Πώς εξελίχθηκε η ζωή Ελλήνων που πήραν πριν από λίγα χρόνια τη μεγάλη απόφαση της μετανάστευσης; Η «Κ» μίλησε εκ νέου με ανθρώπους που στα χρόνια της κρίσης έφυγαν από την Ελλάδα, για να μάθει τα επόμενα βήματά τους.
Οταν ο Αντώνης και η Μαίρη βλέπουν τις δύο κόρες τους με τα i-pads ανά χείρας να παρακολουθούν το μάθημα, νιώθουν διπλά δικαιωμένοι για την απόφασή τους να μεταναστεύσουν τον Ιανουάριο του 2012 στην Αυστραλία. Οπως είχε πει στην «Κ» στις 3/11/2012 ο δρ Γεωλογίας Αντώνης Μπουζίνος, μετανάστευσαν οικογενειακώς έπειτα από επαγγελματική πρόταση που του έγινε στον τομέα του: την εξόρυξη και επεξεργασία κάρβουνου. Η ζωή της εξαμελούς οικογένειας έκτοτε κύλησε απρόσκοπτα και εκτιμούν ότι τον Ιανουάριο του 2017 θα διαθέτουν αυστραλιανή υπηκοότητα. Για παλιννόστηση, ούτε λόγος. «Ειδικά για τις δίδυμες κόρες μας, που πάνε Β΄ Δημοτικού, η χρονική συγκυρία της μετανάστευσης ήταν ιδανική», σχολιάζει η μητέρα τους. «Τα σχολεία κάθε χρόνο αξιολογούνται και η κατάταξή τους δημοσιοποιείται», υπογραμμίζει ο Αντώνης. Το εν λόγω δημοτικό στο Μπρίσμπεϊν έχει λάβει εξαιρετική βαθμολογία, «μεταξύ άλλων στα δίγλωσσα παιδιά προσφέρουν αυτόματα και ενισχυτική διδασκαλία, αν κρίνουν ότι είναι αδύναμα σε κάποιο μάθημα». Αλλωστε, οι τάξεις είναι πολυπολιτισμικές. «Στη χρονιά των παιδιών μας 25 από τους 100 μαθητές είναι Ελληνες ή ελληνικής καταγωγής», προσθέτει η Μαίρη. Μπορεί η εν λόγω πόλη να μη θυμίζει την «ελληνική» Μελβούρνη, ωστόσο, στα τέσσερα χρόνια της διαμονής τους, «έχουμε αποκτήσει μαγαζιά με κάθε λογής ελληνικά προϊόντα και ορισμένα καταστήματα μένουν πλέον ανοιχτά πιο αργά το βράδυ». Μερικά πράγματα, βέβαια, εξακολουθούν να ξενίζουν τη Μαίρη, «όπως το να βλέπω παιδιά με πιτζάμες στο… σούπερ μάρκετ». Για διακοπές στην Ελλάδα ήρθαν έκτοτε μία φορά για 7 εβδομάδες. «Εμένα μου λείπουν οι δικοί μου άνθρωποι, όχι η χώρα αυτή καθεαυτήν», καταλήγει η Μαίρη, «δεν είμαι από τους Ελληνες του εξωτερικού που ισχυρίζονται ότι “σαν την Ελλάδα δεν έχει πουθενά”».
Τη γιατρό Καλλιόπη Καλαϊτζή, που το 2013 είχε φύγει από τη Θεσσαλονίκη για να κάνει ειδικότητα στη Δρέσδη («Κ», 12/10/2013), η «Κ» την εντόπισε στην Αθήνα. «Είναι η πρώτη μου εβδομάδα στην Ελλάδα», απαντά η Καλλιόπη, που είχε αξιοζήλευτη πορεία στη Γερμανία. Από τη θέση ειδικευόμενης στη Δρέσδη μετέβη στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Charité στο Βερολίνο, όπου συνέχισε την ειδικότητα, άρχισε να κάνει διδακτορικό και να διδάσκει σε φοιτητές. Οταν όμως «άνοιξε» η θέση της για την ειδικότητα στο Ασκληπιείο Βούλας, η Καλλιόπη ενέδωσε στον νόστο. «Δραστηριοποιούμαι στην πρωτοβουλία Brain Gain και θεώρησα υποκριτικό εκ μέρους μου να αρνηθώ τη θέση», ομολογεί η νεαρή γιατρός. Τι και αν τα χρήματα του Ελληνα ειδικευόμενου, που εργάζεται σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, είναι το 1/3 του Γερμανού; «Δεν αποκλείω το να επιστρέψω ξανά στη Γερμανία, όπου άλλωστε συνεχίζω το διδακτορικό», διευκρινίζει, «το Βερολίνο μου πήγαινε πολύ, αλλά μετανάστευσα αρκετά μεγάλη, με συνέπεια οι περισσότεροι φίλοι μου να ζουν ακόμα στην Ελλάδα».
Στην Αττική συνάντησε η «Κ» την Ανθή Παπαγεωργίου, μεταφράστρια και νομικό, μέλος των «δραστήριων νέων Ελλήνων του Αμβούργου» («Κ», 3/11/2013). Οταν το καλοκαίρι του 2015 η Ανθή, project manager σε μεταφραστική εταιρεία στο Αμβούργο, δήλωσε στους εργοδότες της ότι ετοιμαζόταν να επιστρέψει για προσωπικούς λόγους στην Ελλάδα, εκείνοι της έκαναν μια δελεαστική πρόταση – να εργάζεται εξ αποστάσεως.
«Ηταν μια επωφελής πρόταση και για τις δύο πλευρές», σχολιάζει η ίδια ένα χρόνο μετά, «εκείνοι κράτησαν μια έμπειρη υπάλληλο, απαλλασσόμενοι μεταξύ άλλων και από τις ασφαλιστικές εισφορές στη Γερμανία, εγώ διατήρησα τη δουλειά μου με έναν καλό για τα σημερινά ελληνικά δεδομένα μισθό». Οταν η Ανθή είχε μετακομίσει στο Αμβούργο, «το home office (η δουλειά από το σπίτι) ήταν μια διαδεδομένη πρακτική εντός Γερμανίας». Τώρα, όλο και περισσότεροι ξένοι εργαζόμενοι στη Γερμανία προσπαθούν να αξιοποιήσουν τα «καλά» της τεχνολογίας, για να παλιννοστήσουν. «Πολλά πόστα δεν απαιτούν απευθείας επαφή με τον πελάτη, παρά μόνον ηλεκτρονική επικοινωνία, με αποτέλεσμα να μην τον ενδιαφέρει, αν στέλνεις το email από την όχθη του Ελβα ή από παραλία του Σαρωνικού…».