Ακριβώς ένα χρόνο μετά τη μαζική άφιξη των προσφύγων στη Γερμανία, ο ομοσπονδιακός υπουργός Εσωτερικών της χώρας, Τόμας ντε Μεζιέρ, μιλάει στην «Κ» για την ανάγκη ενεργοποίησης της Συνθήκης του Δουβλίνου, τη διαδικασία μετεγκατάστασης και τη συμφωνία μεταξύ Ε.Ε. – Τουρκίας. Επιπλέον, αναλύει τα πέντε σημεία στη στρατηγική της χώρας του για την αντιμετώπιση του προσφυγικού, ενώ τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης των μέτρων ασφαλείας, καθώς υπάρχουν σε εξέλιξη έρευνες για πιθανούς τρομοκράτες σε γερμανικό έδαφος, μεταξύ των οποίων και πρόσφυγες.
– Ενα χρόνο μετά, ποια είναι η εκτίμησή σας για την κατάσταση;
– Η κατάσταση έχει αλλάξει τους τελευταίους μήνες. Τα μεταναστευτικά ρεύματα από τη Συρία, το Αφγανιστάν και την Αφρική προς την Ευρώπη συνεχίζονται, αλλά ο βαλκανικός διάδρομος είναι τώρα κλειστός και η συμφωνία μεταξύ της Ευρώπης και της Τουρκίας είναι σε εξέλιξη. Αυτό έχει εκτονώσει κατά μία έννοια την κατάσταση. Καθώς όμως ο πόλεμος στη Συρία συνεχίζεται, οι ανησυχίες μας παραμένουν μεγάλες και πρέπει να επικεντρωθούμε σε μακροπρόθεσμες αποφάσεις, οι οποίες ελπίζουμε ότι θα βελτιώσουν την κατάσταση στη Συρία.
– Είναι βιώσιμη η συμφωνία της Ε.Ε. με την Τουρκία;
– Ναι, μέχρι στιγμής η συμφωνία λειτουργεί. Υπάρχουν πολύ λιγότεροι μετανάστες σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Αλλά είναι πολύ σημαντικό η Ελλάδα να επιταχύνει τις διαδικασίες ασύλου για να λειτουργήσει αποτελεσματικά η διαδικασία επαναπατρισμού. Μέσα στους επόμενους μήνες θα έχουμε σαφέστερη εικόνα. Στόχος μας είναι να επιτευχθούν παρόμοιες συμφωνίες, π.χ. με τις χώρες της Βόρειας Αφρικής, το Πακιστάν και το Αφγανιστάν.
– Σε ποιο σημείο βρίσκεται η διαδικασία μετεγκατάστασης και τι θα κάνετε αν χώρες όπως π.χ. η Ουγγαρία αρνηθούν να λάβουν το μερίδιο που τους αντιστοιχεί;
– Το πρόγραμμα μετεγκατάστασης προσφύγων είναι μια υποχρέωση που συμφωνήθηκε από τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ωστόσο, οι αριθμοί των μετεγκατεστημένων προσφύγων είναι χαμηλοί αυτή τη στιγμή. Επιτρέψτε μου να εξηγήσω την κατάσταση στη Γερμανία στους Ελληνες αναγνώστες: Πέρυσι ιδίως, η Γερμανία είχε επικεντρωθεί σε άλλες προτεραιότητες λόγω του εξαιρετικά υψηλού αριθμού των προσφύγων που εισέρχονταν στη χώρα. Ωστόσο, λάβαμε μέτρα πρόσφατα για την επιτάχυνση του προγράμματος μετεγκατάστασης των προσφύγων. Στις 7 Σεπτεμβρίου, για παράδειγμα, 150 πρόσφυγες μετεγκαταστάθηκαν από την Ελλάδα στη Γερμανία. Εχω ήδη διαβεβαιώσει τους Ελληνες και τους Ιταλούς συναδέλφους μου ότι η Γερμανία είναι έτοιμη να φιλοξενήσει μέχρι 500 άτομα και από τις δύο χώρες ανά μήνα, εάν γίνει γνωστή η πρόθεση των ατόμων να μεταφερθούν στη Γερμανία και αν υπάρχουν οι απαραίτητες πληροφορίες για τους ανθρώπους αυτούς και παρέχονται εκ των προτέρων.
– Υποστηρίζετε την επαναφορά της Συνθήκης του Δουβλίνου και την επαναπροώθηση προσφύγων πίσω στην Ελλάδα. Είναι ρεαλιστική μια τέτοια πρωτοβουλία;
– Γνωρίζω ότι τα σχόλια αυτά προκάλεσαν μεγάλες αντιδράσεις στην Ελλάδα. Ωστόσο, πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι αυτή είναι η τρέχουσα νομική κατάσταση. Η Συνθήκη του Δουβλίνου προβλέπει ότι οι διαδικασίες ασύλου οφείλουν να πραγματοποιηθούν στη χώρα όπου οι αιτούντες άσυλο εισήλθαν για πρώτη φορά. Εφόσον οι πρόσφυγες εγκαταλείψουν την πρώτη χώρα εισόδου τους, η χώρα στην οποία θα βρεθούν μετά δύναται να προβεί στην επαναπροώθησή τους στη χώρα της πρώτης εισόδου τους. Το 2011, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε ότι, λόγω των χαμηλών προδιαγραφών για τους αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα, οι αιτούντες άσυλο δεν θα μπορούσαν να σταλούν πίσω στην Ελλάδα σύμφωνα με τους κανόνες του Δουβλίνου. Η Ε.Ε. έχει έκτοτε παράσχει μεγάλη οικονομική και όχι μόνο υποστήριξη για τη βελτίωση αυτών των συνθηκών. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα ήθελα να δω τη Συνθήκη του Δουβλίνου να εφαρμόζεται ξανά. Η συνθήκη θα εφαρμοστεί όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ο ομόλογός μου κ. Μουζάλας, με τον οποίο συνεργαζόμαστε πολύ καλά, μου έστειλε μια επιστολή σχετικά με το ζήτημα. Εχουμε συζητήσει αυτό το θέμα σε επίπεδο εσωτερικό. Θα επανέλθουμε στη συζήτηση του θέματος αυτού στη συνάντηση των υπουργών Εσωτερικών που θα πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο.
– Βέβαια ο κύριος Μουζάλας υποστήριξε ότι αυτή σας η δήλωση είχε πολιτικές σκοπιμότητες.
– Η κατηγορία ότι ένας πολιτικός προβαίνει σε μια κίνηση για πολιτικούς λόγους είναι ασυνήθιστη, δεδομένου ότι δρούμε στο πλαίσιο της πολιτικής. Αυτό που ο ίδιος εννοούσε ωστόσο είναι από την οπτική της πολιτικής εσωτερικών υποθέσεων. Φυσικά, η κριτική για τη μη εφαρμογή της Συνθήκης του Δουβλίνου στην Ελλάδα αυξάνεται διαρκώς στη Γερμανία. Αναγνωρίζουμε το βάρος που έχει επωμιστεί η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, αλλά αυτό δεν καθιστά μη αναγκαία την εφαρμογή μιας στρατηγικής που θα επαναφέρει τη νομική κατάσταση.
– Παρακολουθώντας καιρό την πολιτική σας πορεία προσπαθώ να καταλάβω τη στρατηγική σας στο προσφυγικό. Μπορείτε να με βοηθήσετε;
– Η στρατηγική δεν είναι δύσκολη, δύσκολη είναι η εφαρμογή της. Βασίζεται σε πέντε πυλώνες. Αρχικά, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις αιτίες μετανάστευσης των ανθρώπων από τις χώρες τους και να παράσχουμε υποστήριξη στους πρόσφυγες. Δεύτερον, η απόφαση για το ποιος εισέρχεται στην Ευρώπη δεν θα πρέπει να λαμβάνεται από τους διακινητές, όπως συμβαίνει αυτή τη στιγμή, αλλά από την ίδια την Ευρώπη. Το ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται από τους διακινητές που ουσιαστικά αποτελούν εγκληματίες είναι κάτι απάνθρωπο και άδικο. Για αυτό θα πρέπει να διαμορφωθεί και να εφαρμοστεί μια μέθοδος, όπως συνέβη στην περίπτωση της συμφωνίας με την Τουρκία. Αυτό σημαίνει ότι θα σωθούν ανθρώπινες ζωές και ότι οι άνθρωποι θα βρεθούν σε ασφαλείς περιοχές εκτός Ευρώπης. Στη συνέχεια προβλέπεται η ενασχόληση με ένα πρόγραμμα μετεγκατάστασης, κάτι που αφορά τα άτομα που δικαιούνται προστασία. Τρίτος πυλώνας είναι η διαμόρφωση ενός κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου ως εναρμονισμένη διαδικασία, ως μια εναρμονισμένη προσέγγιση για την πρόληψη της δευτερογενούς μετανάστευσης. Τέταρτο σημείο είναι η επαναπροώθηση των προσφύγων που δεν δικαιούνται σχετική προστασία από όλες τις χώρες της Ε.Ε. Γνωρίζω ότι αυτό είναι ένα σημείο που έχει τονίσει και ο Ελληνας ομόλογός μου, ότι δηλαδή πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όλους τους πολιτικούς μηχανισμούς που έχουμε στη διάθεσή μας για να δράσουμε ενάντια σε τρίτα κράτη που αρνούνται να λάβουν τους πολίτες τους. Το πέμπτο σημείο αφορά την ενσωμάτωση όλων όσοι δικαιούνται προστασία στην κοινωνία μας. Αυτό είναι προς όφελος των κοινωνιών, καθώς με τον τρόπο αυτό θα αποφευχθούν οι κοινωνικές εντάσεις και θα διασφαλισθεί η κοινωνική ενότητα. Αυτή είναι η στρατηγική μου.
– Ποια προβλήματα αντιμετωπίζετε εσωτερικά στη διαχείριση;
– Στη Γερμανία, ο στόχος είναι η γρήγορη επεξεργασία του μεγάλου αριθμού των αιτήσεων ασύλου. Επιταχύναμε τη διαδικασία σημαντικά κατά το τελευταίο έτος. Πρέπει επίσης να είμαστε πιο αποτελεσματικοί στην επαναπροώθηση πίσω στη χώρα τους των ανθρώπων που δεν χρειάζονται την προστασία μας. Αυτό περιλαμβάνει τον εθελοντικό επαναπατρισμό. Ενα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό της πολιτικής μας είναι η ενσωμάτωση μεταξύ άλλων όσον αφορά τη γλώσσα, τον πολιτισμό και την αγορά εργασίας.
– Το τελευταίο διάστημα η Γερμανία έχει εντείνει τους ελέγχους για την αποτροπή τρομοκρατίας. Υπάρχουν φόβοι; Τι μηνύματα φτάνουν σε εσάς; Υπάρχει σύνδεση προσφυγικού και τρομοκρατίας;
– Εχουμε επικεντρωθεί σε θέματα ασφαλείας επειδή αντιμετωπίζουμε ένα υψηλό επίπεδο απειλής ως χώρα. Πολλά έχουν γίνει στο παρελθόν, και εγώ απλώς επανέφερα μια νέα πρόταση σχετικά με την περαιτέρω βελτίωση της ασφάλειάς μας. Γνωρίζουμε ότι στις μεταναστευτικές ροές συμπεριλαμβάνονται άτομα που συνδέονται με τρομοκρατικές οργανώσεις. Ωστόσο, θα ήταν λάθος να πούμε ότι υπάρχει μια γενική σχέση μεταξύ προσφύγων και τρομοκρατών. Ομως, θα ήταν επίσης ένα σφάλμα να είμαστε αφελείς, φυσικά. Οι υπηρεσίες ασφαλείας είναι σε εγρήγορση. Επί του παρόντος, υπάρχουν περίπου 60 έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη εναντίον ανθρώπων λόγω των πιθανών σχέσεων με το Ισλαμικό Κράτος. Βελτιώνουμε συνεχώς τα μέτρα μας για την αποτροπή τρομοκρατικών επιθέσεων.
– Σας απασχολεί ο αντίκτυπος της προσφυγικής κρίσης στα εκλογικά ποσοστά του κόμματος;
– Οι πρόσφατες εκλογές στα γερμανικά ομόσπονδα κρατίδια δείχνουν την άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων. Είναι ένα φαινόμενο που υπάρχει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες για κάποιο χρονικό διάστημα. Ετσι θα μπορούσαμε να πούμε ότι το φαινόμενο αυτό έχει έρθει στη Γερμανία με κάποια καθυστέρηση. Η προσφυγική κρίση και η παγκοσμιοποίηση βοήθησαν την άνοδο αυτών των κομμάτων. Ωστόσο, ως λαϊκό κόμμα εργαζόμαστε για να σταματήσουμε αυτή την εξέλιξη. Πρέπει να εξηγήσουμε στον κόσμο τι κάνουμε και πρέπει να βρούμε λύσεις για τα προβλήματα που απασχολούν τους πολίτες μας.