Οι Νεάντερταλ και ο σύγχρονος άνθρωπος αποχωρίστηκαν από τον κοινό τους πρόγονο πριν από περίπου πεντακόσιες χιλιάδες χρόνια. Οι Νεάντερταλ, ζώντας στα ψυχρότερα κλίματα της Ευρασίας, ανέπτυξαν κάποια χαρακτηριστικά όπως δυνατά στήθη, μεγάλο κρανίο και δυνατά χέρια. Στην Αφρική, ο σύγχρονος άνθρωπος ανέπτυξε βραχύτερο πρόσωπο, δυνατό σαγόνι και λεπτά πόδια. Πριν από πενήντα χιλιάδες χρόνια οι δύο συναντήθηκαν και διασταυρώθηκαν.
Σήμερα μόνο το 4% των γονιδίων των μη Αφρικανών προέρχεται από τον Νεάντερταλ και αυτό επηρεάζει μια σειρά χαρακτηριστικών και λειτουργιών όπως είναι η παραγωγή κερατίνης, η ενίσχυση του κινδύνου για την εμφάνιση κάποιων νοσημάτων κ.ά. Πού, λοιπόν, κατέληξε το υπόλοιπο γενετικό υλικό των Νεάντερταλ και γιατί δεν κατάφερε να επικρατήσει ένα υβρίδιο σύγχρονου ανθρώπου και Νεάντερταλ; Δύο νέες μελέτες συγκλίνουν σε μία ερμηνεία, υποδεικνύοντας ως υπεύθυνη τη διαφορά του μεγέθους των δύο πληθυσμών αλλά και τη γενετική αρχή σύμφωνα με την οποία στους περιορισμένους πληθυσμούς η φυσική επιλογή είναι λιγότερο αποτελεσματική.
«Οι Νεάντερταλ ήταν ένας σχετικά ολιγομελής πληθυσμός μάλλον επειδή ζούσαν υπό πολύ σκληρές συνθήκες», επισημαίνει ο Γκράχαμ Κουκ, καθηγητής Γενετικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας και συντάκτης μιας από τις μελέτες που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση PLOS Genetics.
Ως αποτέλεσμα οι Νεάντερταλ είχαν την τάση να αναπαράγονται μεταξύ τους περισσότερο από τον σύγχρονο άνθρωπο με συνέπεια να εμφανίζουν περισσότερες μεταλλάξεις, που επέφεραν την αύξηση του κινδύνου εμφάνισης κάποιων νοσημάτων, χωρίς, ωστόσο, να τους σταματήσουν από την αναπαραγωγή.
«Οταν οι Νεάντερταλ άρχισαν να αναπαράγονται με τον σύγχρονο άνθρωπο, η φυσική επιλογή στη μεγαλύτερη πληθυσμιακή ομάδα άρχισε να σβήνει αυτές τις μεταλλάξεις», επισημαίνει ο Ιβάν Τζούριτς, γενετιστής ο οποίος επίσης συνυπογράφει τη μελέτη.
Το 2014 έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τους επιστήμονες του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ διαπίστωσε ότι το γενετικό υλικό των Νεάντερταλ βρισκόταν μακριά από τα σημαντικά γονίδια του ανθρώπινου γονιδιώματος. Αυτό υπέδειξε στους επιστήμονες ότι στην πραγματικότητα η φυσική επιλογή είχε στραφεί εναντίον του γενετικού υλικού των Νεάντερταλ. Επίσης οι ερευνητές πιθανολογούν ότι τα υβρίδια Νεάντερταλ – ανθρώπου ήταν στείρα.
Στη μελέτη τους, ο δρ Τζούριτς και ο δρ Κουκ διαπίστωσαν ότι οι διαφορές στο μέγεθος των δύο πληθυσμιακών ομάδων εξηγούν γιατί έχουμε τόσο λίγο γενετικό υλικό των Νεάντερταλ.
Οι δύο επιστήμονες ανέλυσαν το γενετικό υλικό των Νεάντερταλ στο ανθρώπινο γονιδίωμα και συνυπολόγισαν τον ρόλο της φυσικής επιλογής με τη βοήθεια ενός μαθηματικού μοντέλου, διαπιστώνοντας ότι η φυσική επιλογή ήταν ουσιαστικά ενάντια στον Νεάντερταλ.