Ο άξονας Γαλλίας – Γερμανίας ανέλαβε την πρωτοβουλία να αναδιαμορφώσει με ταχύτητα την αμυντική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας της Ε.Ε., προκαλώντας ήδη τριγμούς σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ενώ για την Ελλάδα αναδύεται μια νέα κατάσταση, που μπορεί να την ωφελήσει εάν υπάρξει μια συνεκτική πολιτική, αλλά, εάν δεν υπάρξει, μπορεί να πλήξει μείζονα εθνικά συμφέροντα και να περιπλέξει ακόμη περισσότερο τις σχέσεις με την Τουρκία.
Η εξέλιξη αυτή σημειώνεται τη στιγμή που η μεν Ε.Ε. προσπαθεί να βρει έναν στρατηγικό βηματισμό στα μεγάλα θέματα της εξωτερικής πολιτικής και της ασφάλειας, η δε Τουρκία αναζητεί, εν μέσω πύρινων εθνικιστικών και θρησκευτικών οραμάτων του Ερντογάν, τη θέση της σε έναν κόσμο που αναδιατάσσεται, που απειλεί με αποσταθεροποίηση, αλλά απειλείται και η ίδια από την έξαρση του Κουρδικού.
Αμέσως μετά το αποτέλεσμα του αγγλικού δημοψηφίσματος, το Παρίσι και το Βερολίνο εκπόνησαν ένα σχέδιο για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού συστήματος άμυνας και ασφάλειας. Στο σχετικό non paper που διανεμήθηκε στα υπουργεία Αμυνας και Εξωτερικών των κρατών-μελών της Ε.Ε., προβλέπονται μεταξύ άλλων: η αύξηση των δαπανών εν καιρώ μάλιστα κρίσης, η δημιουργία μόνιμου κοινού στρατηγείου της Ε.Ε. για τον συντονισμό και την πραγματοποίηση διευρυμένων στρατιωτικών επιχειρήσεων, η κοινή ανάπτυξη στρατιωτικών πόρων όπως ελικόπτερα και drones, η ενοποίηση των αμυντικών συστημάτων των ευρωπαϊκών χωρών, η άμυνα έναντι κυβερνοεπιθέσεων κ.ά. Αποφάσεις προς την κατεύθυνση αυτή αναμένεται να ληφθούν στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου.
Επιφυλάξεις
Ελληνες διπλωμάτες εκφράζουν πολλές επιφυλάξεις για τις εξελίξεις, καθώς αφορούν άμεσα τη χώρα μας σε μια περίοδο που η Τουρκία προκαλεί επικίνδυνα και αναζητεί ρόλο. Αλλη αιτία έντονου προβληματισμού είναι η βούληση για ταχύτατη στρατιωτικοποίηση της Ε.Ε. σε περίοδο πολιτικής και οικονομικής κρίσης. Η διεύρυνση των στρατιωτικών επιχειρήσεων της Ε.Ε. σε έναν κόσμο ασταθή και ταραγμένο προκαλεί προβληματισμό σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, σύμφωνα με άριστα ενημερωμένη διπλωματική πηγή.
Σημειώματα
Σύμφωνα με σχετικά σημειώματα του ΥΠΕΞ, η Ελλάδα «τάσσεται υπέρ της ισχυροποίησης και αποτελεσματικότερης δραστηριοποίησης της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας, προκειμένου να ενδυναμωθεί η αυτόνομη παρουσία και δράση της Ε.Ε. στη διεθνή σκηνή, σύμφωνα με την πρόσφατη διακήρυξη των Αθηνών της 1ης Συνόδου των μεσογειακών χωρών».
Η διατύπωση αυτή δεν είναι τυχαία. Η Αθήνα θέλει την αυτονομία της παρουσίας της Ε.Ε. και τη θεσμική της ισχύ, γιατί η Τουρκία δεν θα μπορεί να εμπλακεί ενεργά στη διαμόρφωση της πολιτικής ασφάλειας.
Ωστόσο ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας εκφράζει έντονο προβληματισμό γιατί η Ελλάδα δεν πρόκειται να εμπλακεί σε στρατιωτικές επιχειρήσεις με την αποστολή Ενόπλων Δυνάμεων εκτός της επικράτειας, κάτι όμως που δεν έχει πρόβλημα να προτείνει η Τουρκία. Αν η Τουρκία ζητήσει και γίνει αποδεκτό να συμμετάσχει σε επιχειρήσεις, τότε θα είναι δύσκολο για την Ελλάδα να εμποδίσει την ανάπτυξη μιας πιο στρατηγικής συνεργασίας Ε.Ε. – Τουρκίας. Κατά του σχεδίου της Γερμανίας και της Γαλλίας έχουν ταχθεί μέχρι στιγμής η Αγγλία, που θεωρεί ότι έτσι υπονομεύεται το ΝΑΤΟ, η Ολλανδία και το Λουξεμβούργο.