Στις 20 Μαρτίου 2016, σε τούτη τη στήλη, έγραψα ένα κείμενο με τίτλο «Η γάτα του ενός εκατομμυρίου ευρώ», όπου μεταξύ άλλων ανέφερα την περίπτωση των Airbus της Ολυμπιακής Αεροπορίας και τις προσπάθειες της κυβέρνησης να τα πουλήσει. Από το παραπάνω κείμενο παραθέτω ορισμένα αποσπάσματα, προκειμένου να θυμίσω την ιστορία της και να δούμε την εξέλιξή της.
«… διάβαζα στον Τύπο (4 Μαρτίου 2016), ότι το ΤΑΙΠΕΔ θα προσπαθήσει για τρίτη φορά να πουλήσει τα 2 Airbus Α340-300 της πάλαι ποτέ κραταιάς Ολυμπιακής Αεροπορίας. Τα αεροπλάνα αυτά σαπίζουν … από το 2009 … και για τα οποία το Δημόσιο (δηλαδή εμείς) πληρώνει κάπου 790.000 ευρώ κάθε χρόνο για τη στάθμευση και τη συντήρησή τους…
… Τα αεροπλάνα ήταν 4 Airbus A340-300 … και έπρεπε να πουληθούν το ταχύτερο δυνατόν. Από εδώ αρχίζει ο κλαυσίγελος. Αρχικά, εκτιμούσαν ότι θα πάρουν περίπου 180 εκατομμύρια ευρώ! Εδώ η ιστορία αρχίζει να μοιάζει με τη γάτα του ενός εκατομμυρίου. Στον πρώτο διαγωνισμό (τέλος 2010) μπήκε σαν στόχος να εισπράξουν τουλάχιστον 100 εκατομμύρια ευρώ. Μια εταιρεία προσέφερε 93 εκατομμύρια ευρώ, αλλά η σύμβαση δεν προχώρησε γιατί ο επενδυτής υπαναχώρησε.
Στη συνέχεια νέος διαγωνισμός (2012) ο οποίος κατακυρώθηκε στην εταιρεία Apollo Aviation, η οποία προσέφερε 40,4 εκατομμύρια δολάρια και για τέσσερα αεροπλάνα. Η εταιρεία παρέλαβε και πλήρωσε τα δύο αεροπλάνα, αλλά για τα άλλα δύο ζήτησε κάποια έκπτωση (18 εκατομμύρια δολάρια αντί για 20 εκατομμύρια) γιατί απαιτούσαν επισκευές που δεν είχαν προϋπολογισθεί. Η κυβέρνηση αποδέχτηκε την πρόταση, αλλά το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν ενέκρινε την έκπτωση και έτσι δεν προχώρησε η πώληση των δύο άλλων αεροπλάνων. Φτάσαμε αισίως στο σήμερα όπου είναι βέβαιο ότι για τα δύο αυτά αεροπλάνα θα πάρουμε πολύ λιγότερα χρήματα από τα 18 εκατομμύρια δολάρια.
Θα περιμένουμε να δούμε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού για να μάθουμε πόσα χάσαμε από την προηγούμενη απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου να απορρίψει την τελευταία πρόταση για την πώληση των δύο αεροσκαφών. Θέτω όμως το ερώτημα: Yπάρχει κανένας από το Ελεγκτικό Συνέδριο που θα λογοδοτήσει για την απώλεια των εσόδων; Σίγουρα όχι. Βλέπετε, έχουμε διαμορφώσει στο Δημόσιο ένα γραφειοκρατικό σύστημα που η ασφαλέστερη απόφαση είναι να μην εγκρίνεις και να μην κάνεις τίποτα. Ετσι δεν κινδυνεύεις. Τώρα αν με τις πράξεις ή τις παραλείψεις σου χάνονται εκατομμύρια ευρώ, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να κατηγορηθείς ή να χάσεις τη θέση σου. Είναι σωστό αυτό; Αμφιβάλλω. Αν κάποιος έκλεβε από το Δημόσιο μερικά εκατομμύρια θα είχε κατηγορηθεί για κακούργημα. Αν όμως από τις πράξεις ή τις παραλείψεις του χαθούν μερικά εκατομμύρια δεν θα πάθει απολύτως τίποτα…».
Τώρα πλέον γνωρίζουμε την κατάληξη του νέου διαγωνισμού. Τα πουλήσαμε τον Ιούνιο του 2016, για 4,2 εκατομμύρια δολάρια! Και επανέρχομαι στο ερώτημα που είχα θέσει τότε. Θα λογοδοτήσει κανένας από το Ελεγκτικό Συνέδριο για τα 13,8 χαμένα εκατομμύρια ευρώ, συν τους τόκους για τέσσερα χρόνια; Είμαι απολύτως βέβαιος ότι κανένας δεν θα ασχοληθεί με το θέμα. Ετσι είμαστε. Μπορεί να φωνάζουμε για τους «ολιγάρχες» που νέμονται το Δημόσιο, αλλά δεν μας νοιάζει αν μερικοί καρεκλοκένταυροι με τις πράξεις ή τις παραλείψεις σπαταλάνε πολύ περισσότερα.
Αυτή η ιστορία ήταν το ορεκτικό. Πάμε στο κυρίως πιάτο, για να δούμε πώς «καίμε» εκατομμύρια. Η σύμβαση παραχώρησης του Ελληνικού επιτέλους προχώρησε και πέρασε από την Βουλή με την στήριξη όλων των κομμάτων, πλην του ΚΚΕ και της Χ.Α. Αυτό ήταν ένα έργο που το συζητούσαμε χρόνια, το οποίο μάλιστα αποτελούσε και Μνημονιακή υποχρέωση. Ενας ορθολογικά σκεφτόμενος οργανισμός θα είχε αρχίσει όσο πιο γρήγορα μπορούσε να προγραμματίσει την μετακίνησή του από τους χώρους του Ελληνικού. Αυτό υπαγορεύει η λογική. Να όμως που οι περισσότεροι οργανισμοί (για την ακρίβεια 44 δημόσιοι και 25 ιδιωτικοί) όχι μόνο δεν είχαν προγραμματίσει την μεταφορά των εγκαταστάσεών τους από τον χώρο του Ελληνικού, αλλά περίμεναν μέχρι την τελευταία στιγμή να το κάνουν. Για να πάρετε μια ιδέα του τι πρέπει να μετακινηθεί (θεωρητικά) μέχρι τον Νοέμβριο του 2016, σας παραθέτω ένα ενδεικτικό κατάλογο:
• Υπουργείο Οικονομικών. Τρεις διαφορετικές υπηρεσίες τελωνειακών αρχών.
• Υπουργείο Εθνικής Αμυνας. Το Κρατικό Εργοστάσιο Αεροσκαφών (ΚΕΑ), ο σταθμός εξυπηρέτησης πολεμικής αεροπορίας, τα γραφεία του ανωτάτου συμβουλίου αθλητισμού ενόπλων δυνάμεων, οι εγκαταστάσεις της ΕΜΥ και ο μετεωρολογικός σταθμός του Ελληνικού.
• Υπουργείο Πολιτισμού. Χρησιμοποιεί διάφορα κτίρια για τα γραφεία διαφόρων ομοσπονδιών (κολύμβησης, γυμναστικής, υποβρύχιας δραστηριότητας, μπέιζμπολ κ.ά.). Εκεί στεγάζονται η ΚΣΤ΄ Εφορεία Αρχαιοτήτων και ο Οργανισμός Προβολής Ελληνικού Πολιτισμού.
• Υπουργεία Υγείας και Εργασίας. Στεγάζει επτά υποδομές της αρμοδιότητάς του, στην παλιά αμερικανική βάση.
• Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Στεγάζεται η υποδιεύθυνση ασφαλείας νότιου τομέα, η τροχαία, το αστυνομικό τμήμα Ελληνικού, η πυροσβεστική, το τμήμα εξουδετέρωσης εκρηκτικών μηχανισμών, καθώς η ομάδα «Δίας».
• Δήμος Ελληνικού-Αργυρούπολης. Το Κοινωνικό Ιατρείο, ένας παιδικός σταθμός και το πολιτιστικό κέντρο. Λειτουργούν επίσης το προπονητήριο μπάσκετ, και σταθμός μεταφόρτωσης σκουπιδιών.
• Κτηματική Υπηρεσία Πειραιά. Στεγάζει διάφορες δραστηριότητες, μεταξύ των οποίων είναι: οι ναυτικοί όμιλοι Αγίου Κοσμά, Αιγυπτιωτών και Ελληνικού, οι ενώσεις Κρητών και Ποντίων και τα γραφεία της ΠΑΕ του Εθνικού Πειραιά. Ακόμα, στεγάζεται το πολιτιστικό κέντρο των εργαζομένων στην «Ολυμπιακή».
Ολα τα παραπάνω είναι υπεραρκετά για να δημιουργήσουν πολλά προβλήματα στην ανεύρεση χώρου και της μεταφοράς των δραστηριοτήτων αλλού. Φύλαξα για το τέλος τα δύο τεράστια προβλήματα, που, ενώ μπορούσαμε να τα είχαμε προγραμματίσει εδώ και καιρό, τα αφήσαμε την τελευταία στιγμή. Πρόκειται για την μεταφορά της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας και την μεταφορά του αμαξοστασίου λεωφορείων του ΟΣΥ. Για μεν την ΥΠΑ δεν γνωρίζω πολλά πράγματα, αλλά για το αμαξοστάσιο του ΟΣΥ βρήκα πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία τα οποία τεκμηριώνουν απόλυτα ότι είμαστε λαός «της τελευταίας στιγμής», με αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζεται το κόστος.
Ξεκινάμε από την αρχή. Το αμαξοστάσιο δημιουργήθηκε το 2002 ενώ όλοι γνώριζαν ότι ο χώρος του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού θα γινόταν κάτι άλλο. Είτε θα γινόταν ένα απέραντο μητροπολιτικό πάρκο όπως ήθελαν οι αιθεροβάμονες μαξιμαλιστές, είτε θα γινόταν μια αστική ανάπλαση όπως επεδίωκαν οι πιο πρακτικά σκεπτόμενοι. Πάντως το αμαξοστάσιο είτε δεν έπρεπε να δημιουργηθεί εκεί, είτε πολύ νωρίτερα (όσο νωρίτερα, τόσο οικονομικότερα) θα έπρεπε να είχε μετακομίσει. Ομως όλα αυτά τα χρόνια μεγάλωνε και συνεχώς ξοδεύαμε χρήματα για την συντήρησή του. Για παράδειγμα, στο τέλος του 2015 ξοδεύτηκαν 50.000 ευρώ για την μερική ανακαίνιση του αμαξοστασίου! Σήμερα, εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν περισσότερα από 100 εκατομμύρια ευρώ για την μεταστέγασή του, η οποία αποκλείεται να ολοκληρωθεί μέχρι τον Νοέμβριο του 2016 και σίγουρα με αυξημένο κόστος. Επίσης, δεν γνωρίζω αν υπάρχουν ρήτρες για τη μη εμπρόθεσμη μετακίνησή του.
Το πόσο καλά προετοιμαζόμαστε φαίνεται από το γεγονός ότι τον Απρίλιο του 2016, η υφυπουργός Μεταφορών συνέστησε οκταμελή ομάδα εργασίας για να μελετήσει την μεταστέγαση του αμαξοστασίου του Ελληνικού! Αργότερα, προκηρύχθηκε διαγωνισμός με προϋπολογισμό 130.000 ευρώ για την μελέτη της μεταστέγασής του! Διαχρονικά, όλες οι διορισμένες διοικήσεις (από όλα τα κόμματα που μας κυβέρνησαν) δεν ασχολήθηκαν με το θέμα αυτό. Στο κάτω-κάτω δικά τους είναι τα 100 εκατομμύρια που θα κοστίσει σήμερα η μεταστέγαση; Οχι, είναι τα χρήματα ημών των φορολογουμένων, που τα εμπιστευόμαστε σε άσχετους πολιτικούς, τους οποίους είτε από άγνοια είτε από επιπολαιότητα ψηφίζουμε για να μας κυβερνήσουν. Και οι κυβερνώντες τοποθετούν στις διοικήσεις των οργανισμών που ελέγχει το Δημόσιο, «τα δικά τους παιδιά», άσχετα με τις ικανότητές τους.
Υ.Γ. Αν δεν σας φτάνουν όλα τα παραπάνω, θυμηθείτε ότι πριν από λίγους μήνες μεταφέραμε στο Ελληνικό πρόσφυγες, έχοντας πλήρη επίγνωση ότι μέσα σε ελάχιστο χρόνο θα πρέπει να τους μετακινήσουμε ξανά! Να τι θα πει ορθολογικός προγραμματισμός εργασιών!
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.