Ενα χρόνο μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015, την –κατά την αφήγηση του ιδίου του κ. Αλέξη Τσίπρα– ουσιαστική έναρξη της διακυβέρνησης της χώρας από τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς η πρώτη περίοδος Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2015 αναλώθηκε στη διαπραγμάτευση, η κυβέρνηση δείχνει να πελαγοδρομεί, αναζητώντας τον βηματισμό της για να αντεπεξέλθει στο εξαιρετικά δυσμενές και πιεστικό περιβάλλον που διαμορφώνουν κεντρικές επιλογές της, με βασικότερη τη διαδικασία αδειοδότησης των τηλεοπτικών σταθμών.
Οι πανηγυρισμοί για την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, για το υψηλό τίμημα που διασφαλίσθηκε, για την υλοποίηση της δέσμευσης για «καταπολέμηση της διαπλοκής» κράτησαν πολύ λιγότερο από όσο η κυβέρνηση σχεδίαζε και επιθυμούσε. Οι αποκαλύψεις που ακολούθησαν, με επίκεντρο την περίπτωση Καλογρίτσα, τα κενά στον έλεγχο «πόθεν έσχες», τη δανειοδότηση από την Τράπεζα Αττικής έφεραν την κυβέρνηση σε δύσκολη θέση, προκαλώντας ενόχληση και γκρίνια σε κυβερνητικά και κομματικά στελέχη. «Αντί να έχουμε την πρωτοβουλία κινήσεων για ένα θέμα που σηκώσαμε πολύ και θα αποτελούσε την προμετωπίδα των θετικών επιτευγμάτων της κυβέρνησης, βρισκόμαστε να απολογούμαστε καθημερινά», ήταν το μήνυμα που έφθασε στο Μαξίμου, με βουλευτές να διαμαρτύρονται έντονα για τους χειρισμούς που έγιναν.
«Εκτός γραμμής»
Η περιδίνηση της κυβέρνησης, η καθυστέρηση στη διαμόρφωση γραμμής άμυνας έναντι της πίεσης που αυξήθηκε κατακόρυφα, καθώς η αντιπολίτευση αξιοποίησε την ευκαιρία να επιτεθεί στο δόγμα του «ηθικού πλεονεκτήματος», αποτυπώθηκαν και δημόσια μέσα από «εκτός γραμμής» τοποθετήσεις. Ο υπουργός Εσωτερικών Παναγιώτης Κουρουμπλής προκάλεσε σφοδρή ενόχληση στο Μαξίμου, όταν έκανε αναφορά σε «πολιτικές και ποινικές ευθύνες» στην ανακήρυξη Καλογρίτσα ως υπερθεματιστή. Το Μαξίμου φρόντισε να διοχετεύσει την ενόχλησή του και ο κ. Κουρουμπλής υποχρεώθηκε σε διευκρινιστική δήλωση. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και με τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Βασίλη Τσίρκα, ο οποίος υποχρεώθηκε σε διευκρινιστική δήλωση έπειτα από την αναφορά του ότι «δεν έγινε ουσιαστική εξέταση των δηλώσεων “πόθεν έσχες” των υποψηφίων».
Με τον κ. Τσίπρα και βασικούς συνεργάτες του να απουσιάζουν στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, η εικόνα που δόθηκε ήταν ότι από ένα σημείο και μετά «χάθηκε η μπάλα». Η τοποθέτηση του κ. Τσίπρα στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ, την περασμένη Κυριακή, ότι όποιος δεν έχει τη δυνατότητα να πληρώσει ή να δικαιολογήσει τα χρήματά του θα εκπέσει δεν αποδείχθηκε αρκετή για να αποκρούσει τον καταιγισμό των αποκαλύψεων. Ετσι, σε ένα δεύτερο κύμα αντίδρασης στην πίεση που δέχθηκε, η κυβέρνηση υιοθέτησε το δόγμα ότι δέχεται συντονισμένη επίθεση, με στόχο την ανατροπή της. Και η προσπάθεια επικοινωνιακής αντεπίθεσης ενισχύθηκε με την επιστροφή του υπουργού Επικρατείας Νίκου Παππά από τη Νέα Υόρκη την Πέμπτη.
Η νέα γραμμή της κυβέρνησης είναι ότι ο διαγωνισμός έχει πολλές δικλείδες ασφαλείας, πολλά στάδια ελέγχου και κανείς από τους υπερθεματιστές δεν έχει ακόμη εξασφαλίσει την άδεια. Ενδεικτική της πολιτικής πίεσης που υπέστη η κυβέρνηση και των εσωτερικών αναταράξεων που προκλήθηκαν ήταν η δήλωση του κ. Παππά «προς φίλους και εχθρούς», όπως είπε, ότι «κάνουν λάθος εάν νομίζουν ότι η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και ο υπουργός Επικρατείας ασκούν πολιτική Παππά. Η πολιτική είναι κυβερνητική». Φρόντισε, δηλαδή, προφανώς σε συνεννόηση με τον κ. Τσίπρα, να παράσχει πολιτική κάλυψη στον εαυτό του έναντι των επιθέσεων που εκδηλώθηκαν.
Το κλίμα για τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και τα κυβερνητικά στελέχη επιβαρύνεται από την κατάθεση στη Βουλή του πολυνομοσχεδίου με τα προαπαιτούμενα για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, ορισμένα από τα οποία εντάσσονται στην κατηγορία των οδυνηρών υπαναχωρήσεων από «ηρωικές» προεκλογικές εξαγγελίες. Η εσωστρέφεια δείχνει να επιτείνεται και το αφήγημα του πρωθυπουργού ότι η αντίστροφη πορεία για έξοδο της χώρας από την κρίση δεν δείχνει ικανό από μόνο του για ανάταξη του ηθικού, καθώς, μάλιστα, για την ώρα τουλάχιστον, δεν συνοδεύεται από κάτι χειροπιαστό. Ο κ. Τσίπρας θα επιδιώξει να ανακτήσει μέρος του χαμένου εδάφους και να κερδίσει πόντους για την πίεση που υφίσταται η κυβέρνηση από την αξιωματική αντιπολίτευση, στην προ ημερησίας διάταξης συζήτηση στη Βουλή, πιθανότατα την προσεχή Τετάρτη, για την Παιδεία, την οποία ζήτησε ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, που δεν μπορεί να περιγραφεί ως ιδανικό, ο ΣΥΡΙΖΑ οδεύει προς το δεύτερο συνέδριο, το τετραήμερο 13-16 Οκτωβρίου. Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, που θεωρείται άτυπος επικεφαλής της κίνησης «53+», φρόντισε μέσα στην εβδομάδα να καταστήσει σαφείς τις προθέσεις του, λέγοντας ότι στο συνέδριο θα συζητηθούν όλα, «και τα πράγματα που δεν πήγαν τόσο καλά».