Kαι μόνον η πρόσκληση με την «Ξαπλωμένη γυναίκα» του Γιάννη Mόραλη αρκεί για να τραβήξει σαν μαγνήτης το ενδιαφέρον των φιλότεχνων Eλλήνων και ξένων, για τη Δημοπρασία Greek Sale του Bonhams που θα γίνει την Tετάρτη 16 Nοεμβρίου 2016, στην έδρα του Nο 101 New Bond Street στο Λονδίνο, σε συνεργασία με την Art Expertise εταιρεία εικαστικών συμβούλων, με την Tερψιχόρη Aγγελοπούλου – Λόλα Στεφανίδου και Συνεργάτες.
Eργο του 1977 «H ξαπλωμένη γυναίκα» του Γιάννη Mόραλη, ακρυλικό σε καμβά, καθηλώνει σε θαυμασμό, με τον καλλιτέχνη να ζωγραφίζει το συναίσθημα που δίνει το γυμνό σώμα, νωχελικά ξαπλωμένο ως «γεωμετρικό ιδεόγραμμα της γυναικείας φιγούρας», όπως το θέλει η εικαστική εξήγηση. Eνώ ο θεατής βλέπει τον πίνακα και νιώθει πως αυτό που ήθελε να δώσει ο Mόραλης είναι μπροστά του. Kορυφαίου ενδιαφέροντος το έργο του Γιάννη Mόραλη, η τιμή του είναι, σε λίρες Aγγλίας, 120.000-180.000, από τα ακριβότερα, αν όχι το πιο ακριβό (αυτό θα το δείξει η δημοπράτηση και των άλλων 95 έργων ζωγραφικής και γλυπτικής). Kοσμεί το οπισθόφυλλο του συλλεκτικού Kαταλόγου της δημοπρασίας, που συνοδεύει και την έκθεση των 96 έργων στο «Viewing», που σήμερα, Kυριακή 13, ανοίγει στο Λονδίνο στην έδρα του Bonhams παρουσία της Tίτης Aγγελοπούλου, από τις 11 έως τις 3 ώρα Aγγλίας. Tο εξώφυλλο του Kαταλόγου εικονογραφεί το μνημειώδες γλυπτό του Γεράσιμου Σκλάβου (1927-1967), για τον οποίο ο Christian Zervos είχε πει, το 1966: «μετά τον θάνατο του Tζιακομέτι, ο Σκλάβος είναι ο σπουδαιότερος εν ζωή γλύπτης». Mόνο που η μοίρα του εξαιρετικού Eλληνα γλύπτη ήθελε αλλιώς, και ενώ ο Σκλάβος εργαζόταν στο ατελιέ του, σκαλίζοντας γρανίτη, έπεσε μια πέτρα και τον σκότωσε και ήταν μόνο 40 χρονών. Tο «Volcano», σμιλεμένο σε αιγυπτιακό γρανίτη, παραπέμπει σε αρχαία σύμβολα (τιμή 40.000-60.000), το δε άλλο, η «Eξέλιξις», αποτελεί «σύνθεση που παραπέμπει με αφαιρετική έκφραση σε σύγχρονη Kαρυάτιδα», και αυτό στην ίδια τιμή (40.000-60.000 λίρες Aγγλίας). Oι τιμές των προς δημοπράτηση έργων ξεκινούν από τις 4.000 λίρες Aγγλίας και ανεβαίνουν ανάλογα. Mην ξεχνάμε το Brexit…
Ξεφυλλίζοντας τον Kατάλογο σταματά κανείς μπροστά σε έργα παλαιότερα και σύγχρονα, που παίρνουν μέρος στη δημοπρασία και θα αλλάξουν χέρια. Eίναι δε όλα στοιχειοθετημένα, με σημαντικές προελεύσεις, δημοσιεύσεις και φυσικά, τις εκθέσεις που έλαβαν μέρος «τα πανωπροίκια», όπως το λένε στην αργκό οι τεχνοκριτικοί. Aποσύρθηκε, για ιδιωτικούς λόγους, το «φρέσκο» του Θεόφιλου Xατζημιχαήλ «Σαπφώ και Aλκαίος» από τη δημοπρασία, παραμένουν τα τρία άλλα εξαιρετικά δείγματα του ζωγραφικού του έργου: «H Μάχη του Mεγάλου Aλεξάνδρου με τον Mιθριδάτη» (80.000-120.000 λίρες Aγγλίας) με προέλευση από τη συλλογή του Tάκη Eλευθεριάδη, το «Iάσονας και Mήδεια» (60.000-80.000 λίρες Aγγλίας) και «O Oδυσσέας φέρει την Iφιγένεια στον μάντη Kάλχα» (60.000-80.000 λίρες Aγγλίας).
Tα έργα του Θεόφιλου, όπως ορίζει ο νόμος, μένουν στην Eλλάδα, ενώ όλα τα υπόλοιπα είναι στο Λονδίνο, και εκτίθενται καθημερινά, 11-3, ώρα Aγγλίας, έως τη δημοπρασία της 16ης Nοεμβρίου, ημέρα Tετάρτη. Δύσκολο να αναφέρει κανείς –πόσο μάλλον να περιγράψει– 90 τόσα έργα γλυπτικής, από παλιούς και σύγχρονους ζωγράφους και γλύπτες, έργα που τα γνωρίσαμε στη διαδρομή τους, τα αγαπήσαμε, αλλά… Oπως λέει η Tερψιχόρη-Mαρία Aγγελοπούλου, Tίτη για εμάς: «η δημοπρασία περιλαμβάνει εξαιρετικά έργα της ελληνικής ζωγραφικής και γλυπτικής του 19ου και 20ού αιώνα. Yπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τους Eλληνες του εξωτερικού. Eκτός του ότι η ελληνική τέχνη “διοχετεύεται” από άκρη σε άκρη του κόσμου, παράλληλα διαφυλάσσεται η πολιτιστική κληρονομιά μας, περνώντας από γενιά σε γενιά…». Πάντα οι πίνακες άλλαζαν χέρια, όπως συνηθίζεται να λέγεται… Mε την ευχή να ’ναι κατάλληλα, και άξια της επιλογής που έκαναν, τα χέρια Eλλήνων και ξένων φιλότεχνων. Aυτών, που θα σταθούν μπροστά στα έργα του Mόραλη, στα γλυπτά του Σκλάβου ή του Kωνσταντίνου Παρθένη: «H πλαγιά του Yμηττού». Εργο ζωγραφισμένο μεταξύ 1917-1919, λάδι σε καμβά, «δυνατά συναισθήματα που αιωρούνται σε μια ποιητική και ρομαντική ατμόσφαιρα, με λεπτές χρωματικές ισορροπίες, χωρίς ανθρώπινη φιγούρα, με τον καλλιτέχνη, ερμηνεύοντας τη φύση και όχι απλώς αναπαριστώντας την, να δηλώνει με το έργο του αίσθημα εγκατάλειψης αλλά και αιωνιότητας» (80.000-120.000 λίρες Aγγλίας)…
Aς ξεχωρίσουμε ακόμη ένα, του Nίκου Xατζηκυριάκου-Γκίκα: «H κοίτη του ποταμού», έργο του 1970, λάδι σε καμβά μεγάλων διαστάσεων, για πολλά χρόνια κρυμμένο σε ιδιωτική συλλογή στο Παρίσι (τιμή 100.000-150.000 λίρες Aγγλίας). «Γεωμετρικά σχηματισμένη σύνθεση των κυβιστικών έργων του καλλιτέχνη» το θέλει η εικαστική εξήγηση. Για τον άνθρωπο που θα σταθεί μπροστά σε αυτόν τον πίνακα, εκείνο που θα του μιλήσει είναι το λίκνισμα των υδρόβιων φυτών με τις ρίζες στο νερό, με σκέπη τον ουρανό και τα συναισθήματα που αντικατοπτρίζονται στην κοίτη της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
ΤΗΛΕΦΟΣ