Προτού η Ντέμπι Μπάουερς υποβληθεί σε μαστεκτομή, ο γιατρός της τής εγγυήθηκε ότι η ασφάλεια θα πλήρωνε το κόστος της αποκατάστασης στήθους, βελτιώνοντας ταυτόχρονα και την εμφάνισή του. Η γυναίκα, ωστόσο, δεν επιθυμούσε ούτε ενθέματα σιλικόνης ούτε μεγαλύτερο στήθος. «Το να έχω ένα ξένο σώμα μετά τη διάγνωση του καρκίνου ήταν το τελευταίο πράγμα που ήθελα», εξηγεί η Μπάουερς. «Το μόνο που ήθελα ήταν να αναρρώσω».
Παρότι ογκολόγοι και πλαστικοί χειρουργοί προωθούν με θέρμη τη χειρουργική ανάπλαση των μαστών, λέγοντας ότι θα επιτρέψει στις γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε μαστεκτομή να νιώσουν ολόκληρες και πάλι, πολλοί γιατροί τονίζουν ότι όλο και περισσότερες γυναίκες λένε «όχι» στη χειρουργική επέμβαση. Ασθενείς όπως η Μπάουερς επιλέγουν να αψηφήσουν τις ιατρικές συστάσεις αλλά και τις κοινωνικές συμβάσεις παραμένοντας χωρίς μαστούς. Οπως λένε, επιλέγουν να «μείνουν επίπεδες».
«Η διαδικασία ανάπλασης των μαστών δεν είναι καθόλου απλή», επισημαίνει η δρ Ντεάνα Ατάι, χειρουργός μαστού στην Καλιφόρνια. «Πολλές γυναίκες, ιδιαίτερα όσες είχαν μικρότερους μαστούς πριν από την εγχείρηση, επιλέγουν να μην υποβληθούν σε πλαστική. Κάποιες γυναίκες νιώθουν ότι κάτι τέτοιο είναι υπερβολικό και ότι είναι μακρά και επίπονη διαδικασία».
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επέτρεψαν στις γυναίκες που επέλεξαν να «μείνουν επίπεδες» να φανερώσουν την απόφασή τους να ζήσουν χωρίς μαστούς, αλλά και να αποκαλύψουν τις μεγάλες προκλήσεις, ανατομικές και ψυχολογικές.
Το νέο κίνημα αποφυγής ανάπλασης στήθους μετά τη μαστεκτομή θέτει εν αμφιβόλω κοινωνικές παραδοχές για τη θηλυκότητα, όπως και για το τι ακριβώς σημαίνει η ανάρρωση από τον καρκίνο του μαστού. Επί χρόνια, άλλωστε, οι ειδικοί πιστεύαν ότι η αποκατάσταση των μαστών αποτελεί κομβικής σημασίας κομμάτι της αντικαρκινικής θεραπείας. Από το 1998 η επέμβαση αποτελεί ρουτίνα στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού. Βέβαια, σήμερα, δεν είναι γνωστό τι ποσοστό γυναικών επιλέγει να μην υποβληθεί στην επέμβαση. Μελέτη του 2011 διαπιστώνει ότι το 63% των γυναικών που έχουν υποβληθεί σε μαστεκτομή τελικά υποβάλλεται σε πλαστική ανάπλαση των μαστών, ενώ σε κάποιες περιοχές των ΗΠΑ το ποσοστό φθάνει ακόμα και το 80%.
Οι γιατροί υποστηρίζουν ότι η ανάπλαση των μαστών βοηθάει σημαντικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής της γυναίκας. Πολλές γυναίκες, αντιθέτως, υποστηρίζουν ότι οι γιατροί δείχνουν υπέρμετρη σημασία στην εξωτερική εμφάνιση και όχι στο συναισθηματικό και σωματικό κόστος που έχουν τέτοιου είδους επεμβάσεις. Αλλωστε, περίπου το ένα τρίτο των γυναικών που υποβάλλονται σε πλαστική εγχείριση παρουσιάζει επιπλοκές. Μάλιστα, η αξιολόγηση 28 μελετών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι γυναίκες που δεν υποβλήθηκαν στην επέμβαση δεν τα κατάφεραν χειρότερα από τις γυναίκες που έκαναν ανάπλαση μαστών όσον αφορά την εικόνα του σώματος που είχαν, την ποιότητα ζωής και τη σεξουαλικότητά τους.
«Υπάρχει ένα σκοτεινό μυστικό για την ανάπλαση στήθους. Ο κίνδυνος επιπλοκών είναι υψηλότερος από αυτόν άλλων επιλεκτικών επεμβάσεων», αποκαλύπτει η δρ Κλάρα Λι, αναπληρώτρια καθηγήτρια Πλαστικής Χειρουργικής στο πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο. Εξάλλου, το τεχνητό στήθος δεν έχει αίσθηση και δεν διαδραματίζει ρόλο στη σεξουαλική διέγερση, ενώ συχνά δεν διαθέτει θηλή.
Η δρ Μαρίζα Βάις, ιδρύτρια της breastcancer.org, επισημαίνει ότι οι γιατροί δεν θα πρέπει να θεωρούν δεδομένο ότι οι γυναίκες επιθυμούν πλαστική ανάπλαση των μαστών τους. Πολλές γυναίκες, μάλιστα, ισχυρίζονται ότι οι γιατροί τους τις πιέζουν να υποβληθούν στην εγχείρηση.