• Δεν θα υποβάλλονται μηνυτήριες αναφορές για τα αδικήματα της φοροδιαφυγής που έγιναν μέχρι 31.12.2013, εάν α) η οφειλή καταβληθεί από τον φορολογούμενο μέσα στην προβλεπόμενη από τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας προθεσμία και β) ο φορολογούμενος αποδεχθεί ανεπιφύλακτα την αρχική απόφαση επιβολής φόρου ή προστίμου που εκδόθηκε εις βάρος του με οποιαδήποτε διαδικασία, χωρίς να προβεί στην άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής. Αντιθέτως, εάν υποβληθεί ενδικοφανής προσφυγή, θα υποβληθεί μηνυτήρια αναφορά μετά την άσκησή της, ανεξαρτήτως του εάν έχει εξοφληθεί ή όχι η οφειλή. Τα παραπάνω διευκρινίστηκαν από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, σε εφαρμογή της με αριθμό 4/2015 Γνωμοδότησης του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου.
• Αυστηρές είναι οι ποινικές κυρώσεις που ισχύουν από τον Οκτώβριο του 2015 για το αδίκημα της φοροδιαφυγής. Ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 2 ετών και κάθειρξη μέχρι και 20 έτη επιβάλλεται σε εγκλήματα φοροδιαφυγής, εάν το ποσό του φόρου ξεπερνά ανά φορολογικό έτος και είδος φόρου τις 100.000 ευρώ ή τις 50.000 ευρώ για τον ΦΠΑ. Η μεταχείριση από τον φορολογούμενο ιδιαίτερων τεχνασμάτων αποτελεί επιβαρυντική περίσταση. Με τις νέες διατάξεις, φοροδιαφυγή συντελείται όταν ο φορολογούμενος με πρόθεση αποφεύγει παρανόμως την πληρωμή όχι μόνο φόρου εισοδήματος ή ΦΠΑ αλλά και λοιπών κατηγοριών φόρου, όπως ενδεικτικά ΕΝΦΙΑ, Ειδικού Φόρου Ακινήτων (ΕΦΑ), φόρου κύκλου εργασιών, φόρου ασφαλίστρων ή παρακρατούμενων φόρων.
• Eξ ολοκλήρου ηλεκτρονικά και με απλούστερη διαδικασία θα μπορεί να γίνεται η σύσταση των εταιρειών σύμφωνα με πρόσφατο σχέδιο νόμου που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση. Η δυνατότητα ηλεκτρονικής σύστασης θα καταλαμβάνει μόνο περιπτώσεις εταιρειών για τη σύσταση των οποίων δεν απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο. Ειδικά όσον αφορά τις Α.Ε. και τις ΕΠΕ δυνατότητα σύστασης χωρίς συμβολαιογραφικό έγγραφο θα υπάρχει εφόσον ακολουθείται πιστά και χωρίς καμία παρέκκλιση το αποκλειστικό περιεχόμενο πρότυπου καταστατικού. Το πρότυπο καταστατικό, που θα περιέχει τις απολύτως αναγκαίες διατάξεις και κατά τα λοιπά θα παραπέμπει στις διατάξεις των οικείων νόμων, θα είναι διαθέσιμο στον διαδικτυακό τόπο του ΓΕΜΗ. Μειωμένο θα είναι επίσης σημαντικά το κόστος της σύστασης υπό τη νέα διαδικασία.
• Σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (C-516/14), oι φορολογικές αρχές δεν μπορούν να απορρίπτουν αιτήματα ασκήσεως του δικαιώματος έκπτωσης ΦΠΑ απλώς και μόνον επειδή τα τιμολόγια δεν πληρούν τις τυπικές προϋποθέσεις του νόμου, εφόσον είναι διαθέσιμα όλα τα απαραίτητα στοιχεία για να διακριβώσουν αν πληρούνται οι ουσιαστικές προϋποθέσεις του δικαιώματος αυτού. Για παράδειγμα, η ελλιπής περιγραφή τιμολογίου δεν αρκεί για την απόρριψη αιτήματος έκπτωσης ΦΠΑ. Αντιθέτως, οι φορολογικές αρχές πρέπει να εξετάζουν και να λαμβάνουν υπόψη όλα τα συμπληρωματικά στοιχεία που προσκομίζει ο φορολογούμενος, τα οποία μπορεί να τροποποιούν το αρχικό τιμολόγιο ή να παραπέμπουν ειδικώς σε αυτό.
• Κατατέθηκε στη Βουλή η πολυμερής συμφωνία για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών χρηματοοικονομικών λογαριασμών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Κάθε χώρα που έχει προσχωρήσει στη συγκεκριμένη συμφωνία υποχρεούται να αποστέλλει πληροφορίες για το υπόλοιπο των τραπεζικών καταθέσεων των φορολογικών κατοίκων των άλλων χωρών στο τέλος του έτους. Αν για παράδειγμα φορολογικός κάτοικος Ελλάδας έχει καταθετικό λογαριασμό στη Γερμανία, τότε το τραπεζικό ίδρυμα της Γερμανίας υποχρεούται να αποστείλει τα στοιχεία (συμπεριλαμβανομένου του υπολοίπου του τραπεζικού λογαριασμού στο τέλος του ημερολογιακού έτους ή το κλείσιμο του λογαριασμού, αν ο λογαριασμός κλείσει κατά τη διάρκεια του έτους) στις φορολογικές αρχές της Γερμανίας και αυτές με τη σειρά τους να αποστείλουν τα στοιχεία αυτά στην Ελλάδα.
• Στο πλαίσιο της πολυμερούς συμφωνίας του ΟΟΣΑ για την ανταλλαγή πληροφοριών, ελέγχονται εκτός από τους λογαριασμούς των φυσικών προσώπων και οι λογαριασμοί των νομικών προσώπων και οντοτήτων. Μάλιστα, αν ο τραπεζικός λογαριασμός αφορά εταιρεία της οποίας το παθητικό εισόδημα (εισόδημα από τόκους, μερίσματα κ.ο.κ.) ξεπερνά το 50% του ακαθάριστου εισοδήματός της κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος, τότε η τράπεζα αποστέλλει όχι μόνο το υπόλοιπο του τραπεζικού λογαριασμού τού εν λόγω νομικού προσώπου, αλλά και τα στοιχεία των φυσικών προσώπων που τον ελέγχουν. Σε αντίθετη περίπτωση, αν δηλαδή ο λογαριασμός ανήκει σε εταιρεία που το παθητικό της εισόδημα είναι κάτω του 50% του ακαθάριστου εισοδήματός της, τότε αποστέλλονται μόνο τα στοιχεία που αφορούν τον λογαριασμό της εταιρείας, χωρίς να απασχολούν τις Αρχές τα φυσικά πρόσωπα.
• 101 χώρες έχουν δεσμευθεί για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών των χρηματοοικονομικών λογαριασμών του ΟΟΣΑ. Από αυτές 54 (όπως π.χ. η Κύπρος, η Βουλγαρία, το Βέλγιο, οι Σεϋχέλλες, η Ισπανία, η Κροατία) δεσμεύονται να προχωρήσουν στην πρώτη ανταλλαγή μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2017 και 47 (όπως π.χ. η Ελβετία, οι Μπαχάμες, η Αλβανία, η Αυστραλία, το Μπελίζ) μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2018. Υπενθυμίζεται πως ήδη ισχύει από τον Απρίλιο του 2016 η Ευρωπαϊκή Οδηγία για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τα υπόλοιπα τραπεζικών λογαριασμών. Συνεπώς τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. ανήκουν σε αυτά που πρέπει να προχωρήσουν στην ανταλλαγή των τραπεζικών πληροφοριών μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2017.
• Εως το τέλος του 2017 θα δημοσιευθεί ο κοινός κατάλογος των μη συνεργάσιμων κρατών της Ευρωπαϊκής Ενωσης ως μέρος του ευρύτερου θεματολογίου της για την πάταξη της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής. Σύμφωνα με το δελτίο Τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ένας κοινός ενωσιακός κατάλογος των μη συνεργάσιμων περιοχών δικαιοδοσίας θα έχει μεγαλύτερη βαρύτητα απ’ ό,τι το σημερινό μωσαϊκό εθνικών καταλόγων κατά τη διαπραγμάτευση με τρίτες χώρες που αρνούνται να συμμορφωθούν με τα διεθνή πρότυπα χρηστής φορολογικής διακυβέρνησης. Ενας κατάλογος της Ε.Ε. θα αποτρέψει, επίσης, όσους προβαίνουν σε επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό να χρησιμοποιούν καταχρηστικά τις αναντιστοιχίες μεταξύ των διαφόρων εθνικών συστημάτων.
• Νέα παράταση φαίνεται να δίνεται στις δηλώσεις «πόθεν έσχες» (ήτοι δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης και οικονομικών συμφερόντων), καθότι η ηλεκτρονική εφαρμογή δεν είναι ακόμα έτοιμη. Ως εκ τούτου, οι υπόχρεοι στην υποβολή των εν λόγω δηλώσεων θα μπορούν να τις υποβάλλουν από 15 Οκτωβρίου 2016 (αντί της 1ης Οκτωβρίου) μέχρι 15 Ιανουαρίου 2017 (αντί την 31η Δεκεμβρίου 2016).
Πηγή: Grant Thornton