Το πραξικόπημα, οι διεκδικήσεις και το Σύνταγμα

Το πραξικόπημα, οι διεκδικήσεις και το Σύνταγμα

3' 42" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΑΓΚΥΡΑ – ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Κινούμενος στο πνεύμα του νεοοθωμανισμού που τον χαρακτηρίζει και στο πλαίσιο της αξιοποίησης του αποτυχημένου πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου, ο Ταγίπ Ερντογάν επέκρινε τη Συνθήκη της Λωζάννης, λέγοντας ότι ορισμένοι επιχείρησαν να την παρουσιάσουν ως νίκη, αλλά δεν ήταν. Προέβη, δε, σε μια ιδιότυπη διασύνδεση με την αποτυχημένη απόπειρα της 15ης Ιουλίου, κάνοντας λόγο για δεύτερο «πόλεμο απελευθέρωσης του τουρκικού λαού» και υπονοώντας ότι αν οι πραξικοπηματίες αναλάμβαναν την εξουσία θα δρούσαν ως «πιόνια» ξένων δυνάμεων και δεν θα προστάτευαν την εθνική κυριαρχία: «Αν αυτό το πραξικόπημα πετύχαινε, θα βρισκόμασταν σε μια κατάσταση ανάλογη με εκείνη της Συνθήκης των Σεβρών».

Η έμμεση αμφισβήτηση των συνόρων της περιοχής από τον Τούρκο πρόεδρο γίνεται κυρίως με το βλέμμα στο εσωτερικό. Στοχεύει στην περαιτέρω πολιτική του ενίσχυση έναντι της προσπάθειας για αναθεώρηση του Συντάγματος ώστε να αυξηθούν οι εξουσίες του προέδρου, στην αποδυνάμωση των κεμαλιστών τους οποίους ταυτίζει με τη Συνθήκη της Λωζάννης, ενδεχομένως και στην «πατριωτική» του θωράκιση έναντι πιθανών παραχωρήσεων στο πλαίσιο λύσης του Κυπριακού. Σε ό,τι αφορά την εξωτερική διάσταση, στέλνει και μηνύματα έναντι των περιφερειακών ανακατατάξεων και πιθανών εδαφικών αναπροσαρμογών στη Συρία και στο Ιράκ.

Σε κάθε περίπτωση, όπως απάντησε στην «Κ» ο διευθυντής ειδήσεων του CNN Turk, Φερχάτ Μπορατάβ, ο Ερντογάν διαμορφώνει τις ομιλίες του ανάλογα με το ακροατήριο, ενώ υπενθύμισε ότι σε άλλη ομιλία του πριν από δύο μήνες είχε εκθειάσει τη Συνθήκη. Αλλωστε, και σε αυτή την ομιλία περιέγραψε το περιεχόμενο της Συνθήκης της Λωζάννης ως «θεμελιώδη αρχή της Τουρκικής Δημοκρατίας».

Η παρέμβαση του κ. Ερντογάν έγινε στη σύνοδο των μουχτάρηδων (κοινοταρχών) της χώρας. «Το 1920 έδειξαν τη Συνθήκη των Σεβρών και το 1923 μας έπεισαν στη Λωζάννη. Τα νησιά στο Αιγαίο που αν φωνάξεις από απέναντι ακούγεσαι, εμείς στη Λωζάννη τα δώσαμε στους Ελληνες» ανέφερε ο Τούρκος πρόεδρος και συνέχισε: «Μέσα στα 93 έτη που πέρασαν, η Τουρκική Δημοκρατία, που κατέστη η έκτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης και η 17η μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμίως, προχωρά ακάθεκτη στην πραγματοποίηση των στόχων για το 2023 και στο όραμα για το 2053 και το 2071». Είναι το μετακεμαλικό νεοοθωμανικό αφήγημα του Ερντογάν.

Η 15η Ιουλίου

Ο Τούρκος πρόεδρος εκφώνησε την ομιλία τη στιγμή που Ελληνες και άλλοι Ευρωπαίοι δημοσιογράφοι βρίσκονταν σε άλλο χώρο του προεδρικού μεγάρου στην Αγκυρα, στο πλαίσιο ενημέρωσης για το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου, που περιελάμβανε παρουσιάσεις και συναντήσεις, από τις οποίες προέκυψε σαφώς το μήνυμα περί υποκίνησης των πραξικοπηματιών από ξένες δυνάμεις και κυρίως τις ΗΠΑ και ταυτόχρονα μια έντονη δυσφορία για τη στάση της Δύσης.

«Είναι δύσκολο να κατανοήσουμε γιατί τόσες πολλές δυτικές χώρες δεν αντέδρασαν άμεσα στηρίζοντας τη δημοκρατία και τον πρόεδρο Ερντογάν, σε αντίθεση με ό,τι έγινε σε άλλες περιπτώσεις όπως ήταν οι τρομοκρατικές επιθέσεις στη Γαλλία και αλλού, όταν όλοι οι ηγέτες προέβησαν σε ηχηρές καταδίκες και μετέβησαν πολύ γρήγορα στη χώρα που δέχθηκε το χτύπημα. Εδώ γιατί αντέδρασαν έτσι;», αναρωτήθηκε ο στενός σύμβουλος του πρωθυπουργού, Μεχμέτ Ακαρτσά.

Χαρακτηρίζει, δε, «περίεργο να μας ζητούν πληροφορίες για να εκδώσουν τον Γκιουλέν, όταν η Αμερική διαθέτει πολύ πιο προηγμένες και αποτελεσματικές μεθόδους συλλογής πληροφοριών». Καταθέτει, δε, την άποψη ότι ο πρόεδρος Ομπάμα και ο αντιπρόεδρος Μπάιντεν δεν έχουν αναμειχθεί, αλλά την όλη επιχείρηση στήριξης του Γκιουλέν υλοποιεί το «βαθύ κράτος» της Αμερικής, υπονοώντας τις μυστικές υπηρεσίες και άλλα σκοτεινά κέντρα και προτείνει «να τον εκδώσουν οι ΗΠΑ σε μια τρίτη χώρα που δεν έχει συμφωνία έκδοσης με την Τουρκία, όπως η Ν. Αφρική και ο Καναδάς».

Η αίσθηση ότι πίσω από την απόπειρα βρίσκονταν οι ΗΠΑ που στηρίζουν τον Γκιουλέν, είναι διάχυτη όχι μόνο στους κόλπους της κυβέρνησης, αλλά και ευρύτερα στην κοινωνία.

Επιστροφή των «οκτώ»

Το πραξικόπημα έχει και «ελληνική διάσταση». Από τη μια οι Τούρκοι εκφράζουν ικανοποίηση για την άμεση υποστηρικτική αντίδραση της Αθήνας, αλλά από την άλλη εγείρουν το θέμα της επιστροφής των οκτώ στρατιωτικών που κατέφυγαν στην Ελλάδα και ζήτησαν πολιτικό άσυλο. «Πρόκειται για ανθρώπους που συμμετείχαν σε ένα πραξικόπημα που δολοφόνησε Τούρκους, δεν μπορεί μια δημοκρατική χώρα να τους κρατήσει» λέει ο σύμβουλος του πρωθυπουργού. Δηλώνει σεβασμό στην ελληνική δικαιοσύνη, αλλά σπεύδει να σημειώσει πως «είναι λογικό να αναμένουμε ότι θα επιστραφούν στην Τουρκία».

Από την πλευρά του, στη δική του συνάντηση με τους Ελληνες και άλλους δημοσιογράφους, ο πρόεδρος της τουρκικής εθνοσυνέλευσης, Ισμαήλ Καχραμάν, επέκρινε «μερικούς Ευρωπαίους που άργησαν να μας στηρίξουν και τώρα μας ζητούν να είμαστε προσεκτικοί και ανεκτικοί στην αντίδρασή μας», ενώ και αυτός εκτίμησε ότι «η Ελλάδα, μια φιλική και δημοκρατική χώρα, δεν θα αποφασίσει να φιλοξενήσει τρομοκράτες με στρατιωτικές στολές».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή