Επί τέσσερις ημέρες, από 13 έως 16 Οκτωβρίου, περίπου 3.300 σύνεδροι θα αναζητήσουν τη νέα πολιτική και ιδεολογική ταυτότητα του ΣΥΡΙΖΑ. Θα αποτιμήσουν, πιθανότατα εν μέσω διαξιφισμών, την έως τώρα κυβερνητική πορεία, θα θέσουν ένα νέο περίγραμμα διακυβέρνησης και –στο τέλος– θα αρχίσει η μάχη της εκλογής στα κομματικά όργανα με την αναγκαία σημείωση ότι 75% όσων κατέχουν αμειβόμενη κυβερνητική θέση, υπουργοί, αναπληρωτές υπουργοί, υφυπουργοί, γενικοί γραμματείς κ.ά. δεν μπορούν να εκλεγούν.
Πρωταγωνιστής του συνεδρίου θα είναι ο Αλέξης Τσίπρας. Είναι ο άνθρωπος που οδήγησε τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, είναι ο άνθρωπος που θα δεχθεί κριτική για όσα κάνει ή δεν κάνει ως πρωθυπουργός, θα δεχθεί ίσως και επιθέσεις για τις επιλογές του και τις συμμαχίες του στην κυβέρνηση, τις σχέσεις του με την ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία και είναι ο ίδιος από τον οποίο οι σύνεδροι θα ζητήσουν να οδηγήσει το κόμμα τους σε νέα εκλογική νίκη, όποτε και αν γίνουν οι εκλογές.
Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες κομματικές πηγές, κατά την προσυνεδριακή περίοδο ενεγράφησαν 1.000 νέα μέλη στις 600 Οργανώσεις Μελών του ΣΥΡΙΖΑ πανελλαδικά, κάποιοι από τους οποίους είχαν αποχωρήσει μετά τη διάσπαση και το μνημόνιο και τώρα επιστρέφουν.
Στόχος του πρωθυπουργού, αλλά και του κομματικού μηχανισμού, είναι να πραγματοποιηθεί ένα συνέδριο με υψηλό πολιτικό συμβολισμό, γιατί η επόμενη ημέρα θα είναι εξαιρετικά δύσκολη και για την κυβέρνηση και για το κόμμα, γι’ αυτό έχει συμφωνηθεί ότι δεν θα υπάρξουν ούτε χωριστά κείμενα ούτε χωριστές λίστες υποψηφίων για τα κομματικά όργανα. Αν, παρατηρεί παλαίμαχο στέλεχος, επικρατήσουν η λογική των διαδρόμων, η ατολμία και οι ομαδοποιήσεις, λίγους μήνες αργότερα ο ΣΥΡΙΖΑ θα εκφυλιστεί, γιατί δεν είναι παραδοσιακό κόμμα εξουσίας που μπορεί να κρατά ενωμένο τον κομματικό μηχανισμό και τους ψηφοφόρους του.
«Τι είμαστε;»
Κατά συνέπεια, προσθέτει, ο Τσίπρας και όλο το κόμμα έχουν υποχρέωση να αποσαφηνίσουν πρώτα αν είναι αριστερό κόμμα ή κεντροαριστερό, δημοκρατικό-συλλογικό ή αρχηγικό, αν είναι κόμμα της αστικής τάξης ή των λαϊκών στρωμάτων, αν είναι κόμμα αρχών ή κόμμα που πλέον θρέφεται από την εξουσία.
Η στάση των κορυφαίων στελεχών πιθανότατα θα επηρεάσει τις αποφάσεις. Η κίνηση των 53+ θα ασκήσει κριτική, αλλά όχι πολεμική. Η τάση αυτή δεν διαθέτει ηγέτη, ενώ ο κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος, επισημαίνουν πολιτικοί του φίλοι, μάλλον προτιμά να έχει μια καλή, αλλά χαλαρή σχέση με το κόμμα και να αναλάβει πιο επιτελικά καθήκοντα στην κυβέρνηση. Η Ρένα Δούρου κρατά κλειστά τα χαρτιά της και υπό αυτό το πρίσμα αναμένεται με ενδιαφέρον η τοποθέτησή της.
Μεγάλη συζήτηση γίνεται στο εσωτερικό του κόμματος για την εκπροσώπηση στα όργανα.
Σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρο 27 του Καταστατικού, επισημαίνουν κορυφαία κομματικά στελέχη, ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί σε κάθε περίπτωση την οργανωτική και πολιτική του αυτονομία έναντι της κυβέρνησης και του κράτους και προς αυτή την κατεύθυνση θα γίνει ουσιαστική συζήτηση. Καίριας σημασίας όμως είναι το άρθρο 5, σύμφωνα με το οποίο: «Τα στελέχη που κατέχουν αμειβόμενη κυβερνητική θέση ή αξίωμα (μέλος Υπουργικού Συμβουλίου ή μέλος Δ.Σ. Δημόσιου Οργανισμού / Διεθνούς Οργανισμού ή Ανεξάρτητης Αρχής / ΔΕΚΟ / ΝΠΔΔ / Γενικοί και ειδικοί γραμματείς υπουργείων, υφυπουργοί) δεν μπορεί να υπερβαίνουν το 25% των μελών κάθε οργάνου του κόμματος».
Ομως η συζήτηση δεν σταματά εκεί, γιατί συζητείται, εν γνώσει του Αλέξη Τσίπρα, στο άρθρο αυτό να ενταχθούν και οι βουλευτές του κόμματος, που ήδη αντιδρούν. Και αν τελικά γίνει αυτό, ουσιαστικά θα υπάρξει μεγάλος διαγκωνισμός για το ποιοι θα αποτελέσουν το 25% που θα εκπροσωπηθούν στα όργανα, δεδομένου ότι πολλά κορυφαία στελέχη και υπουργοί αντλούν ισχύ από τη συμμετοχή τους στα κομματικά όργανα και τα ερείσματά τους στην οργανωμένη βάση του ΣΥΡΙΖΑ.
Γκρίνια και για τη μείωση μελών της Κεντρικής Επιτροπής
Υπάρχει όμως και ένα άλλο στοιχείο που αν προστεθεί στα προαναφερθέντα θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο τη ζωή κάποιων στελεχών. Υπάρχει η πρόταση, τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής (Κ.Ε.) να μειωθούν, από 201 που είναι σήμερα στα 150. Εκ των πραγμάτων, αν υπάρξει τέτοια απόφαση, την οποία στην αρχή επίσης έβλεπε θετικά ο κ. Τσίπρας, η μάχη για την εκλογή στην Κ.Ε. και την Πολιτική Γραμματεία, που τώρα αριθμεί 13 μέλη, θα είναι όλο και πιο δύσκολη. Ο στόχος όσων έχουν βάλει στο τραπέζι αυτές τις προτάσεις και είναι στελέχη όλων των τάσεων, καθώς δεν υπάρχει ενιαία γραμμή, είναι να ενισχυθεί ο διακριτός ρόλος του κόμματος από την κυβέρνηση, για να διατηρήσει την ιδεολογική του ταυτότητα και κυρίως η νέα Κ.Ε. και η Πολιτική Γραμματεία να εργαστούν για την ανασυγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ χωρίς να είναι αναγκασμένες να κάνουν καθημερινούς συμβιβασμούς με τα κυβερνητικά στελέχη.
Ο σημερινός γραμματέας Παναγιώτης Ρήγας συνέβαλε στη σταθεροποίηση του ΣΥΡΙΖΑ σε μια περίοδο υπαρξιακής κρίσης και θα είναι και πάλι στο τιμόνι της κομματικής ηγεσίας αν τον προτείνει ο κ. Τσίπρας. Εκτός και αν ο κ. Τσίπρας και η ομάδα του αποφασίσουν ότι οι συνθήκες επιβάλλουν την ανάληψη της κομματικής ηγεσίας από ένα πρόσωπο με ειδικό πολιτικό βάρος για να εφαρμόσει τις αποφάσεις του συνεδρίου.