Δεν είναι τυχαίο που οι οικονομολόγοι χαρακτηρίζουν την ελληνική κρίση ως κρίση χρέους. Μπορεί οι πιστωτές να επιμένουν ότι το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας δεν είναι το χρέος, αλλά αυτό σίγουρα ήταν το σύμπτωμα – και αυτό εξακολουθεί να είναι το κλειδί της λύσης του ελληνικού δράματος. Παρά το γεγονός ότι άλλο θεωρεί το βασικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας (το μεταρρυθμιστικό έλλειμμα), το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επιμένει ότι χωρίς ρύθμιση του ελληνικού χρέους η Ελλάδα δεν θα ανακάμψει, ακόμη και αν η κυβέρνηση συμφωνήσει σε όλες τις νέες μεταρρυθμίσεις που της ζητηθούν. Με αυτό το σκεπτικό, το ΔΝΤ κατήλθε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για τη συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα με μία νέα γραμμή, η οποία περιλαμβάνει κάποιες μικρές αλλά ενδεχομένως κρίσιμες υποχωρήσεις. Και αυτό, προκειμένου να υπάρξει εγκαίρως μία συμφωνία, προτού η Ελλάδα ξεμείνει και πάλι από λεφτά την άνοιξη και επανέλθει δριμύτερη η ελληνική κρίση. Ενα νέο πρόγραμμα του ΔΝΤ με την Ελλάδα είναι απαραίτητο για τη Γερμανία, και ακόμη περισσότερο καθώς η χώρα εισέρχεται σε μακρά προεκλογική περίοδο. Προκειμένου να συμμετάσχει, ο διεθνής οργανισμός επιμένει να ζητεί περισσότερες μεταρρυθμίσεις και μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους. Ωστόσο, δέχεται πλέον η εφαρμογή και των δύο να γίνει αργότερα – αρκεί αυτά να προσδιοριστούν τώρα.
Ετσι, είναι έτοιμο να αποδεχθεί ένα υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα μακροπρόθεσμα από το 1,5% του ΑΕΠ το οποίο έκρινε ρεαλιστικό μέχρι πρότινος. Αυτό σημαίνει, όμως, ότι θα ζητήσει από την κυβέρνηση να συμφωνήσει σε περισσότερες μεταρρυθμίσεις. Το ΔΝΤ θεωρεί τον καθορισμό αυτού του στόχου ζήτημα μεταξύ της Ελλάδας και των Ευρωπαίων πιστωτών της, και όσο μικρότερος είναι από το 3,5% του ΑΕΠ που προβλέπει σήμερα το ευρωπαϊκό πρόγραμμα τόσο καλύτερα θα είναι για τη χώρα. Εχει όμως κάνει και άλλες υποχωρήσεις: Η εφαρμογή των μακροπρόθεσμων μέτρων για το χρέος έχει ήδη μετατεθεί για το τέλος του προγράμματος. Πλέον, υποχωρεί και στη συγκεκριμενοποίησή τους, που θα γίνει με βάση την ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους στο τέλος του προγράμματος. Ούτε θα επιμείνει στην έγκριση των μέτρων από τα ευρωπαϊκά κοινοβούλια, όπως ζητούσε πριν από έξι μήνες. Το μόνο που χρειάζεται πλέον από τους Ευρωπαίους είναι μία νέα απόφαση του Eurogroup για την περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους στο τέλος του προγράμματος, την οποία θα φέρει στο εκτελεστικό του συμβούλιο για να εγκρίνει ένα νέο πρόγραμμα με την Ελλάδα.
Προτού γίνει αυτό, όμως, οι Ευρωπαίοι θέλουν να δουν όλα τα μέτρα που θα λάβει η ελληνική κυβέρνηση. Και καθώς το ΔΝΤ δεν θα πάρει όσα θέλει για το χρέος, θα επιμείνει σε περισσότερες μεταρρυθμίσεις από την ελληνική πλευρά ώστε να βεβαιωθεί ότι είναι βιώσιμο. Αυτό θεωρείται πολιτικά δύσκολο, αν όχι αδύνατον, για την ελληνική κυβέρνηση, καθώς πρέπει να δεσμευθεί σε νέα μέτρα, όπως η μείωση του αφορολογήτου και νέες περικοπές συντάξεων. Πάντως, φαίνεται ότι το ΔΝΤ αναγνωρίζει ότι αυτά θα πλήξουν την οικονομία αν εφαρμοστούν άμεσα, προτού δοθεί μία ευκαιρία στην οικονομία να ανακάμψει. Γι’ αυτό και φαίνεται διατεθειμένο να δει τη σταδιακή εφαρμογή τους, προς ή στο τέλος του προγράμματος.
Οπως κάθε συμβιβασμός, μία τέτοια λύση δεν θα ικανοποιήσει πλήρως κανέναν. Το ΔΝΤ θα κατηγορηθεί και πάλι ότι μπαίνει στην περιπέτεια ενός νέου ελληνικού προγράμματος χωρίς τη σιγουριά ότι αυτό θα επιτύχει. Ωστόσο, θα δώσει τη δυνατότητα στους Ευρωπαίους να κάνουν τις εκλογές τους χωρίς να χρειαστεί να περάσουν από τα κοινοβούλιά τους νέα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους – στα οποία, πάντως, θα έχουν ήδη συμφωνήσει. Το ερώτημα είναι αν η κυβέρνηση θα μπορέσει να διαχειριστεί, στο εσωτερικό της αλλά και χωρίς μία ευρύτερη πλειοψηφία, τη δέσμευσή της σε περαιτέρω μεταρρυθμίσεις που σήμερα δυσκολεύεται έστω και να συζητήσει.