Η έγκριση, προ ημερών, από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας του νέου περιφερειακού σχεδιασμού για τα απορρίμματα ανοίγει τον δρόμο για την υλοποίηση μιας ακόμη πολυετούς σύμπραξης με ιδιώτη (ΣΔΙΤ) για τα σκουπίδια. Μάλιστα, η μονάδα που θα κατασκευαστεί στις Σέρρες για να καλύψει ολόκληρο τον νομό πρόσφατα αποφασίστηκε ότι θα εξυπηρετήσει και τον Δήμο Κιλκίς. Αν δεν υπάρξουν άλλα εμπόδια, η μονάδα θα θα τεθεί σε λειτουργία στις αρχές του 2019.
Η ΣΔΙΤ για τα απορρίμματα των Σερρών ήταν η μία από τις δύο «μικρές» (μαζί με εκείνη της Ηπείρου) που φάνηκε από νωρίς ότι θα υλοποιούνταν, παρά τις (αρχικές) αντιρρήσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος. Η διαγωνιστική διαδικασία είχε ολοκληρωθεί ήδη από τον Ιανουάριο του 2014, αναδεικνύοντας ως προσωρινό ανάδοχο την κοινοπραξία Intrakat – Αρχιρόδον – Envitec. Κύριος του έργου είναι η Επιχείρηση Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Ν. Σερρών (ή ΕΣΑΝΣ, ένα αρκετά… ευωδιαστό όνομα για το αντικείμενο). Το έργο έχει προϋπολογισμό 35 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 15 εκατ. από το ΕΣΠΑ (έχει υποβληθεί σχετική αίτηση) και τα υπόλοιπα 20 εκατ. ευρώ από τον ιδιώτη με δανειακά κεφάλαια (τράπεζα χρηματοδότησης η Εθνική Τράπεζα).
Η μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων Σερρών θα έχει μέγιστη δυναμικότητα 63.000 τόνων και ελάχιστη εγγυημένη ποσότητα τους 45.000 τόνους ετησίως (η μισή από τον προηγούμενο σχεδιασμό). Οι τεχνολογίες που θα χρησιμοποιήσει ο ανάδοχος είναι η μηχανική ανακύκλωση, για ανάκτηση των υλικών (με σύγχρονο τεχνικό εξοπλισμό όπως οπτικούς διαχωριστές, μαγνητικούς διαχωριστές κ.λπ.). Και η αερόβια κομποστοποίηση του υπολειπόμενου κλάσματος, με στόχο την παραγωγή κομπόστ για αποκαταστάσεις λατομείων, για περιαστικό πράσινο κ.λπ. Ειδικά για το κομπόστ, η επιλεγείσα τεχνολογία αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να δεχθεί η μονάδα «καθαρά» υλικά (προδιαλεγμένα στην πηγή, όπως είναι ο στόχος της πολιτείας) και έτσι να παράγει υψηλής ποιότητας κομπόστ, κατάλληλο για γεωργική χρήση.
Το υπόλειμμα
Οσον αφορά το υπόλειμμα, που θα καταλήγει στον ΧΥΤΥ, ο ανάδοχος εκτιμά ότι θα είναι το 39,5% του σημερινού κατά βάρος και σχεδόν υποτριπλάσιο σε όγκο από το σημερινό. Σύμφωνα με τον διαγωνισμό, η μονάδα θα παραδοθεί σε 25 χρόνια στον ΦΟΔΣΑ της περιοχής (τον φορέα των δήμων για τα απορρίμματα) και θα πρέπει να είναι διασφαλισμένα λειτουργική για ακόμα 5 έτη. Πότε θα υλοποιηθεί η μονάδα των Σερρών; Η σύμβαση έχει σταλεί στο Ελεγκτικό Συνέδριο και μάλλον θα εγκριθεί εντός του Δεκεμβρίου, οπότε θα ακολουθήσει η υπογραφή της και στις αρχές του 2017 θα ξεκινήσει η κατασκευαστική περίοδος, που θα διαρκέσει 2 έτη. Υπενθυμίζεται ότι σχεδόν παράλληλα με τη ΣΔΙΤ των Σερρών προχωράει και εκείνη της Ηπείρου (δυναμικότητα 105.000 τόνοι, ανάδοχος ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή), η οποία αναμένεται να υπογραφεί και να εγκριθεί περίπου την ίδια περίοδο. Τον Απρίλιο του 2017 αναμένεται να τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία η πρώτη μονάδα διαχείρισης απορριμμάτων που κατασκευάστηκε με το μοντέλο των ΣΔΙΤ στη χώρα μας, αυτή της Δυτικής Μακεδονίας (ανάδοχος ΑΚΤΩΡ).
Το μεγάλο ερώτημα παραμένει η τύχη της ΣΔΙΤ στην Περιφέρεια Πελοποννήσου. Ο χρόνος πλέον τελειώνει: ο νέος περιφερειακός σχεδιασμός (ΠΕΣΔΑ) πρέπει να εγκριθεί από το Περιφερειακό Συμβούλιο (το οποίο μπορεί κάλλιστα… να τινάξει τα πάντα στον αέρα, αν δεν συμφωνεί με τις αλλαγές που έχουν γίνει στη σύμβαση) πριν από το τέλος του έτους, ειδάλλως η περιφέρεια δεν θα μπορεί να διεκδικήσει πόρους για τα απορρίμματα από το τρέχον κοινοτικό πλαίσιο (2014-2020).
Εφόσον ο ΠΕΣΔΑ εγκριθεί, τότε τυπικά ανοίγει ο δρόμος για την υπογραφή της σύμβασης ανάμεσα στην περιφέρεια και την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή (που είχε οριστεί ανάδοχος), κάτι που η κυβέρνηση παρά την αρχική της αντίδραση πλέον επιθυμεί διακαώς. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα πυκνώνουν και πάλι οι αντιδράσεις ενάντια στο ΣΔΙΤ, με αποτέλεσμα η κατάσταση να μην είναι απολύτως προβλέψιμη. Αγνωστη παραμένει και η τύχη του ΣΔΙΤ Ηλείας, καθώς η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του ΠΕΣΔΑ Δυτικής Ελλάδας που εγκρίθηκε προ ημερών έχει μόνο μια γενική αναφορά στη δημιουργία πέντε μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων σε όλη την περιφέρεια και καμία αναφορά σε ΣΔΙΤ.