Δυστυχώς, σήμερα θα σας απασχολήσω με ένα δυσάρεστο θέμα. Στις αρχές του φετινού Ιουνίου η χώρα μας συγκλονίστηκε από τον αποτρόπαιο φόνο, με μαχαίρι, ενός 14χρονου από ένα συνομήλικο φίλο του στη Γέφυρα Θεσσαλονίκης. Eχουν γραφτεί τόσα πολλά για το θέμα αυτό και θα ήταν περιττό να το ξανασκαλίσει κάποιος. Να όμως που ένα ρεπορτάζ της Ιωάννας Μάνδρου στην «Κ» της 17ης Ιουνίου 2016, με τίτλο
«Τα ζώα είναι συνήθως το πρώτο θύμα ενός βίαιου ατόμου», περιείχε ορισμένες πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες και μου κέντρισε το ενδιαφέρον για να διερευνήσω το θέμα. Συγκεκριμένα έγραφε: «Η νομοθεσία μας, με τα όποια κενά της, τιμωρεί την εγκληματική συμπεριφορά κατά των ζώων, όμως δεν έχει επαρκώς συνειδητοποιηθεί η άμεση σύνδεση της κακοποίησης με τη βαριά εγκληματικότητα και την ενδοοικογενειακή βία. Για τον λόγο αυτό, η Πανελλήνια Φιλοζωική Ομοσπονδία, το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, η ΕΛ.ΑΣ. και η ΜΚΟ “Συμμαχία για την Ελλάδα” κάλεσαν στη χώρα μας στελέχη από τις ΗΠΑ, εξειδικευμένους αστυνομικούς και εισαγγελικούς λειτουργούς, που μετείχαν σε ημερίδα ενημέρωσης και εκπαίδευσης των κρατικών λειτουργών, προκειμένου να μάθουν ότι η κακοποίηση και η θανάτωση ζώων κρύβουν ενδοοικογενειακή βία και έγκλημα». Το ενδιαφέρον βρίσκεται στη σύνδεση της βίας με την κακοποίηση των ζώων.
Τόσο η Πρόεδρος της Πανελλήνιας Φιλοζωικής Ομοσπονδίας, κυρία Ειρήνη Μολφέση, όσο και ο κύριος Γιώργος Καλούδης, Γενικός Διευθυντής της ΜΚΟ «Συμμαχία για την Ελλάδα», είναι φίλοι μου εδώ και πολλά χρόνια, γι’ αυτό ζήτησα να τους συναντήσω προκειμένου να μάθω λεπτομέρειες για την πρωτοβουλία τους. Πράγματι βρήκα μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ιστορία που θέλω να τη μοιραστώ μαζί σας για να διαπιστώσετε ότι υπάρχουν άνθρωποι στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα που προσπαθούν να βοηθήσουν όπου και όπως μπορούν.
Με πρωτοβουλία της Πανελλήνιας Φιλοζωικής Ομοσπονδίας και της Συμμαχίας για την Ελλάδα, προσκλήθηκαν το περασμένο φθινόπωρο, αξιωματούχοι του Los Angeles Police Department (LAPD) και η Πολιτειακή Αντεισαγγελέας της Virginia. Σκοπός της επίσκεψης ήταν να παρουσιάσουν τα συμπεράσματά τους και στατιστικά στοιχεία σε ημερίδα με θέμα «ο κύκλος της βίας, από την κακοποίηση ζώων στην ενδοοικογενειακή βία» σε στελέχη του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και άλλους κρατικούς λειτουργούς.
Παρουσιάστηκαν πολλά και ενδιαφέροντα στοιχεία, τα οποία συνοψίζονται σε άρθρο της Θεοφανίας Γκόλια, στο περιοδικό «Αστυνομική Ανασκόπηση» (Ιαν. – Φεβ. 2016), απ’ όπου και αντλώ αρκετά στοιχεία για να δώσω ευρύτερη δημοσιότητα σε ένα θέμα που μας αφορά όλους.
Το πλέον εντυπωσιακό στοιχείο που παρουσιάστηκε είναι το γεγονός ότι από την 1η Ιανουαρίου 2016 το FBI έχει χαρακτηρίσει την κακοποίηση των ζώων «έγκλημα κατά της κοινωνίας» (crime against Society) και το κατατάσσει στο ύψιστο επίπεδο κακουργημάτων, μαζί με την ανθρωποκτονία και τον εμπρησμό! Αυτή η ενέργεια είναι από μόνη της πολύ σημαντικό γεγονός, το οποίο όμως δεν προέκυψε τυχαία. Από τη μελέτη και τη στατιστική ανάλυση των εγκλημάτων προέκυψε άμεση συσχέτιση μεταξύ της κακοποίησης ζώων και της βίας κατά των ανθρώπων. Είναι τόσο μεγάλη η συσχέτιση μεταξύ της κακοποίησης των ζώων και της βίας ώστε στις ΗΠΑ έχουν ήδη δημιουργηθεί Ειδικές Αστυνομικές Μονάδες για την αντιμετώπιση της κακοποίησης των ζώων, οι οποίες μάλιστα αποδείχθηκε στην πράξη ότι βοηθούν στη διαλεύκανση και στην πρόληψη των εγκλημάτων.
Ο Hector Sanchez (senior detective του LAPD) παρουσίασε την πολύ χαρακτηριστική περίπτωση του κατά συρροήν δολοφόνου Alex Hernandez. Ο Hernandez σκότωνε ή τραυμάτιζε με την καραμπίνα του ανθρώπους στην τύχη (randomly) και παρέμενε ασύλληπτος γιατί οι αστυνομικοί δεν μπορούσαν να βρουν κανένα ίχνος ή σχέση μεταξύ των θυμάτων και του δράστη. Πιθανότατα θα παρέμενε ασύλληπτος αν δεν σκότωνε με το ίδιο όπλο δύο σκυλιά σε μια συνοικία του Los Angeles. Γενικά, στην κακοποίηση ζώων οι δράστες είναι πιο «χαλαροί» και στη συγκεκριμένη περίπτωση οι κάμερες του ιδιοκτήτη των σκυλιών κατέγραψαν το αυτοκίνητο του Hernandez. Μετά τη σύλληψή του για τη δολοφονία των σκυλιών, αποδείχθηκε ότι ήταν ο κατά συρροήν δολοφόνος που για πολλούς μήνες αναζητούσε η αστυνομία. Σήμερα αντιμετωπίζει, μεταξύ άλλων, την κατηγορία για τη δολοφονία πέντε ανθρώπων, η οποία επισύρει τη θανατική ποινή στην Καλιφόρνια. Το κίνητρό του ήταν «μετατοπισμένος θυμός» (displaced anger). Οταν τσακωνόταν με την κοπέλα του ή την οικογένειά του, έπαιρνε την καραμπίνα του και σκότωνε ή τραυμάτιζε εντελώς τυχαία πρόσωπα ή ζώα.
Πιο ανατριχιαστική είναι η υπόθεση του Jeffrey Dahmer. Ο Dahmer βασάνισε και σκότωσε 17 αγόρια και νεαρούς άνδρες. Στη συνέχεια, αφού βίασε τα πτώματά τους, έφαγε τις σάρκες τους. Οταν πλέον συνελήφθη, αποδείχθηκε ότι όταν ήταν μικρός σκότωνε ζώα και παλούκωνε τα κεφάλια τους σε ξύλα.
Μια άλλη εξίσου χαρακτηριστική περίπτωση αφορά τους έφηβους Eric Harris και Dylan Klebold, οι οποίοι στο Γυμνάσιο Columbine σκότωσαν 13 παιδιά και τραυμάτισαν άλλα 23 και στη συνέχεια αυτοκτόνησαν. Εκ των υστέρων, μετά το μακελειό, διαπιστώθηκε ότι συνήθιζαν να βασανίζουν ζώα μπροστά στους συμμαθητές τους. Δυστυχώς όμως κανένας δεν είδε αυτό το πολύ ενδεικτικό σήμα κινδύνου, ώστε να αποτρέψει την ομαδική δολοφονία.
Τα βασικά συμπεράσματα της ημερίδας, όπως τα παρουσίασαν οι έμπειροι αξιωματούχοι από τις ΗΠΑ, είναι τα ακόλουθα:
– Η βία κατά των ζώων είναι ένδειξη σοβαρής συναισθηματικής διαταραχής και συνδέεται απόλυτα με ενδοοικογενειακή βία και κακοποίηση παιδιών και ηλικιωμένων.
– Συνδέεται επίσης με διατάραξη κοινής ησυχίας, διαρρήξεις, ναρκωτικά και ανθρωποκτονίες.
– Το ζώο είναι συχνά το πρώτο θύμα της ενδοοικογενειακής βίας και παραδειγματισμός για να «συμμορφωθούν» τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας.
Παρουσιάστηκαν πολλά στατιστικά στοιχεία, αλλά δεν θέλω να σας κουράσω με νούμερα και ποσοστά. Μόνο ένα στοιχείο θα αναφέρω, το οποίο είναι εξαιρετικά αποκαλυπτικό. Σε 53 οικογένειες οι οποίες ερευνήθηκαν για κακοποίηση παιδιού, στο 88% διαπιστώθηκε και κακοποίηση ζώου! Αυτό είναι πολύ ψηλό ποσοστό και τεκμηριώνει απόλυτα τη συσχέτιση.
Ξαναγυρίζουμε στη δολοφονία του 14χρονου από τον φίλο και συνομήλικό του. Κατ’ αρχήν είναι ο τρόπος της δολοφονίας: με μαχαίρι στον λαιμό. Ολοι οι εγκληματολόγοι συμφωνούν ότι η δολοφονία με μαχαίρι απαιτεί ιδιαίτερα σκληρό άτομο. Στην περίπτωση της Γέφυρας, η δολοφονία δεν έγινε «εν βρασμώ ψυχής», αλλά με ψυχραιμία, αφού ο θύτης άφησε τον φίλο του και πήγε στο σπίτι του για να πάρει το μαχαίρι. Αυτό που όλοι πληροφορηθήκαμε, εκ των υστέρων, είναι το γεγονός ότι ο ανήλικος θύτης είχε προϊστορία βίας με ζώα, τα οποία σκότωνε. Πολλοί το ξέρανε, αλλά κανένας δεν έδωσε την πρέπουσα σημασία στην εγκληματική αυτή συμπεριφορά, ώστε να προλάβουν την τραγωδία. Αν κάποιος το είχε καταγγείλει, ίσως να γλιτώναμε τα χειρότερα. Σύμφωνα με τη διάσημη ανθρωπολόγο Margaret Mead (την όποια είχα την τύχη να γνωρίσω και να ακούσω στα περίφημα Συμπόσια της Δήλου, που οργάνωνε κάθε χρόνο ο Κωνσταντίνος Α. Δοξιάδης), «το πιο επικίνδυνο πράγμα που μπορεί να συμβεί σε ένα παιδί είναι να σκοτώσει ή να βασανίσει ένα ζώο και να μην τιμωρηθεί γι’ αυτό». Νομίζω ότι η περίπτωση του 14χρονου είναι η απόλυτη επιβεβαίωση της Margaret Mead.
Εύχομαι και ελπίζω η πρωτοβουλία της Πανελλήνιας Φιλοζωικής Ομοσπονδίας και της Συμμαχίας για την Ελλάδα να έχει συνέχεια ώστε να αναδειχθεί η σημασία της κακοποίησης ζώων και να βοηθήσει στην πρόληψη μελλοντικών εγκλημάτων από τα διαταραγμένα ψυχικά πρόσωπα, τα οποία πρώτα ξεσπούν στα ανυπεράσπιστα ζώα και μετά σε ανθρώπους.
Και κάτι ακόμα. Στο Los Angeles, σε περίπτωση κακοποίησης ζώου, είτε αδέσποτου είτε κατοικίδιου, την υπεράσπιση του ζώου δεν την αναλαμβάνει ούτε ο ιδιοκτήτης του κατοικίδιου ούτε κάποια φιλοζωική ένωση, αλλά η ίδια η πόλη του Los Angeles, και ειδικότερα η Αστυνομία, όπως δήλωσε ο detective Hector Sanchez του LAPD. Με άλλα λόγια η δίωξη είναι αυτεπάγγελτη.
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.