληρώνει ετήσιο μισθό άνω των 50.000 δολαρίων, σύμφωνα με την Emolument.com. Κι ενώ η Silicon Valley χρειάστηκε δεκαετίες για να δημιουργήσει την Google, η Ασία απέδειξε ότι η νεότητα δεν είναι απαραιτήτως εμπόδιο. Επικρατεί, πάντως, ανησυχία για το ενδεχόμενο να πληγεί εν τη γενέσει του ο επόμενος τεχνολογικός κολοσσός της Ευρώπης. Η απόφαση των Βρετανών να εγκαταλείψουν την Ε.Ε. μπορεί να αποκόψει μια χώρα που παρέχει το ένα τρίτο των επενδύσεων της Ευρώπης, σύμφωνα με τη New Financial.