«Η κυβέρνηση κατόρθωσε το ακατόρθωτο. Στο όνομα της ρύθμισης του άναρχου τηλεοπτικού τοπίου, “πέτυχε” να προκαλέσει πλέον ένα απόλυτο τηλεοπτικό χάος».
Το σχόλιο είναι του συνταγματολόγου Σταύρου Τσακυράκη και απηχεί ακριβώς αυτό που συνέβη με την απόφαση του ΣτΕ, την οποία, σημειωτέον, είχαν προδικάσει όλοι οι γνωστοί διακεκριμένοι συνταγματολόγοι της χώρας, πλην του κ. Γιάννη Δρόσου, ο οποίος ήταν o σύμβουλος του κ. Ν. Παππά.
Για να καταλάβει κανείς το χάος που δημιούργησε η κυβέρνηση, ιδού μερικές συνέπειες από τις επιλογές της: Τα κανάλια που πήραν τις υποτιθέμενες άδειες όχι μόνον δικαιούνται αμέσως τα χρήματά τους πίσω, αλλά, αν το επιθυμούν, μπορούν να κάνουν και αγωγές για τις περαιτέρω ζημίες τους από τα ποσά που έδωσαν ως αδικαιολογήτως καταβληθέντα. Παράλληλα, τα παλιά κανάλια που δεν πήραν τις «άδειες», μπορούν και εκείνα να στραφούν κατά της πολιτείας αποδεικνύοντας ότι υπέστησαν ζημία λόγω του διαγωνισμού (π.χ. από ακύρωση κάποιων συμφωνιών τους). Και μαζί με αυτά υπάρχουν πλέον και νέοι παίκτες που επίσης μπορούν να στραφούν κατά του Δημοσίου. Οχι μόνον οι κ. Μαρινάκης και Σαββίδης που λέγεται ότι έχουν ήδη κάνει κάποιες επενδύσεις, πέραν της πρώτης δόσης για τις «άδειες» που έλαβαν. Αλλά ακόμη και εκείνοι που απλά μετείχαν στον διαγωνισμό.
Για να αντιληφθεί κανείς το μπάχαλο που έχει προκληθεί αρκεί τούτο: Ακόμη και ο κ. Καλογρίτσας του οποίου η εγγυητική επιστολή –ύψους 3 εκατ. ευρώ– κατέπεσε υπέρ του Δημοσίου λόγω της αδυναμίας του να παρουσιάσει ένα αξιόπιστο «πόθεν έσχες», δικαιούται να πάρει τα χρήματά του πίσω. Διότι βάσει της απόφασης του ΣτΕ, ο διαγωνισμός του κ. Παππά θεωρείται κατ’ ουσίαν ως μη γενόμενος!
Ως εκ τούτου, είναι χρήσιμο να βάλουμε τα πράγματα σε μια τάξη, καθώς από την Τετάρτη το βράδυ στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ προβαίνουν σε προαναγγελίες κυβερνητικών επιλογών, οι οποίες από όλους τους συνταγματολόγους χαρακτηρίζονται όχι μόνον ως σπασμωδικές αντιδράσεις, αλλά και ικανές να επιτείνουν ακόμη περισσότερο το αδιέξοδο που προκάλεσε ο νόμος Παππά. Ζητήσαμε από τον συνταγματολόγο Ξεν. Κοντιάδη και τον καθηγητή Διοικητικού Δικαίου Πάνο Λαζαράτο να εξηγήσουν με απλά λόγια την απόφαση του ΣτΕ και ιδού όσα είπαν στην «Κ».
Με την απόφαση του ΣτΕ, ο πυρήνας του νόμου Παππά –δηλαδή αυτός που αφαιρούσε από το ΕΣΡ τη χορήγηση των τηλεοπτικών αδειών και έδινε τη συγκεκριμένη αρμοδιότητα στην κυβέρνηση– είναι άκυρος.
Επομένως, άκυρες είναι και οι πέντε υπουργικές και διοικητικές πράξεις που εξειδίκευσαν τη ρύθμιση που κρίθηκε ως αντισυνταγματική. Ποιες είναι αυτές; Η επιλογή της κυβέρνησης να μεταβιβάσει τις αρμοδιότητες διεξαγωγής του διαγωνισμού στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης, η σύσταση και λειτουργία της επιτροπής του διαγωνισμού, η τιμή εκκινήσεως του διαγωνισμού, η εξειδίκευση του αριθμού (400) των εργαζομένων και των αρμοδιοτήτων τους στα κανάλια και η συγκρότηση επιτροπής ενστάσεων.
Με απλά λόγια μετά την απόφαση του ΣτΕ, ο περιβόητος διαγωνισμός είναι σαν να μην έγινε ποτέ και όλα πρέπει να γίνουν εξ υπαρχής από το ΕΣΡ, καθώς ό,τι σχετίζεται με αυτόν θεωρείται ως μη γενόμενο. Για τον λόγο αυτό, είναι νομικά εντελώς παράλογες οι δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών που διατείνονται ότι θα καταθέσουν νέο νόμο για να χορηγήσουν «προσωρινές βεβαιώσεις αδειών» (σε όσους ενδιαφέρονται να διατηρήσουν ή να αποκτήσουν κανάλια), παρακάμπτοντας και πάλι το ΕΣΡ. Διότι αυτές οι «βεβαιώσεις» συνιστούν επί της ουσίας άδειες (έστω προσωρινές), τις οποίες, όπως τελεσίδικα αποφάσισε το ΣτΕ, μπορεί να τις χορηγήσει μόνον το ΕΣΡ και επ’ ουδενί η κυβέρνηση,
Ως εκ τούτου, ακόμη πιο αυθαίρετη νομικά είναι και η δήλωση της κ. Γεροβασίλη (την οποία υιοθέτησε ακόμη και ο πρόεδρος της Βουλής Ν. Βούτσης!) ότι η κυβέρνηση θα προσδιορίσει και το τίμημα για να αποκτήσουν «βεβαιώσεις» οι νέοι καναλάρχες, χαρακτηρίζοντας «εύλογο» το ποσό των 255 εκατ. ευρώ που απέσπασε η πολιτεία για την επόμενη δεκαετία και προαναγγέλλοντας ότι ο νέος νόμος θα προβλέπει την ετήσια είσπραξη 25 εκατ. ευρώ από όσους πληρούν τις προϋποθέσεις να λάβουν άδειες. Αμφότεροι «ξέχασαν» μάλλον ότι το ποσό αυτό προέκυψε ως αποτέλεσμα των τεσσάρων αδειών που αυθαίρετα αποφάσισε να δώσει ο κ. Παππάς και κυρίως από έναν διαγωνισμό που κατέπεσε πλέον από το ΣτΕ ως μη γενόμενος.
Περί «προσωρινών βεβαιώσεων»
«Και τι θα γίνει τώρα»; θα αναρωτιέστε. Κανείς δεν ξέρει. Είναι όμως περίπου βέβαιο πως αν η κυβέρνηση παρακάμψει και πάλι το ΕΣΡ, οι αποφάσεις της θα καταπέσουν από τη Δικαιοσύνη. Πόσο μάλλον αν ο κ. Παππάς επιχειρήσει με νέο νόμο που θα καταθέσει τη Δευτέρα να δώσει «προσωρινές βεβαιώσεις λειτουργίας καναλιών» σε όσα πληρούν κάποια κριτήρια τα οποία ο ίδιος θα θέσει.
Το ενδεχόμενο αυτό υπογραμμίζεται, διότι ως επικρατέστερο σενάριο ακούγεται ότι η κυβέρνηση θα αποπειραθεί να αξιοποιήσει (!) την απόφαση του ΣτΕ, δίνοντας τάχα προσωρινές άδειες σε δικούς της επιχειρηματίες, όπως π.χ. στον κ. Καλογρίτσα, για «να ανοίξει η τηλεοπτική αγορά», όπως είπε εν τη ρύμη του λόγου ο κ. Παππάς.
Σε μια τέτοια περίπτωση, όμως, είναι βέβαιο και εύλογο ότι θα αντιδράσουν παλιοί και «νέοι» (με τον ακυρωθέντα διαγωνισμό) καναλάρχες. Το πιθανότερο είναι ότι θα αρνηθούν να δώσουν το όποιο αντίτιμο αξιώσει η κυβέρνηση για να λάβουν προσωρινές άδειες λειτουργίας και, αν ο κ. Παππάς τους απειλήσει με «λουκέτο», θα καταθέσουν αμέσως ασφαλιστικά μέτρα κατά της νέας αυθαιρεσίας, έχοντας πλέον ως ακλόνητο επιχείρημά τους την τελευταία απόφαση του ΣτΕ. Μια «λεπτομέρεια», τέλος, που δείχνει ότι η κυβέρνηση έχει χάσει τον έλεγχο των εξελίξεων είναι η εμμονή της ότι ακόμη και τις προσωρινές άδειες θα τις πάρουν μόνον όσα κανάλια απασχολούν τουλάχιστον 400 εργαζομένους. Ξεχνάει παραδόξως ότι το κριτήριο αυτό το έθεσε όταν προκήρυξε 4 άδειες για να είναι «βιώσιμα τα κανάλια» και όχι καμιά 10αριά που φημολογείται ότι θα δώσει πλέον (για λόγους που οφείλει να εξηγήσει) ο κ. Παππάς…