Για να φθάσω μέχρι το καινούργιο γραφείο του Αγγελου Δεληβορριά στο υπόγειο της οδού Κουμπάρη, προσπέρασα το παλιό, όπου μέχρι και πριν από λίγες ημέρες φιλοξενούσε τον Ολιβιέ Ντεκότ. Αδειασε μέσα σε επτά μόλις μήνες και τώρα περιμένει τον καινούργιο του ένοικο, μια και ο σαραντάρης Γάλλος μετακομίζει στην οδό Μπουμπουλίνας ως ειδικός σύμβουλος του υπουργού Πολιτισμού Aριστείδη Μπαλτά. Η συνεργασία του με το μουσείο, που ξεκίνησε με πολλές φιλοδοξίες, θετικούς οιωνούς και συμβολισμούς, έληξε γρήγορα και άδοξα. Γιατί;
«Ακούω πολλές θεωρίες συνωμοσίας τις τελευταίες ημέρες. Η αλήθεια όμως είναι πολύ απλή: ήταν θέμα ανθρώπινης χημείας και μόνον», λέει ο κ. Δεληβορριάς, εξηγώντας: «Για να μπορέσει ένα μουσείο σαν το δικό μας, που αντιμετωπίζει έναν αγώνα επιβίωσης, να πάει μπροστά σε μια τόσο δυσχερή περίοδο, πρέπει να γίνει μια αρμονική σύνθεση του διευθυντή, των εργαζομένων, των συλλογών και του δικτύου των συνεργατών και των χορηγών, του κόσμου που συσπειρώνεται γύρω από το ίδρυμα. Δεν είναι μια απλή υπόθεση. Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι o πιο σημαντικός για να δουλέψει αυτή η σχέση. Με τον κ. Ντεκότ διακόψαμε τη συνεργασία μας με κοινή απόφαση και σε κλίμα συνεννόησης, διότι νομίζω πως η έλλειψη χημείας ήταν κάτι που συνειδητοποιούσε και ο ίδιος», τονίζει ο παλιός διευθυντής του μουσείου, που είχε το τιμόνι για 41 χρόνια και τώρα το κρατά όρθιο στα δύσκολα.
Και πώς του φαίνεται η νέα θέση του Γάλλου, κοντά στον υπουργό Πολιτισμού; «Αναμφισβήτητα ο Ολιβιέ Ντεκότ έχει προσόντα, αλλιώς δεν θα τον είχαμε επιλέξει. Εύχομαι καλή σταδιοδρομία και ενδεχομένως η νέα του αυτή θέση να του ταιριάξει περισσότερο», λέει ο ακαδημαϊκός. Μήπως όμως δεν δόθηκε αρκετός χρόνος στον διάδοχό του για να μπορέσει να αποδώσει; Επτά μήνες είναι ένα μικρό χρονικό διάστημα. «Ακούστε», συνεχίζει, «όταν μια συνεργασία δεν προχωρά με τον τρόπο που τα δύο μέρη επιθυμούσαν σε ανθρώπινο επίπεδο, τότε θεωρώ ότι το σωστότερο είναι να λήγει από κοινού, γρήγορα και πολιτισμένα. Αυτό συνέβη».
Η ξαφνική αποχώρηση του Γάλλου, για τον οποίον ακουγόταν ότι δεν «κούμπωσε» εξαρχής, αφήνει το μουσείο ακέφαλο σε μια περίοδο με μεγάλα και ανοικτά μέτωπα. Ο Αγγελος Δεληβορριάς σπεύδει να με διακόψει: «Δεν θα ήθελα να μειώσω τον ρόλο του διευθυντή σε ένα ίδρυμα που υπηρέτησα για τέσσερις δεκαετίες. Ομως έχουμε φτιάξει έτσι το οργανόγραμμα και το πρόγραμμά μας, ώστε το μουσείο να μπορεί να λειτουργεί κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Θα σας θυμίσω ότι υπάρχει η διοικούσα επιτροπή, που ξέρει να κάνει τη δουλειά της, οι επιμελητές των συλλογών, που είναι όλοι έμπειροι και εργατικοί, ο οικονομικός διευθυντής, που φροντίζει τα πάντα, οι άνθρωποι που εργάζονται εδώ με αυτοθυσία. Ο προγραμματισμός του μουσείου είναι έτοιμος μέχρι το 2018, όλα προχωρούν κανονικά. Συνεχίζεται το άνοιγμα στο εξωτερικό, η προσέλκυση δωρεών και νέων συνεργασιών».
Η αποχώρηση του Ολιβιέ Ντεκότ και το διάστημα που δεν θα υπάρχει επικεφαλής δεν λειτουργούν αποτρεπτικά στην υπόθεση fundraising; «Και βέβαια όχι», απαντάει ο παλιός διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη. «Το πρώτο πράγμα που ελέγχει ένας υποψήφιος δωρητής είναι η διαφάνεια στα οικονομικά. Και θέλω να σας πω ότι είμαστε τρομερά υπερήφανοι σε αυτόν τον τομέα για τις άριστες πρακτικές μας, διότι το μουσείο μας ελέγχεται από το 2009 και κάθε χρόνο από τη διεθνούς φήμης εταιρεία ορκωτών ελεγκτών PriceWaterhouseCoopers. Καταρτίζονται οικονομικές καταστάσεις με βάση τα διεθνή πρότυπα. Χάρις στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων αλλά και των εθνικών επιχορηγήσεων, το μουσείο έχει ελεγχθεί κατ’ επανάληψιν από τις διαχειριστικές αρχές όχι μόνο πρόσφατα, αλλά από το 1991. Χωρίς το άνοιγμα στο εξωτερικό και την εξεύρεση χορηγών δεν μπορούμε να προχωρήσουμε στο μέλλον, καθώς η ετήσια κρατική επιχορήγηση στο μουσείο ανέρχεται σε 1,2 εκατομμύρια ευρώ και η ετήσια μισθοδοσία ξεπερνά τα 5 εκατομμύρια ευρώ. Τα χρήματα που επιστρέφει το μουσείο στο κράτος μέσω εισφορών, ΙΚΑ κ.λπ. ανέρχονται σε 2,2 εκατομμύρια ευρώ».
Ο χρόνος της σύντομης συζήτησης τελειώνει και, προτού φύγω, τον ρωτώ ποια χαρίσματα θα ήθελε να διαθέτει ο νέος διευθυντής. «Η διαδικασία της επιλογής προσώπου έχει ήδη ξεκινήσει και μέχρι τις αρχές του 2017 θα έχει λήξει το ζήτημα», τονίζει, συμπληρώνοντας: «Μου έχετε ξανακάνει την ερώτηση και θα σας πω το ίδιο: ένας νέος άνθρωπος, με όραμα, που να αγαπά τους ανθρώπους, να είναι κοινωνικός και εργατικός και πρωτίστως να μπορεί να συναισθανθεί το μοναδικό αφήγημα του Μουσείου Μπενάκη για την Ελλάδα μέσα στον χρόνο και μέσα στον κόσμο».