Την περασμένη Τρίτη, την ίδια ημέρα της ανακοίνωσης των συμβολαιογράφων για αποχή από τους πλειστηριασμούς, εκπρόσωποι συλλογικοτήτων της Αττικής που κάθε εβδομάδα συμμετέχουν σε κινητοποιήσεις στα Ειρηνοδικεία συναντήθηκαν στο κέντρο της Αθήνας και συζήτησαν για τις επόμενες κινήσεις τους. Επί τρεις ώρες, στη γεμάτη αίθουσα της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος, ακούστηκαν διάφορες προτάσεις για μελλοντικές διαμαρτυρίες σε ΔΟΥ, «ντουντουκάδα στις γειτονιές», για ενημέρωση πολιτών και αναβίωση του συνθήματος «Δεν χρωστάμε. Δεν πουλάμε. Δεν πληρώνουμε».
«Είναι μια κρίσιμη στιγμή. Εχουν ξεκινήσει πλειστηριασμοί. Τώρα πρόκειται κυρίως για ακίνητα υποθηκευμένα σε επιχειρηματικά δάνεια και κάποια από αυτά είναι και πρώτη κατοικία», είπε ένας από τους ομιλητές και πρόσθεσε ότι στόχος των κινητοποιήσεων είναι η προστασία των εργαζομένων και της περιουσίας των λαϊκών στρωμάτων. Αλλος ομιλητής ανέφερε ότι «μετά την κρυάδα του ΣΥΡΙΖΑ και του δημοψηφίσματος» συνασπίστηκε και πάλι κόσμος, που τους τελευταίους μήνες προχωρεί σε αποτροπή πλειστηριασμών στο Ειρηνοδικείο Κορωπίου.
Αρκετοί από τους συγκεντρωμένους γνωρίζονταν από παλιά, καθώς συμμετείχαν σε επιτροπές αγώνα και λαϊκές συνελεύσεις που είχαν αντιδράσει στο παρελθόν για το χαράτσι και τα διόδια, και σταδιακά μετεξελίχθηκαν στο κίνημα κατά των πλειστηριασμών.
Σε μια καρέκλα στη δεύτερη σειρά καθόταν ο Θανάσης Αλεξάνδρου, ελεύθερος επαγγελματίας και μέλος της πρωτοβουλίας «Πλειστηριασμοί STOP». Εδώ και χρόνια είναι ένα από τα βασικά πρόσωπα του κινήματος – από την εποχή που οι αντιδράσεις δεν συγκέντρωναν τα φώτα της δημοσιότητας. Τον Νοέμβριο του 2015 σε σύντομη ομιλία του για το θέμα των πλειστηριασμών δήλωνε: «Κάποιοι τρέχουμε σαν Δον Κιχώτες στα Ειρηνοδικεία και φτάσαμε στο σημείο να σταματάμε πλειστηριασμούς. Δέκα άτομα στο Ειρηνοδικείο της Αθήνας τη στιγμή που τα κοράκια ήταν 20 και 30 με τους μπράβους τους».
Κινητοποιήσεις από το 2011
Η ιστορία της δραστηριοποίησης για το θέμα των πλειστηριασμών πηγαίνει τουλάχιστον πέντε χρόνια πίσω, όταν στις κινητοποιήσεις μετείχαν και μέλη τού –αντιπολιτευόμενου τότε– ΣΥΡΙΖΑ. Οπως λέει ο κ. Αλεξάνδρου στην «Κ», η πρώτη ανοιχτή συγκέντρωση με θέμα τους πλειστηριασμούς έγινε τον Δεκέμβριο του 2011 από το Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Εξαρχείων. Μερικά χρόνια αργότερα, μαζί με μέλη της οργάνωσης «Αλληλεγγύη για όλους» και με συμμετοχή, όπως λέει, κάποιων μελών –τότε– του ΣΥΡΙΖΑ, έφτιαξαν την πρωτοβουλία «Πλειστηριασμοί STOP».
Τον Οκτώβριο του 2013 η «Αλληλεγγύη για όλους» είχε ήδη δημοσιεύσει έναν οδηγό για τους πλειστηριασμούς με τίτλο «Αφορούν όλους μας, μπορούμε να αντισταθούμε». Σε αυτόν ευχαριστούσε ονομαστικά μεταξύ άλλων και στελέχη τότε του ΣΥΡΙΖΑ. Σε κάποιο σημείο της μπροσούρας οι συντάκτες έγραφαν ότι «σε καμία περίπτωση η νομική οδός δεν μπορεί να αποτελέσει τη μοναδική λύση για τη συνολική αντιμετώπιση του προβλήματος των πλειστηριασμών», εξηγώντας ότι «σε περιπτώσεις που απαιτείται προσφυγή στα δικαστήρια, ο οφειλέτης επιβαρύνεται με επιπλέον σημαντικό ύψος εξόδων».
Σε εκείνο το φυλλάδιο μάλιστα είχαν παραθέσει και συγκεκριμένα παραδείγματα αποτροπής πλειστηριασμών. Οπως έγραφαν, σε μία περίπτωση στο Πέραμα, δεν είχε προχωρήσει πλειστηριασμός κατοικίας συνταξιούχου για χρέος 733 ευρώ στην εφορία. Σε άλλο περιστατικό στα Καμίνια, σημείωναν ότι είχε ανασταλεί η διαδικασία πλειστηριασμού σε κατοικία άνεργου μεταλλεργάτη για χρέη και πάλι στην εφορία ύψους 2.700 ευρώ.
Φέτος, η πολύμηνη αποχή δικηγόρων, συμβολαιογράφων και δικαστικών επιμελητών είχε «παγώσει» τους πλειστηριασμούς. Από τον Σεπτέμβριο όμως ξεκίνησε εκ νέου η διαδικασία. Την περασμένη Τετάρτη στο δελτίο πλειστηριασμών στην Αττική (οι οποίοι δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω της αποχής των συμβολαιογράφων), από τις 28 περιπτώσεις στις 17 ο επισπεύδων ήταν κάποια τράπεζα, σε μία ασφαλιστικό ταμείο και στις υπόλοιπες ιδιώτες. Η μικρότερη οφειλή ήταν 14.088 ευρώ από ιδιώτη σε εταιρεία και σε πλειστηριασμό επρόκειτο να βγει δεύτερη κατοικία στο Χαλάνδρι.
Στη συγκέντρωση της περασμένης Τρίτης πάντως, ένας από τους ομιλητές μίλησε για τον κίνδυνο να χάσουν τα σπίτια τους πολίτες λόγω οφειλών στην εφορία. Μία από τις προτάσεις που ακούστηκαν ήταν η τακτική παρουσία και διαδήλωση κάθε Τετάρτη απόγευμα στα Ειρηνοδικεία, ημέρα κατά την οποία διεξάγονται οι πλειστηριασμοί. Εκφράστηκε και η άποψη ότι οι αντιδράσεις πρέπει να είναι στοχευμένες και να πραγματοποιούνται εφόσον κάποιος θιγόμενος ζητάει τη βοήθειά τους, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος διακοπής πλειστηριασμών για υποθέσεις διατροφής ή διεκδίκησης δεδουλευμένων από εργαζομένους.
Το τελευταίο διάστημα το τηλέφωνο της πρωτοβουλίας «Πλειστηριασμοί STOP» χτυπάει επίμονα περισσότερο από κλήσεις δημοσιογράφων παρά πολιτών που κινδυνεύουν να χάσουν τη στέγη τους. Ο κ. Αλεξάνδρου αποδίδει αυτή τη σιωπή, σε μεγάλο βαθμό, στην ντροπή των ανθρώπων που δεν θέλουν να παραδεχθούν ότι έχουν χρέη. «Κατάθλιψη…», λέει χαρακτηριστικά.
Κάθε Τετάρτη στα Ειρηνοδικεία
Ακόμη και αν προχωρήσουν οι πλειστηριασμοί α΄ κατοικίας, που δεν εμπίπτουν αυτή τη στιγμή σε προστατευτικές νομοθετικές διατάξεις, δεν είναι βέβαιο ότι η αγορά θα μπορέσει να σηκώσει το βάρος.
«Λίγες υποθέσεις φτάνουν μέχρι τέλους. Οι περισσότερες δεν προχωρούν λόγω υψηλών τιμημάτων ή συμβιβασμών της τελευταίας στιγμής. Δεν υπάρχει αγορά ζωντανή μέσα από την οποία μπορεί να γίνει ανακυκλοφορία των ακινήτων σε τιμές αξιοπρεπείς», λέει ο δικηγόρος Αλέξανδρος Παπαστεργιόπουλος και προσθέτει ότι πρέπει να υπάρχει φιλτράρισμα στη διαδικασία των πλειστηριασμών εάν υπάρχει ο κίνδυνος να χαθεί κάποιο σπίτι για μικρή οφειλή.
Στο μεταξύ, οι συμβολαιογράφοι αναμένεται να επανεξετάσουν εάν θα συνεχιστεί η αποχή και στους πλειστηριασμούς της ερχόμενης Τετάρτης. «Θεωρούν εμάς μέρος του προβλήματος, ότι παίρνουμε εμείς τα σπίτια. Είναι όμως ποινικό και πειθαρχικό παράπτωμα η μη εκτέλεση πλειστηριασμού», λέει η συμβολαιογράφος Μαρία Τρούσα. Και άλλοι συνάδελφοί της από διάφορα μέρη της Ελλάδας επαναλαμβάνουν το ίδιο παράπονο λέγοντας ότι έχουν στοχοποιηθεί άδικα, ενώ εξηγούν ότι όλες οι περιπτώσεις πλειστηριασμών δεν είναι ίδιες. Ενδεικτικά, συμβολαιογράφος αναφέρει στην «Κ» την περίπτωση ενός εκούσιου πλειστηριασμού που ματαιώθηκε μαζί με άλλους. Επρόκειτο για κληρονόμους ακινήτου που είχαν συμφωνήσει να εκπλειστηριαστεί ένα ακίνητο για να πληρωθούν χρέη του θανόντος. Στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη πάντως το ραντεβού για κινητοποιήσεις έξω από τα Ειρηνοδικεία παραμένει σταθερό, κάθε Τετάρτη, στις 3.30 το απόγευμα.